Η Εκκλησιαστική Εκπαίδευση σε Περίοδο Οικονομικής Κρίσης στην Ελλάδα: Από την Οικοτροφειακή Πολιτική στην Εστία Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 10, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/sp.10597
Λέξεις-κλειδιά:
Εκκλησιαστική Εκπαίδευση Εστία Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης Οικοτροφεία
Αναστασία Λαλάγκου
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Καλή Αλυσανδράτου
Εστία Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης
Περίληψη

Στη νεώτερη ελληνική ιστορία, η εκκλησιαστική εκπαίδευση συνυπάρχει με τον θεσμό των οικοτροφείων από τις αρχές του 19ου αι., σε όλες τις βαθμίδες. Η  δημιουργία μορφωμένου κλήρου υπήρξε ρητά διατυπωμένος σκοπός στη σχετική νομοθεσία. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τη δομή, οργάνωση και λειτουργία οικοτροφείων στην εκκλησιαστική εκπαίδευση. Τα οικοτροφεία, εκτός από παιδαγωγικούς και μαθησιακούς, υπηρετούν και κοινωνικούς στόχους. Σε αυτό το πλαίσιο αναλύονται οι προηγούμενες και οι ισχύουσες νομοθετικές προβλέψεις για τα οικοτροφεία εκκλησιαστικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με έμφαση στον Ν. 3432/2006 «Δομή και λειτουργία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης» και ειδικά την ίδρυση και λειτουργία της «Εστίας Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης». Παρουσιάζονται συνοπτικά, το περικείμενο της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης, κυρίως δε το πλαίσιο των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, ποσοτικά στοιχεία σχετικά με την εφαρμογή του Ν. 3432/2006 κατά τα έτη 2007-2014, και συγκριτικά ανάλογα στοιχεία που αφορούν την κρατική επιχορήγηση αντίστοιχων δομών σε ελληνικά πανεπιστήμια. Εξετάζεται η  κοινωνική διάσταση στη λειτουργία της Εστίας Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης σε συνδυασμό με την υφιστάμενη οικονομική κρίση και διατυπώνονται προβληματισμοί για την προοπτική του θεσμού. 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Αναστασία Λαλάγκου, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Αναφορές
Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Ball St. J. (1994). Education reform: A critical and poststructural approach, Buchingham: Open University Press,.
Heslep R. D. (1987). «Conceptual Sources of Controversy about Educational Policies», Educational Theory, 37 (4), pp. 423-432.
Popkewitz Th.B. (1986). «Educational Reform: Rhetoric, Ritual and Social Interest», Educational Theory, 38 (1), p. 77-93.
Ελληνόγλωση βιβλιογραφία
Ανδρούτσος Χ. (1907). Δογματική της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αθήναι: Τυπογραφείον του «Κράτους».
Αργυρός Δ. αρχιμ. (2001). « Είναι δυνατόν το Εκκλησιαστικό βίωμα με τα υπάρχοντα αναλυτικά προγράμματα;», Εισήγηση στο Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος, Ιερά Μονή Πεντέλης, 28/4/2001, http://www.ecclesia.gr/greek/holySynod/ commitees/education/education-0004.htm .
Βενιζέλος Ευ. (2000) «Δώδεκα σημεία για τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας», Σύναξη, τχ. 75, σ. 84-88.
Βενιζέλος Ευ. (2000). Οι σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Δημητράκος Δ. (1964). Μέγα Λεξικόν, τ. Ε, «κράτος», Αθήναι, σ. 4112-4113.
Δημητράκος Δ. (2003). «Κοινωνική δικαιοσύνη και ελευθερία- Όταν αυξάνεται το εθνικό εισόδημα αυξάνονται κατά κανόνα και οι ανισότητες», 14/09/2003, εφημερίδα Το Βήμα, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=153812 .
Δημητρόπουλος Α.Γ. (2004). Γενική Συνταγματική Θεωρία, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Δημόπουλος Γ. (1996). Εκκλησιαστική Εκπαίδευση Ψυχοκοινωνιολογική προσέγγιση της εκπαίδευσης των υποψηφίων κληρικών, Αθήνα: χ.έ. .
Δυοβουνιώτης Κ. (1930). Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Πυρσός, τ. 12, «Ιερατικαί σχολαί εν Ελλάδι», Αθήναι: Π.Γ. Μακρής.
Ευαγγελόπουλος Σπ. (1984). Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης, τχ. Α, Αθήνα: χ.έ. .
Ζέρβας Χρ. (2005). «Ο Χριστόδουλος αρχιπρύτανης του νέου πανεπιστημίου», 04/03/2005 εφημερίδα Ελευθεροτυπία, http://glotta.ntua.gr/posdep/MME/Mar_2005/2005-03-04_enetc.htm .
Κονιδάρης Γ. (1969). Ιστορία της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, εν Αθήναις: χ.έ. .
Κονιδάρης Ι. (2000). «Το ερώτημα του χωρισμού Εκκλησίας και Κράτους Επίκαιρες σκέψεις», Σύναξη, τχ. 75, σ. 51-57.
Κουμανούδης Στ. (2006). Λεξικόν Λατινοελληνικόν, «imperium», Αθήνα: Γρηγόρης.
Κυριακίδης Ανδ., Βαμβακά Λ. (2003). Ενιαίο Εκκλησιαστικό Λύκειο Λαμίας Αφιέρωμα-Λεύκωμα , Λαμία: Εν. Εκ/κό Λύκειο Λαμίας.
Μακρής Σ. (1966). Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, τ. 9, «Παιδεία εκκλησιαστική», Αθήναι: Αθ. Μαρτίνος.
Μανιτάκης Αντ. (2004). Ελληνικό Συνταγματικό Δίκαιο τ. Ι, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Μανιτάκης Στ. (2009). Συνταγματική Οργάνωση του Κράτους Με στοιχεία πολιτειολογίας, 3η έκδ., Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Μαυρής Γ. (2008). «1998-2008: «Η άνοδος και η πτώση ενός θρησκευτικού (και πολιτικού) ηγέτη» Κυριακή, 03/02/2008, εφημερίδα Η Καθημερινή http://www.mavris.gr/93/christodoulos/ .
Μιχόπουλος Β. (2007). Το περί θρησκευτικής αγωγής και εκκλησιαστικής εκπαιδεύσεως καθεστώς εν Ελλάδι επί Όθωνος (1831-1862), Αθήνα: Σάκκουλας.
Μπουζάκης Σ. (2005). Νεοελληνική Εκπαίδευση (1821-1998), Αθήνα: Gutenberg.
Μπουζάκης Σ.- Κουστουράκης Γ.- Μπερδούση Ε. (2001). Εκπαιδευτική πολιτική και Συγκριτική επιχειρηματολογία στο παράδειγμα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων της Γενικής και Τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, Αθήνα: Gutenberg Συγκριτική Παιδαγωγική 6.
Μπρατσιώτης Π. (1969). «Η Ριζάρειος Σχολή και αι προς την Εκκλησίαν και το Έθνος υπηρεσίαι της» στο Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή Πανηγυρικός τόμος επί τη 125ετηρίδι 1844-1969, Αθήναι, σ.109-117.
Παπαδάκης Ν. (2003). Εκπαιδευτική Πολιτική Η εκπαιδευτική πολιτική ως κοινωνική πολιτική (;), Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Παπαδόπουλος Χρυσ. (1919). Ιστορία της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής επί τη εβδομηκονταπενταετηρίδι αυτής, εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου Π. Α. Πετράκου.
Παπαθανασίου Θ.Ν. (2000). «Προλογικό», Σύναξη, τχ. 75, σ. 3-6.
Παπαθανασίου Θ.Ν. (χ.χ.). «Για ένα πολιτικοποιημένο εκκλησιαστικό χώρο», Για την πολιτική παρέμβαση των χριστιανών, Αθήνα: χ.έ. .
Περσελής Εμ. (2000). Εξουσία και θρησκευτική αγωγή στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Αθήνα: Γρηγόρης.
Πρίντζιπας Γ.Θ. (2004). Οι μεγάλες κρίσεις της Εκκλησίας Πέντε σταθμοί στις σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Χαλάνδρι: Προσκήνιο - Άγγ. Σιδεράτος.
Πυργιωτάκης Ιω. (1995). «Κράτος Πρόνοιας και εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα», στο Καζαμίας Α.-Κασσωτάκης Μ. Ελληνική εκπαίδευση : προοπτικές ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού, Αθήνα: Σείριος.
Σβώλος Αλ. (1957). Νομικαί μελέται, Αθήναι: Ζαχαρόπουλος.
Σταμέλος Γ. (2009). Εκπαιδευτική Πολιτική, Αθήνα: Διόνικος.
Τσάτσος Δ.Θ. (1985). Συνταγματικό Δίκαιο, τ. Α, Αθήνα-Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Φειδάς Βλ. (1988). «Η μεταρρύθμισις εις την εκκλησιαστικήν εκπαίδευσιν (1974-1980)», Ριζάρειος Εκκλησιαστική Παιδεία τ. Δ, εν Αθήναις: χ.έ. .
Φειδάς Βλ. (2001). «Η ευθύνη της Πολιτείας στη λειτουργία των διακριτών ρόλων Εκκλησίας και Κράτους», Εισήγηση στην Ημερίδα Μνήμης του Ιερού Φωτίου, Ι. Μονή Πεντέλης, 6 Φεβρουαρίου 2001, http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/ vlasios_feidas1_2.html
Φράγκος Κ. (1985). Εισαγωγή στην Κατηχητική και Χριστιανική Παιδαγωγική, τ. Α, Θεσσαλονίκη: χ.έ. .
Φωτίου Στ. (χ.χ.). Η Εκκλησία στο σύγχρονο κόσμο, Αθήνα: Αρμός.
Χαραλαμπόπουλος Κ. (1983). Το πρόβλημα της Παιδείας στο φως της πάλης των ιδεών, Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή.
(1903). Τα κατά την Ριζάρειον Εκκλησιαστικήν Σχολήν από της συστάσεως αυτής, επιμ. Νικολάου Ράδου, έκδ. β 1902, εν Αθήναις: εκ του τυπογρ. Διον. Ευστρατίου.
Πρακτικά Βουλής, Περίοδος: ΙΑ, Σύνοδος: Β΄, Συνεδρίαση: ΝΘ΄ 10/01/2006, Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: «Δομή και λειτουργία της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης», http://www.hellenicparliament .gr/Praktika/Synedriaseis-Olomeleias?sessionRecord=e2f2ceec-f4ca-4301-96cb-81d834bda7ea
Νομοθεσία (κατά χρονολογική σειρά)
Β.Δ. 25-1-1843, ΦΕΚ 4 τ. Α, «Περί του οργανισμού της εν Αθήναις Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής».
Ν. ΤΞΖ 5-10-1856, ΦΕΚ 54 τ. Α, «Περί Ιερατικών Σχολείων».
Ν.Δ. 876/17-5-1971, ΦΕΚ 95 τ. Α, «Περί υπαγωγής της δημόσιας εκκλησιαστικής εκπαιδεύσεως στην Εκκλησία της Ελλάδος και άλλων τινών συναφών διατάξεων».
Ν. 476/18-11-1976, ΦΕΚ 308 τ. Α, «Περί Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως».
Π.Δ. 1025/10-11-1977, ΦΕΚ 344 τ. Α, «Περί μετατροπής του τύπου Σχολείων Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως, οργανώσεως αυτών και συμπληρώσεως των διατάξεων του Π.Δ. 292/1977».
Υ.Α. Α2/1118/112-10-1988, ΦΕΚ 744 τ. Β, «Καθορισμός αριθμού προσώπων για την ανάθεση έργου με μίσθωση από τα Εκκλησιαστικά Σχολεία».
Ν. 3432/3-2-2006, ΦΕΚ 14 τ. Α, «Δομή και λειτουργία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης».
Υ.Α. 107370/Α2/1-10-2007, ΦΕΚ 1980 τ. Β, 9-10-2007, «Κύρωση του Κανονισμού της Εστίας Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης».
Υ.Α. Φ5/12615/Β3/29-1-2008, ΦΕΚ180, τ. Β 6/2/08, «Ορισμός του ημερήσιου σιτηρεσίου για τους προπτυχιακούς φοιτητές των Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών».
Υ.Α. 89979/Α2/17-7-2008, «Ανασυγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εστίας της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης».
Υ.Α 49946/Α2/4-5-2010, ΦΕΚ 651 τ. Β, 14/5/2010 «Κατάργηση και συγχώνευση εκκλησιαστικών γυμνασίων και γενικών εκκλησιαστικών λυκείων».