Η αρχαία Πίστυρος και η οχύρωση της
Abstract
Since antiquity, attack and defense were frequent phenomena in human lives and the urban complexes. For this reason, the discovery of a defensive solution against any kind of attack was of an imperative necessity. In order to ensure the feeling of safety, people constructed fortifications, which protected their lives and their properties as well. Using as a reference point a small town, which was established near Nestos river (north Aegean), the preserved remains of a severe fortification that ringed this town will be examined. Initially, a brief mention to the town itself is presented in an attempt to clear out the historical context of it, the matter of its naming, the determination of its metropolis and many other topics concerning this town. The small town, which was possibly an emporion, stands today near Pontolivado village, in Kavala prefecture, at the northeast of Greece. This site is related to an archaeologically promising area, since the interesting findings from that place are constantly unveiling the past of the town that had been covered by the oblivion of the time.
Article Details
- How to Cite
-
Παπαδόπουλος Σ., & Οικονομίδης Χ. (2023). Η αρχαία Πίστυρος και η οχύρωση της. EULIMENE, 23, 7–53. https://doi.org/10.12681/eul.36306
- Issue
- EULIMENE 23 (2022)
- Section
- Articles
- Categories
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The copyright for articles in this journal is retained by the author(s), with first publication rights granted to the journal. Authors who submit articles to this journal confirm that third-party intellectual property rights are not violated in any way. By virtue of their appearance in this open access journal, articles can be used freely, with proper attribution, for educational and other non-commercial purposes. The Mediterranean Archaeological Society retains the right to publish papers that appear in EULIMENE in any form, including electronic, the journal may assume in the future. It also retains the right to deposit articles published in EULIMENE in its repository.
Downloads
Download data is not yet available.
References
Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. 2012. Οδηγός της Θάσου (μτφρ. Γ.Μ Σανίδας). Αθήνα: Γαλλική Σχολή Αθηνών.
Δούριου, Ε. 2007. Η οχυρωματική δραστηριότητα στην αρχαία Μακεδονία. Μεταπτ. διατρ, ΑΠΘ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Κλασικής Αρχαιολογίας, Θεσσαλονίκη.
Δούριου, Ε. 2018. Οχυρώσεις γεωμετρικών και αρχαïκών χρόνων στην αρχαία Ελλάδα. Διδακτ. διατρ., ΑΠΘ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Κλασικής Αρχαιολογίας, Θεσσαλονίκη.
Ευαγγελίδης, Β. 1998. Κυκλικοί πύργοι στις οχυρώσεις του ελλαδικού χώρου. Μεταπτ. διατρ., ΑΠΘ.
Καλλιντζή, Κ. 2012α. Η χώρα των Αβδήρων: συμβολή στην αρχαιολογία και ιστορική τοπογραφία του νότιου τμήματος του νομού Ξάνθης. Διδακτ. διατρ., Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Καλλιντζή, Κ. 2012β. «Επίθεση και Άμυνα στην πόλη των Αβδήρων», στο Π. Αδάμ-Βελένη και Κ. Τζαναβάρη (επιμ.), Δινήεσσα, Τιμητικός Τόμος για την Κατερίνα Ρωμιοπούλου. Θεσσαλονίκη: Έκδοση Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης αρ. 18, 131-140.
Κουκούλη, Χ. 1969. «Αρχαιότητες και Μνημεία Ανατολικής Μακεδονίας-Ν. Καρβάλη», ΑΔ 22 (1967), Β2 Χρονικά, 420-422.
Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. 1973. «Ειδήσεις εκ της Θασίον ήπειρο», ΑΑΑ 6, 230-240.
Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. 1975. «Αρχαιότητες και Μνημεία Ανατολικής Μακεδονίας», ΑΔ 26 (1971), Β2 Χρονικά, 413-419.
Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. 1977. «Αρχαιότητες και Μνημεία Ανατολικής Μακεδονίας», ΑΔ 27 (1972), Β2 Χρονικά, 520-533.
Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. 1980. «Οι αποικίες της Θάσου στο Β. Αιγαίο. Νεότερα ευρήματα», στο H Kαβάλα και η περιοχή της, Πρακτικά Α´ Τοπικού Συμποσίου, 18–20 Απριλίου 1977, Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 309-325.
Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. 1990. «Τα Μετάλλα της Θασιακής Περαίας», στο Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Ο. Picard και Τ. Πετρίδη (επιμ.), Μνήμη Δ. Λαζαρίδη, πόλις και χώρα στην Μακεδονία και Θράκη, Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου, Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986. Θεσσαλονίκη: ΥΠΠΟ, Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας και Γαλλική Σχολή Αθηνών, 493-532.
Λαζαρίδης, Δ. 1971. Σαμοθράκη και η Περαία της, Αρχαίες Ελληνικές Πόλεις 7. Αθήνα: Αθηναϊκός Τεχνολογικός Όμιλος-Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής.
Λαζαρίδης, Δ. 1975. «Τα τείχη της Αμφιπόλεως», ΑΑΑ 8, 56-76.
Μαστραπάς, Α. 1994. Ελληνική Αρχιτεκτονική. Από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους μέχρι και την Ρωμαιοκρατία. Αθήνα: Καρδαμίτσα.
Μπακαλάκης, Γ. 1935. «Ανασκαφή εν Καλαμίτσα Καβάλας», ΠΑΕ, 29-42.
Μπακαλάκης, Γ. 1936. «Νεάπολις-Χριστούπολις-Καβάλα», ΑΕ, 1-48.
Νικολαΐδου-Πατέρα, Μ. 2005. «Αρχαία Νεάπολις», στο Ε. Γαραντούδη και Β. Κυριλλίδης (επιμ.), Η παλιά πόλη της Καβάλας (7ος π.Χ.-20ος αι. ). Ο χώρος, οι άνθρωποι, τα τεκμήρια της ιστορίας, τ. 1. Καβάλα: Εξωραϊστικός πολιτιστικός σύλλογος Παναγίας «Το Κάστρο», 16-28.
Νικολαΐδου-Πατέρα, Μ. 2007. «Ανασκαφική έρευνα στα ανατολικά της Καβάλας», ΑΕΜΘ 19 (2005), 25-34.
Οικονομίδης, Χ. 2018. Το αρχαίο πόλισμα του Ποντολιβάδου και η οχύρωσή του. Μεταπτ. διατρ., Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Ρόδος.
Οικονομίδου, Μ. 1990. «Αρχαϊκός Θησαυρός Αργυρών Νομισμάτων από το Ποντολιβάδο (1971)», στο Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Ο. Picard και Τ. Πετρίδη (επιμ.), Μνήμη Δ. Λαζαρίδη, πόλις και χώρα στην Μακεδονία και Θράκη, Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου, Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986. Θεσσαλονίκη: ΥΠΠΟ, Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας και Γαλλική Σχολή Αθηνών, 533-540.
Ορλάνδος, Α.Κ. 1994. Τα υλικά δομής των αρχαίων Ελλήνων και οι τρόποι εφαρμογής αυτών κατά τους συγγραφείς, τας επιγραφάς και τα μνημεία Ι-ΙΙ (ανατύπωση τευχών). Αθήναι 1955-1960: Αρχαιολογική Εταιρεία.
Παπαδόπουλος, Σ. (υπό έκδοση). «Συστηματική ανασκαφή Πιστύρου Καβάλας. Η πρώτη πενταετία», στο Ίδια η μνήμη γινάμενη παρόν..., Το αρχαιολογικό έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων κατά τη χρονική περίοδο 2011-2019, Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου, 25-28 Νοεμβρίου 2019, Μέγαρο Μουσικής. Αθήνα.
Παπαδόπουλος, Σ. και Α. Ζάννης 2022. «Η Πίστυρος της Αιγαιακής Θράκης: Το όνομα, οι πηγές, η ανασκαφή», ΑΕΜΘ 30 (2016), 553-564.
Παπαδοπούλου, Ι. 2015. «Η Θράκη στα Γεωγραφικά του Στράβωνα», στο Π. Κεραμάρης, Γ. Τζάστας, Ε. Αυγητίδης και Λ. Ηλιόπουλος (επιμ.), Όψεις της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Θράκης. Κομοτηνή: Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αν. Μακεδονίας-Θράκης, 47-60.
Παρδαλίδου, Χ. 2015. Αρχαία Ζώνη ΙΙ-Η οχύρωση. Κομοτηνή: ΥΠΠΟΑ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου, Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας-Θράκης.
Πολυχρονίδου-Λουκοπούλου, Λ. 1989. «Τόπειρος, πόλις της Θράκης: Προβλήματα ιστορικής γεωγραφίας και τοπογραφίας», Byzantine Thrace, 577-599.
Σαμσάρης, Δ.Κ. 1980. Ο εξελληνισμός της Θράκης κατά την ελληνική και ρωμαϊκή Αρχαιότητα. Θεσσαλονίκη: Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών.
Σισμανίδης, Κ. 1998. «Η συνέχεια της έρευνας στα αρχαία Στάγειρα κατά το 1995», ΑΕΜΘ 9 (1995), 383-393.
Στεφανίδου-Τιβερίου, Γ.Θ. 1998. Ανασκαφή Δίου, Η οχύρωση, τ. 1. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Φίλης, Κ. 2012. «Εργαστήρια εμπορικών αμφορέων των ύστερων κλασικών και ελληνιστικών χρόνων στη Μακεδονία και Θράκη-Transport amphora workshops in Macedonia and Thrace during the Late Classical and Hellenistic times», στο Σ. Δρούγου και Ι. Τουράτσογλου (επιμ.), Θέματα της Ελληνιστικής Κεραμικής στην Αρχαία Μακεδονία. Αθήνα: ΤΑΠΑ, 60-85.
Ψιλοβίκος, Α., Ε. Βαβλιάκης και Θ. Λαγγάλης 1988. «Φυσικές και ανθρωπογενείς διεργασίες της πρόσφατης εξέλιξης του δέλτα του Νέστου», Δελτίον της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας 20 (1), 313-324.
Archibald, Z.H. 2004. “Inland Thrace”, in M.H. Hansen and T.H. Nielsen (eds) 2004, 885-899.
Avram, A. 2004. “The Propontic Coast of Minor Asia”, in M.H. Hansen and T.H. Nielsen (eds) 2004, 974-999.
Bakhuizen, S.C. 1992. A Greek City of the Fourth Century BC. Roma: “L’Erma” di Bretschneider.
Bouzek, J. 1996. “The Position of the Pistiros Fortification in the Development of Ancient Poliorcetics and Stonecutting Techniques”, in J. Bouzek, M. Domaradzka and Z. Archibald (eds), Pistiros I: Excavations and Studies. Prague: Charles University, 43-46.
Demetriou, D. 2010. “Pistiros and a North Aegean Trade Network”, L'antiquité classique 79, 77-93.
Domaradzki, M. 1996. “Interim Report on Archaeological Investigations at Vetren-Pistiros, 1988-94”, in J. Bouzek, M. Domaradzka and Z. Archibald (eds), Pistiros I: Excavations and Studiesi. Prague: Charles University, 13-34.
Ducrey, P. 1986. “Les fortifications grecques: rôle, fonction, efficacite”, in P. Leriche and H. Trezini (eds), La fortification dans l’histoire du monde grec. Actes du Colloque International ‘La fortification et sa place dans l’histoire politique, culturelle et sociale du monde grec’, Valbonne 1982. Paris: Editions du Centre national de la recherche scientifique, 133-142.
Ergürer, Η.Ε and S. Genc 2015. “City Walls, Towers, Gates and Harbours”, in C. Basaran (ed.), The Flourishing City of Ancient Troad: Parion. Istanbul: Ege Yayinlari, 43-55.
Fields, N. 2006. Ancient Greek Fortifications 500-300 BC. Oxford: Osprey Publishing.
Frederiksen, R. 2011. Greek City Walls of the Archaic Period, 900-480 BC, Oxford Monographs on Classical Archaeology, J.Bennet, J. Boardman, J.J. Coulton, D. Kurtz, R.R.R Smith and M. Steinby (eds). Oxford and New York: Oxford University Press.
Gaisford, T. (ed.) 1824. Herodoti Halicarnassei Historiarum Libri IX, τ. ΙΙ, Oxford, London: J. Collingwood, J. Parker, W.B Whittaker, C.J Rivington, J. Deighton.
Gates, C. 2003. Ancient Cities. The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece and Rome. New York: Routledge.
Grandjean, Y., M. Wurch-Kozelj and T. Kozelj 2011. Le rempart de Thasos, Études Thasiennes 22. Athènes: École française d'Athènes.
Guarducci, M. 2008. Η ελληνική επιγραφική. Από τις απαρχές ως την ύστερη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο (μτφρ: Κώστας Κουρεμένος). Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
Hansen, M.H. and T.H. Nielsen (eds) 2004. An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation. Oxford: Oxford University Press.
Hatzopoulos, M.B. 2013. “Τὰ τῶν ἐμποριτῶν φιλάνθρωπα: Observations on the Pistiros Inscription (SEG XLIII 486)”, in P. Martzavou and N. Papazarkadas (eds), Epigraphical Approaches to the Post-classical Polis: Fourth Century BC to Second Century AD. Oxford: Oxford University Press, 13-22.
Isaac, B. 1986. The Greek Settlements in Thrace until the Macedonian Conquest. Leiden: Brill.
Kinard, J. 2007. Artillery: An Illustrated History of its Impact. Santa Barbara, California: ABC-CLIO.
Kolarova, V. 1996. “Study on the Section of the Emporium’s Fortress, Discovered by the End of 1994”, in J. Bouzek, M. Domaradzka and Z. Archibald (eds), Pistiros I: Excavations and Studies. Prague: Charles University, 35-42.
Kraay, C.M. 1976. Archaic and classical Greek Coins, The Library of Numismatics. London: Methuen.
Lawrence, A.W. 1979. Greek Aims in Fortification. Oxford: Oxford University Press.
Loukopoulou, L. 2004. “Thrace from Strymon to Nestos”, in M.H. Hansen and T.H. Nielsen (eds) 2004, 854-869.
Marquand, A. 1909. Greek Architecture. New York: Macmillan Company.
McNicoll, A.W. 1986. “Developments in Techniques of Siegecraft and Fortification in the Greek World ca. 400-100 BC”, in P. Leriche and H. Trezini (eds), La fortification dans l’histoire du monde grec. Actes du Colloque International ‘la Fortification et sa place dans l’histoire politique, culturelle et sociale du monde grec’, Valbonne 1982. Paris: CNRS, 305-313.
McNicoll, A.W. 1997. Hellenistic Fortifications, from the Aegean to Euphrates. Oxford: Clarendon Press.
Meritt, D.B., H.T. Wade-Gery and M.F. McGregor 1950. The Athenian Tribute Lists, τ. 3. Princeton, New Jersey: American School of Classical Studies at Athens.
Miller, G.D. 2014. Ancient Greek Dialects and Early Authors: Introduction to the Dialect Mixture in Homer, with Notes on Lyric and Herodotus. Boston: De Gruyter.
Morris, H.Μ. (ed. and transl.) 1914. Vitruvius: The Ten Books on Architecture. Cambridge: Harvard University Press.
Müller-Wiener, W. 1995. Η αρχιτεκτονική στην αρχαία Ελλάδα (μτφρ: Μ. Σμιτ-Δούνα). Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Müth, S. 2010. “Fortifikationskunst und Repräsentation an der Stadtmauer von Messene”, in J. Lorentzen, F. Pirson, P. Schneider and U. Wulf-Rheidt (eds), Aktuelle Forschungen zur Konstruktion, Funktion und Semantik antiker Stadtbefestigungen, Kolloquium 9-10 Februar 2007. Istanbul: Ege Yayınları, 57-83.
Nankov, E. 2008. “The Fortifications of the Early Hellenistic Thracian City of Seuthopolis: Breaking the Mold”, Archaeologia Bulgarica XII, 3, 15-56.
Nossov, K.S. 2009. Greek Fortifications of Asia Minor 500-130 BC: From the Persian Wars to the Roman Conquest. Oxford: Osprey Publishing.
Salviat, F. 1999. “Le roi Kersobleptès, Maronée, Apollonia, Thasos, Pistiros et l’histoire d’Hérodote”, BCH 123, 259-273.
Tiverios, M. 2008. “Greek Colonisation of the Northern Aegean”, in G.R Tsetskhladze (ed.), Greek Colonisation. An Account of Greek Colonies and Other Settlements Overseas, τ. 2. Leiden: Brill, 1-154.
Tracy, J.D. 2000. The City Walls: The Urban Enceinte in Global Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
Westermann, A. (ed.) 1839. Stefani Byzantii Εθνικών. Leipzig: G. Teubneri.
Winter, F.E. 1971α. Greek Fortifications. Toronto: University of Toronto Press.
Winter, F.E. 1971β. “The Indented Trace in Later Greek Fortifications”, AJA 75, 413-426.
