Η γλωσσική ανάπτυξη δίγλωσσων παιδιών και η σχέση της με την οικογενειακή γλωσσική πολιτική: Έρευνα σε αλβανικές οικογένειες στην περιοχή της Φλώρινας

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 29, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/jret.19750
Λέξεις-κλειδιά:
οικογενειακή γλωσσική πολιτική δίγλωσση ανάπτυξη Αλβανοί γλωσσική διατήρηση
Χριστίνα Μαλιγκούδη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0001-7839-7720
Ειρήνη Κωτοπούλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη
Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία είναι συχνό το φαινόμενο των πολύγλωσσων οικογενειών εξαιτίας παραγόντων όπως μετακίνησης, μετανάστευσης, προσφυγιάς κ.λπ. Οι διεπιδράσεις σε πολύγλωσσες οικογένειες βρίσκονται στο σταυροδρόμι μεταξύ γλωσσικής πολιτικής και δίγλωσσης ανάπτυξης των παιδιών (Van Mensel, 2018) και για αυτό στη σύγχρονη βιβλιογραφία η οικογενειακή γλωσσική πολιτική (family language policy) έχει συνδεθεί στενά με το ερευνητικό πεδίο της κατάκτησης δεύτερης γλώσσας (second language acquisition), καθώς υπάρχει ανάγκη για αναθεώρηση της φύσης της γλωσσικής εκμάθησης μέσα σε έναν πολύγλωσσο κόσμο (Higgins, 2018). Το παρόν άρθρο διερευνά τις στάσεις και πρακτικές έξι οικογενειών (γονέων και παιδιών) που ζουν στη Φλώρινα και έχουν αλβανική καταγωγή, με ιδιαίτερη έμφαση στις γλωσσικές πρακτικές, επιλογές και ιδεολογίες τους που φαίνεται ότι επηρεάζουν τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών τους.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς που δημοσιεύουν σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους :

1. Οι συγγραφείς διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, χορηγώντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων»  διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0, σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

2. Οι συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή του δημοσιευμένου στο περιοδικό έργου (π.χ. κατάθεση σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την αναγνώριση της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό περιοδικό.

3. Στους συγγραφείς επιτρέπεται να δημοσιεύσουν την εργασία τους online (κατά προτίμηση σε ιδρυματικά αποθετήρια ή στην ιστοσελίδα τους) πριν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποβολής, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικές ανταλλαγές, όπως επίσης και παλαιότερες και ευρύτερες παραπομπές δημοσιευμένων εργασιών (The Effect of Open Access)

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Χριστίνα Μαλιγκούδη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Διδάσκουσα στο Σχολείο Νέας Ελληνικής, Α.Π.Θ. και ΣΕΠ στο Ε.Α.Π.
Αναφορές
Baker, C. (2001). Εισαγωγή στη Διγλωσσία και τη Δίγλωσση Εκπαίδευση. Μτφρ. Α. Αλεξανδροπούλου. Αθήνα: Gutenberg.
Baker, C. (2007). A parents’ and teachers’ guide to bilingualism. Clevedon, UK: Multilingual Matters.
Barron-Hauwaert S. (2004). Language strategies for bilingual families: the one- parent-one-language approach. Clevedon: Multilingual Matters.
Χατζηδάκη, A. (2007). H συμμετοχή μεταναστών γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους: Οι αντιλήψεις των δασκάλων και οι πρακτικές των γονέων, στο Κ. Ντίνας και Α.
Χατζηπαναγιωτίδη (επιμ.) Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου «Η Ελληνική γλώσσα ως δεύτερη/ ξένη. Έρευνα, διδασκαλία και εκμάθησή της», Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 732-745
Chatzidaki, A. & Xenikaki, I. (2012). Language choice among Albanian immigrant adolescents in Greece. The Effect of interlocutor’s generation. MENON, Journal of Educational Research, 1, 4-16.
Chatzidaki, A. & Maligkoudi, C. (2013). Family language policies among Albanian immigrants in Greece. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 16 (6), 675-689.
Creese, A., Bhatt, A., Bhojani, N. & Martin, P. (2006). Multicultural, heritage and learner identities in complementary schools. Language and Education, 20 (1), 23-43.
Curdt-Christiansen X. L. (2009). Invisible and visible language planning: ideological factors in the family language policy of Chinese immigrant families in Quebec, Language Policy, 8 (4), 351-375.
Eisenchlas, S., Schalley, A. Guillemin, D.(2013). The importance of literacy in the home language. The view from Australia, Sage Open, October-December 2013, 1-14.
Gafaranga, J. (2010). Medium request: Talking language shift into being. Language in Society, 39 (2), 241-270.
Γκαϊνταρτζή, Α. & Τσοκαλίδου, Ρ. (2012). Μετανάστες γονείς: διεκδικητές ή όχι της γλωσσικής διατήρησης; Στο Γ. Ανδρουλάκης, Σ. Μητακίδου & Ρ. Τσοκαλίδου (Επιμ.), Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου «Σταυροδρόμι Γλωσσών και Πολιτισμών: μαθαίνοντας εκτός σχολείου». Θεσσαλονίκη: Παιδαγωγική Σχολή ΑΠΘ και Πολύδρομο.
Γκαϊνταρτζή, Α. (2012). Είναι πολλά όλα τα παιδιά που είναι σχολείο, να μην ξέρουν ένα γράμμα αλβανικό, είναι σωστό αυτό; Να μην ξέρουν τα παιδιά μας τίποτα; Στα γκαβά; Πολύδρομο 4: 20- 24.
Γκαϊνταρτζή Α. (2013). Ζητήματα διγλωσσίας σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας: κοινωνικές και εκπαιδευτικές διαστάσεις. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
García, O. (2009). Education, multilingualism and translanguaging in the 21stcentury. In Multilingual Education for Social Justice: Globalising the Local, ed. By A. Mohanty, M. Panda, R. Phillipson, T. Skutnabb-Kangas, New Delhi: Orient Blackswan (former Orient Longman), 128-145.
Γρίβα, Ε. Α. & Στάμου, Α. Γ. (2014). Ερευνώντας τη διγλωσσία στο σχολικό περιβάλλον (Οπτικές εκπαιδευτικών, μαθητών και μεταναστών γονέων). Θεσσαλονίκη: Δέσποινα Κυριακίδη.
Gogonas, N. (2007). Ethnolinguistic Vitality and Language Maintenance in Second generation Migrants: a study of Albanian and Egyptian pupils in Athens. DPhil Linguistics, University of Sussex.
Γογωνάς, Ν. (2010). Γιατί η νέα γενιά Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα χάνει τη γλώσσα της; Πολύδρομο, Τεύχος 3, Σεπτέμβριος 2010, 28-34.
Ηélot, C. (2007). Du bilinguisme en famille au plurilinguisme à l’école, Paris, L’ Harmattan: Espaces discursives.
Higgins, C. (2018). The mesolevel of family language policy, International Journal of Multilingualism, 15 (3), 306-312.
King, K. A. (2000). Language ideologies and heritage language education. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 3, 167-184.
King, K. & Fogle, L. (2006). Bilingual Parenting as Good Parenting: Parents' Perspectives on Family Language Policy for Additive Bilingualism. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 9 (6), 695-712.
King K. A., Fogle L. & Logan- Terry A. (2008). Family Language Policy. Language and Linguistic Compass, 2 (5), 907-922.
King, K. and Lanza, E.(2018). Introduction to Special Issue on Ideology, agency and imagination in multilingual families, Special issue International Journal of Bilingualism.
Kirsch, C.(2012). Ideologies, Struggles and Contradictions: An account of mothers raising their children bilingually in Luxembourgish and English in Great Britain. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 15 (1), 95-112.
Klassert, A. und Gagarina, N.(2010). Der Einfluss den elterlichen Inputs auf die Sprachentwicklung bilingualer Kinder: Evidenz aus ruschischsprachingen Migranten familien in Berlin. DiskursKindheits- und Jugendforschung, 4, 413425.
Κυριαζής, Δ. και Χατζηδάκη, Α. (2004). Στάσεις Αλβανών μεταναστών απέναντι στη διγλωσσία των παιδιών τους. Πρακτικά 6ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ελληνική Γλωσσολογία, Ρέθυμνο, 18-21 Σεπτεμβρίου 2003.
Luykx A., (2004). Children as socializing agents: family language policy in situations of language shift in J. Cohen, K. McAlister (eds.) in Proceedings of the 4th International Symposium on Bilingualism, Somerville, MA: Cascadilla Press.
Μαλιγκούδη, X. (2010). Η Γλωσσική Εκπαίδευση των Αλβανών Μαθητών στην Ελλάδα, Κυβερνητικές Πολιτικές και Οικογενειακές Στρατηγικές, Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Μαλιγκούδη, Χ. (2014). Τμήματα διδασκαλίας εθνοτικών γλωσσών στην Ελλάδα. Στο Μ. Δαμανάκης, Σ. Κωνσταντινίδης & Α. Τάμης (Επιμ.), Νέα Μετανάστευση από και προς την Ελλάδα. Ρέθυμνο: Κ.Ε.ΜΕ./Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ, 299-324.
Maroukis, T. (2012). Update report Greece. The number of irregular migrants in Greece at the end of 2010 and 2011. Database on irregular migration, update report http://irregular-migration.net (ημερομηνία πρόσβασης 12/9/2018).
Michail, D. (2009). Working here, investing here and there: present economic practices, strategies of social inclusion and future plans for return among the Albanian immigrants in a Greek–Albanian border town. Southeast European and Black Sea Studies, 9 (4), 539-554.
Michail, D. (2013). Social development and transnational households: resilience and motivation for Albanian immigrants in Greece in the era of economic crisis. Journal of Southern European and Black Sea Studies, 13 (2), 265-279.
Okita T. (2002). Invisible work: Bilingualism, language choice and childrearing in intermarried families, Amsterdam: John Benjamins.
Pearson, B. Z. (2007). Social factors in childhood bilingualism in the United States. Applied Psycholinguistics, 28 (3), 399-410.
Robson, C. (2010). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Gutenberg.
Romaine, S. (2007). Preserving Endangered Languages. Language and Linguistics Compass, 1 (1-2): 115-132.
Seals, C. A.(2013). Multilingual identity development and negotiation amongst heritage language learners: A study of East-European-American schoolchildren in the United States. Unpublished doctoral dissertation. Georgetown University, Washington DC.
Schwartz, M. (2008). Exploring the relationship between family language policy and heritage language knowledge among second generation Russian-Jewish immigrants in Israel. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 29 (5), 400-418.
Souto-Manning, M. (2006). Families Learn Together: Reconceptualizing Linguistic Diversity as a Resource.Early Childhood Education Journal, Vol. 33, No 6, 443-446.
Spolsky, B. (2004). Language Policy. Cambridge: Cambridge University Press.
Tannenbaum, M. (2005). Viewing family relations through a linguistic lens: Symbolic aspects of language maintenance in immigrant families. Journal of Family Communication, 5 (3), 229-252.
Tannenbaum, M. (2012). Family language policy as a form of coping or defense mechanism. Journal of Multilingual and Multicultural Development,33(1),5766.
ΤσοκαλίδουΡ. (2005). Η αφανής διγλωσσία στο ελληνικό σχολείο: δεδομένα επιτόπιας έρευνας. Επιστήμες της αγωγής, θεματικό τεύχος 2005.
Tσοκαλίδου, Ρ. (2008). Η επαφή των γλωσσών στην εκπαίδευση: ένα κοινωνιογλωσσικό πολιτικό ζήτημα. Στο Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα (Πρακτικά της Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 21-22 Απριλίου 2007), Γλώσσα και Κοινωνία, 28 (σσ. 402-412). Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.
Yagmur, K. and Akinci, M. (2003). Language use, choice, maintenance and ethnolinguistic vitality of Turkish speakers in France. International Journal of the Sociology of Language, 164, 107-128.
Van Mensel, L. (2018). “Quiere koffie?” The multilingual familylect of transcultural families, International Journal of Multilingualism, 15 (3), 233-248.
Varro, G. (2003). Sociologie de la mixite. De la mixite amoureuse aux mixites sociales et culturelles. Paris: Belin.
Wei, Li (2006). Complementary schools, past, present and future. Language and Education, 20 (1), 76-83.
Willoughby, L.(2009). Language choice in multilingual peer groups: Insights from an Australian high school. Journal of Multilingualism and Multicultural Development, 30, 421-435.
Wright, S.and Kurtoğlu-Hooton, N.(2006). Language maintenance: the case of a Turkish-speaking community in Birmingham. International Journal of the Sociology of Language, 181, 43-56.