Kρίσις Ἐτυμολογικοῦ Λεξικοῦ Ν. Π. Ἀνδριώτη

Abstract

Ο συγγραφέας εξετάζει το Ετυμολογικό Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του καθηγητή Ν. Ανδριώτη, εστιάζοντας στα ακόλουθα σημεία: (1) στο λεξικό εντάσσονται ιδιωματικές λέξεις που δεν έχουν σχέση με την Κοινή Νεοελληνική (π.χ. γεμενί = είδος παπουτσιού, θανή = κηδεία, κλπ.), (2) αρκετές ιδιωματικές λέξεις ξενικής προέλευσης δεν ερμηνεύονται επαρκώς σημασιο-λογικά (π.χ. ζαμάνι < τουρκ. zaman, ζαμπόνι < γαλλ. jambon, κλπ.), (3) στις ελληνικές λέξεις δεν επιχειρείται ακριβής εξήγηση του νοήματός τους (π.χ. τριώδιον = τρεις ωδές, τροπάριον = υποκοριστικό του τρόπος, κλπ.), (4) στο λημματολόγιο εντάσσονται λέξεις ξένες οι οποίες όμως χρησιμοποιούνται στην λόγια και όχι στην κοινή καθομιλουμένη (π.χ κράλης = βασιλιάς Σερβίας, Μικάδος = βασιλιάς Ιαπωνίας, κλπ.) ή αρχαίες που χρησιμοποιούνται στην καθαρεύουσα (π.χ. αὐτομολῶ, βυσσοδομῶ, κλπ.), (5) σοβαρές ενστάσεις εγείρονται ως προς την ετυμολογία λέξεων (π.χ. θέρος < αρχαίο θέρος και όχι από το θερίζω) και ως προς την ιστορική γραφή (π.χ. ἀψὶς αντί ἀψύς, πλημύρα αντί πλημμύρα κλπ.), τέλος (6) το λεξικό περιλαμβάνει πλείστες ξένες λέξεις (π.χ. βερμούτ, σκι, κλπ.) ενώ αγνοεί αρκετές κοινόχρηστες ελληνικές (αἰσιοδοξία, ἀπειρία, προεδρία, κλπ.).