Η Συμβολή της Μεντορικής Σχέσης στην Προσωπική και Επαγγελματική Ανάπτυξη των Υποψήφιων Εκπαιδευτικών
Δημοσιευμένα:
Σεπ 15, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
Μέντορας Υποψήφιοι Εκπαιδευτικοί Προσωπική και Επαγγελματική Ανάπτυξη
Περίληψη
Ο/Η μέντορας είναι αυτός/αυτή που καθοδηγεί, εμψυχώνει, στηρίζει πολλαπλά τον/την καθοδηγούμενο/καθοδηγούμενή του/της. Απαντάται σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων κι η εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ο θεσμός του/της μέντορα νομοθετήθηκε για την υποστήριξη των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών. Η μεντορική σχέση μεταξύ μέντορα και νέου/νέας στο επάγγελμα εκπαιδευτικού έχει μελετηθεί εκτενώς, όμως δεν πρέπει να παραγνωριστεί η σπουδαιότητα ύπαρξης και διερεύνησης αυτής της σχέσης σε προπτυχιακό επίπεδο. Οι υποψήφιοι/υποψήφιες εκπαιδευτικοί χρειάζονται έναν/μία μέντορα για την προσωπική κι επαγγελματική τους βελτίωση. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018, 64 φοιτητές του Δ΄ έτους του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Πατρών κλήθηκαν να αναστοχαστούν πάνω στην προσφορά των εργαστηρίων των Πρακτικών Ασκήσεων του έτους τους, όταν αυτό ολοκληρώθηκε, στο πλαίσιο της ανατροφοδοτικής αξιολόγησης των εργαστηρίων. Από το ερώτημα αυτό και μέσω ποιοτικής ανάλυσης των δεδομένων, αναδύθηκε η συμβολή του υπεύθυνου των εργαστηρίων στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη. Η συμβολή αυτή φαίνεται πως υπήρξε εξαιτίας της δράσης του υπεύθυνου ως μέντορα, χαρακτηριστικά της οποίας, εντοπίστηκαν στις απαντήσεις των μελλοντικών εκπαιδευτικών. Με την παρούσα μελέτη αναδεικνύεται η αναγκαιότητα διερεύνησης, αλλά και ύπαρξης της μεντορικής σχέσης σε προπτυχιακό επίπεδο, όσον αφορά στους/στις υποψήφιους/υποψήφιες εκπαιδευτικούς. Τέλος, μέσω αυτής, ανακύπτουν και προτάσεις για μελλοντική έρευνα.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Βλάχου Ε., & Μάνεσης Ν. (2019). Η Συμβολή της Μεντορικής Σχέσης στην Προσωπική και Επαγγελματική Ανάπτυξη των Υποψήφιων Εκπαιδευτικών. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 8(1), 77–91. https://doi.org/10.12681/hjre.20495
- Τεύχος
- Τόμ. 8 Αρ. 1 (2019)
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Barnett, E. & Friedrichsen, P. J. (2015). Educative mentoring: how a mentor supported a preservice biology teacher’s pedagogical content knowledge development. Journal of Science Teacher Education, 26(7), 647–668. DOI: https://doi.org/10.1007/s10972-015-9442-3
Blaikie, N. (2009). Designing social research: The logic of anticipation (2nd ed.). Cambridge: Polity Press.
Βλάχου, Ε., Μάνεσης, Ν. & Φτερνιάτη, Α. (2018). Τα εργαστήρια των Πρακτικών Ασκήσεων ως αναστοχαστική ευκαιρία για την επαγγελματική ανάπτυξη των υποψήφιων εκπαιδευτικών. Εισήγηση στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Π.Ε.Ε. Βασική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών σε ένα σύνθετο και μεταβαλλόμενο περιβάλλονm Πάτρα, 23-25 Νοεμβρίου 2018. (υπό δημοσίευση)
Boreen, J., Johnson, M. K., Niday, d. & Potts, J. (2009). Mentoring beginning teachers: mentoring, reflecting, coaching (2nd ed.). Portland, ME: Stenhouse Publishers.
Βρεττός, Ι. (2012). Μέντωρ και Τηλέμαχος: η επιμόρφωση των (νεοδιοριζόμενων) εκπαιδευτικών με μικροδιδασκαλία. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος & Ν. Αλεξόπουλος (επιμ.), Πανελλήνιο Συνέδριο με διεθνή συμμετοχή. Η Ποιότητα στην εκπαίδευση, Τάσεις και προοπτικές (Β΄ τόμος) (σσ. 519-533). Αθήνα: Ε.Κ.Π.Α., Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Campbell, M. R. & Brummett, V. M. (2007). Mentoring preservice teachers for development and growth of professional knowledge. Music Educators Journal, 93(3), 50-55.
Cherian, F. (2007). Learning to teach: teacher candidates reflect on the relational, conceptual, and contextual influences of responsive mentorship. Canadian Journal of Education, 30(1), 25-46.
Cohen, L. Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). NY: Routledge.
Day, C. W. (1995). Qualitative research, professional development and the role of teacher educators: fitness for purpose. British Educational Research Journal, 21(3), 357-369.
Δεληγιάννη, Α. & Ματθαιουδάκη, Μ. (2008). Ο μέντορας και οι άλλοι: Μια προκαταρκτική μελέτη για την εκπαίδευση, αξιολόγηση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 45, 18-36.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). Introduction: The Discipline and Practice of Qualitative Research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.). The SAGE Handbook of Qualitative Research (pp. 1–32). Thousand Oaks, CA: Sage.
Denzin, N. K. and Lincoln, Y. S. (Eds) (1994). Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks, CA: Sage.
Ευαγγελάκου, Π. (2019). Οι ανάγκες των φοιτητριών/φοιτητών των παιδαγωγικών τμημάτων για στήριξη εκπαιδευτική, ψυχολογική και επαγγελματικού προσανατολισμού: η περίπτωση του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Πατρών. Academia, 14, 39-69.
Evertson, C. M. & Smithey, M. W. (2000). Mentoring effects on protégés' classroom practice: an experimental field study. The Journal of Educational Research, 93(5), 294-304. DOI: https://doi.org/10.1080/00220670009598721
Glaser, B. (1992). Emergence vs. Forcing: Basics of Grounded Theory Analysis. Mill Valley. CA: Sociology Press.
Glaser, B., & Strauss, A. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine.
Hammersley, M. (1996). The relationship between qualitative and quantitative research: Paradigm loyalty versus methodological eclecticism. In J. T. E. Richardson (Ed.), Handbook of qualitative research methods (pp. 159-174). Leicester, UK: The British Psychological Society.
Hargreaves, A., & Fullan, M. (2000). Mentoring in the new millennium. Theory into Practice, 39 (1), 50-56.
Hobson, L. D., Harris, D., Buckner-Manley, K. & Smith, P. (2012). The importance of mentoring novice and pre-service teachers: Findings from HBCU student teaching program. Educational Foundations, 26 (3-4), 67-80.
Hudson, P. (2014). Specific mentoring: theory and model for developing primary science teaching practices. European Journal of Teacher Education, 27(2), 139-146. DOI: 10.1080/0261976042000223015
Hudson, P. (2007) Examining mentors' practices for enhancing preservice teachers' pedagogical development in mathematics and science. Mentoring &Tutoring: Partnership in Learning, 15(2), 201-217.
Hudson, P. & Skamp, K. (2003) Mentoring preservice teachers of primary science. The Electronic Journal of Science Education, 7(1). Available online at: http://ejse.southwestern.edu/issue/view/732.
Hudson, P. & Skamp, K. (2001). Mentoring preservice teachers of primary science. Paper presented at the Science Teachers’ Association of Ontario Conference, Toronto, 3–5 November.
Θεοδώρου, Π. Θ. & Πετρίδου, Ε. Ν. (2014). Η συμβολή της καθοδήγησης (μέντορινγκ) στην επαγγελματική ταυτότητα του Μαθηματικού. Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών-Επιστημονικών Θεμάτων, 1, 141-161.
Izadinia, M. (2016). Preservice teachers’ professional identity development and the role of mentor teachers. International Journal of Mentoring and Coaching in Education, 5(2). DOI: http://dx.doi.org/10.1108/IJMCE-01-2016-0004
Izadinia, M. (2015a): Student teachers’ and mentor teachers’ perceptions and expectations of a mentoring relationship: do they match or clash? Professional Development in Education. DOI: https://doi.org/10.1080/19415257.2014.994136
Izadinia, M. (2015b). A closer look at the role of mentor teachers in shaping preservice teachers’ professional identity. Teaching and Teacher Education, 52, 1-10. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2015.08.003
Jane, B. (2007). Mentoring in teacher education: An experience that makes a difference for fledging university students. In T. Townsend & R. Bates (Eds.). Handbook of Teacher Education, (pp. 179-192). The Netherlands: Springer.
Johnson, M. (2012). Mentoring pre-service teachers and students. In S. D. Myers & C. W. Anderson (Eds.). Dimension in Mentoring. A continuum of practice from beginning teachers to teacher leaders (pp. 3-84). The Netherlands: Sense Publishers.
Κατσούγκρη, Α. (2016). Ο ρόλος της συμβουλευτικής καθοδήγησης (του Μέντορα) στο Τυπικό Σχολείο. Πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων στην τάξη. Πρακτικά 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (Α΄ τόμος) (σσ. 594-601). Αθήνα: Π.Ε.Σ.Σ.
Κεδράκα, Κ., Γκοτζαρίδης, Χ. & Καλτσίδης, Χ. (2016). Συνεργασία Τριτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε πρόγραμμα mentoring και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών. Πρακτικά 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (Α΄ τόμος) (σσ. 602-612). Αθήνα: Π.Ε.Σ.Σ.
Kelle, U. (2005). “Emergence” vs. “Forcing” of Empirical Data? A Crucial Problem of “Grounded Theory” Reconsidered. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research, 6(2). DOI: http://dx.doi.org/10.17169/fqs-6.2.467
Κουγιουμτζής, Γ. (2016). Mentoring/καθοδήγηση εκπαιδευτικών: Ποιο είναι το καταλληλότερο πρόσωπο για την ανάληψη της ιδιότητας του μέντορα/καθοδηγητή εκπαιδευτικών; Πρακτικά 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων, (Α΄ τόμος) (σσ. 623-633). Αθήνα: Π.Ε.Σ.Σ.
Κουτσοσπύρου, Χ., Παπαδόγιαννη, Ε. & Μάνεσης, Ν. (2018). Η αξιολόγηση ως ανατροφοδοτική διαδικασία στην κοινότητα μάθησης, με τη χρήση εργαλείων WEB 2.0. Επιστήμες Αγωγής, 2, 82-102.
LeCompte, M. and Preissle, J. (1993). Ethnography and Qualitative Design in Educational Research (2nd ed.). London: Academic Press.
Λουκά, Δ. & Πέτσιου, Χ. (2016). Το mentoring στην εκπαίδευση. Πρακτικά 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων, (Α΄ τόμος) (σ. 673-681). Αθήνα: Π.Ε.Σ.Σ.
Levitt, H. M., Motulsky, S. L., Wertz, F. J., Morrow, S. L., & Ponterotto, J. G. (2017). Recommendations for Designing and Reviewing Qualitative Research in Psychology: Promoting Methodological Integrity. Qualitative Psychology, 4(1), 2–22.
Lincoln, Y. (2001). Varieties of validity: Quality in qualitative research. Στο J. Smart, & W. G. Tierney (Eds), Higher education: Handbook of theory and research (pp. 25-72). New York: Agathon Press.
Μανιάτης, Α. & Μπάτρα, Π. (2013). Το όνομά μου είναι Νέστωρ, Μέντωρ, Νέστωρ. Στο Α. Λιοναράκης (επιμ.), Πρακτικά 7ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή κι Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (σσ.153-166). Αθήνα. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/icodl.537
Ματσαγγούρας, Η. (2007). Στρατηγικές Διδασκαλίας: Η Κριτική Σκέψη στη Διδακτική Πράξη. (5η έκδ., τ. Β΄). Αθήνα: Gutenberg.
Ματσαγγούρας, Η. (1999). Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας, (Τόμ. Α ́). Αθήνα: Gutenberg.
Mason, J. (2011). Η διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας. (Ν. Κυριαζή, Επιμ., & Ε. Δημητριάδου, Μεταφρ.) Αθήνα: Πεδίο.
Maynard, T. & Furlong, J. (1993). Learning to tach and models of mentoring. In D. McIntyre, H. Hagger & M. Wilkin (Eds.). Mentoring, Perspectives on School-Based Teacher Education (pp. 69-85). London: Kogan Page.
Mena, J., Hennissen, P. & Loughran, J. (2017). Developing pre-service teachers’ professional knowledge of teaching: The influence of mentoring. Teaching and Teacher Education, 66, 47-59.
Moulding, L. R., Stewart, P. W. & Dunmeyer, M. L. (2014). Pre-service teachers’ sense of efficacy: Relationship to academic ability, student teaching placement characteristics, and mentor support. Teaching and Teacher Education, 41, 60-66. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2014.03.007
Myers, S. D. & Anderson, C. W. (Eds.). (2012). Dimension in Mentoring. A continuum of practice from beginning teachers to teacher leaders. The Netherlands: Sense Publishers.
Οδηγός Σπουδών Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Πατρών, Ακαδημαϊκού Έτους 2017-2018. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών.
Ποταμίτης, Α. (2018). Ο θεσμός του μέντορα και η μεντορική σχέση. Στο Χ. Τσιχουρίδης, Δ. Κολοκοτρώνης (επιμ.), Πρακτικά 4ου Διεθνούς Συνεδρίου για την προώθηση της εκπαιδευτικής καινοτομίας (Β΄ τόμος) (σσ. 604-610) Λάρισα: ΕΕΠΕΚ. Διατίθεται στο https://drive.google.com/drive/folders/1g0DOpzqz4vadC8w3eM8m-eM5P8nfi84y
Ρεκαλίδου, Γ. (2011). Αξιολόγηση της Μάθησης ή Αξιολόγηση για τη Μάθηση. Αθήνα: Πεδίο.
Riessman, C. K. (2008). Narrative Methods for the Human Sciences. Thousand Oaks, CA, USA: Sage Publications.
Σαπουντζάκης, Κ. (2018). Ο Ρόλος του Μέντορα στην Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού. Στο Γ. Παπαδημητρίου & Χ. Κωσταρής (Επιμ.), Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα. Αναζητώντας την καινοτομία, την τέχνη, τη δημιουργικότητα» Τόμος Δ΄ (σσ. 168-176). Αθήνα: ΕΚΕΔΙΣΥ.
Σιμάτη, Ε. (2014). Οι απόψεις των φοιτητών για την αποτελεσματικότητα της επιμόρφωσης των δασκάλων μεντόρων των φοιτητών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών. Μεταπτυχιακή εργασία. Πανεπιστήμιο Πατρών: Πάτρα.
Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner. How professionals think in action. USA: Basic Books.
Sempowicz, T. & Hudson, P. B. (2012). Mentoring preservice teachers’ reflective practices towards producing teaching outcomes. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, 10 (2), 52-64.
Strauss, A. (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge, NY: Cambridge University Press
Strauss, Α., & Corbin, J. (1998a). Basics of Qualitative Research. Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (2η ed.). London: Sage.
Strauss, Α., & Corbin, J. (1998b). Grounded Theory Methodology. An Overview. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln, (Eds), Strategies of Qualitative Inquiry (pp. 158-183). London: Sage.
Taras, M. (2007). Assessment for Learning: Understanding Theory to Improve Practice. Journal of Further and Higher Education, 31(4) 363-371.
Τσιώλης, Γ. (2015). Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Στο Γ. Πυργιωτάκης & Χρ. Θεοφιλίδης (επιμ.), Ερευνητική Μεθοδολογία στις Κοινωνικές Επιστήμες και στην Εκπαίδευση. Συμβολή στην επιστημολογική θεωρία και την ερευνητική πράξη (σσ. 473-498). Αθήνα: Πεδίο.
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society: The development of higher psychological Processes. M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner, & E. Souberman, (Eds.). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Wiliam, D. (2011). What is Assessment for Learning? Studies in Educational Evaluation, 37, 3–14.
Χατζοπούλου, Κ. (2014). Διερεύνηση των διαδικασιών μύησης των υποψήφιων εκπαιδευτικών στο στοχασμό κατά την περίοδο της πρακτικής άσκησης. Διδακτορική Διατριβή. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Χατζοπούλου, Κ. & Κακανά, Δ. (2013). Υποστηρίζοντας το στοχασμό των υποψήφιων εκπαιδευτικών στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης. Συγκριτικά αποτελέσματα μέσω πειραματικής έρευνας. Στο Α. Ανδρούσου & Σ. Αυγητίδου, (Επιμ.), Η πρακτική άσκηση στην αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: Ερευνητικές προσεγγίσεις (σσ.125-156). Αθήνα: Ε.Κ.Π.Α.
Χρυσαφίδης, Κ. (2013). Ο ρόλος των πρακτικών ασκήσεων στη διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών για το «Νέο Σχολείο». Έρευνα στην Εκπαίδευση, 1(2), 86-104. DOI:http://dx.doi.org/10.12681/hjre.8939
Zeichner, K. M. & Liston, D. P. (2014). Reflective
teaching. An introduction (2nd ed.). New York: Routledge.
