Ανιχνεύοντας και κατασκευάζοντας ιδεολογίες για τη γλώσσα Δεδομένα προφορικού λόγου από την ουρούμ
Abstract
Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι ιδεολογικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα εντός της κοινότητας Ουρούμ αναφορικά με τη γλώσσα τους. Οι ιδεολογικές προεκτάσεις της γλωσσικής χρήσης αποτελούν αντικείμενο αρκετών κοινωνιο-γλωσσικών ερευνών σε μειονοτικές γλωσσικές κοινότητες όπως η Ουρούμ. Οι ομιλητές/τριες τέτοιων κοινοτήτων εκφράζουν πεποιθήσεις για τη γλώσσα τους, οι οποίες συχνά αντανακλούν ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές και πολιτισμικές διακρίσεις, σχέσεις εξουσίας και τρόπους διαπραγμάτευσης της ταυτότητάς τους. Διενεργώντας εθνογραφική έρευνα στην κοινότητα Ουρούμ με επίκεντρο την περιοχή της Μακεδονίας, εξετάζουμε τους τρόπους με τους οποίους αναδύονται οι γλωσσικές ιδεολογίες μέσα από τις κοινωνιογλωσσικές συνεντεύξεις. Συμπληρωματικά, καταγράφοντας και αναλύοντας δείγματα αυθόρμητου προφορικού λόγου, επιχειρούμε να καταδείξουμε πώς συγκεκριμένες γλωσσικές πρακτικές, όπως η εναλλαγή κώδικα, είναι ιδεολογικά φορτισμένες.
Article Details
- Come citare
-
Ποπωβίδου Μ. (2025). Ανιχνεύοντας και κατασκευάζοντας ιδεολογίες για τη γλώσσα: Δεδομένα προφορικού λόγου από την ουρούμ. Aegean Working Papers in Ethnographic Linguistics, 4. Recuperato da https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/awpel/article/view/40758
- Sezione
- Articles
TQuesto lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione 4.0 Internazionale.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
Riferimenti bibliografici
Ξενόγλωσση
Aklaev, A. 1988. "Etnoyazikovaya situatsiya i osobennosti etnicheskogo samosoznaniya gruzinskikh grekov (po materialam issledovaniya v Tsalkskom raione) [Ethnolinguistic situation and ethnic self-identification features of the Georgian Greeks]". Soviet Ethnography 5: 60-70.
Anderson, B. 2006. Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London & New York: Verso.
Baquedano-López, K. & Kattan, S. 2007. "Growing up in a multilingual community: Insights from language socialization". Στο P. Auer & L. Wei (επιμ.), Handbook of Multilingualism and Multilingual Communication. Berlin & New York: De Gruyter Mouton, 69-100.
Billig, M. 1995. Banal Nationalism. London, Thousand Oaks & New Delhi: Sage.
Blom, J. P. & Gumperz, J. 1972. "Social meaning in linguistic structures: Code-switching in Norway". Στο J. Gumperz & D. Hymes (επιμ.), Directions in Sociolinguistics. New York: Holt, Rinehart & Winston, 407-434.
Bourdieu, P. 1991. Language and Symbolic Power. Cambridge: Harvard University Press.
Brown, R. & Gilman, A. 1960. "The pronouns of power and solidarity". Στο T. A. Sebeoki (επιμ.), Style in Language. Cambridge, MA: MIT Press, 253-276.
Crystal, D. 2000. Language Death. Cambridge: Cambridge University Press.
Curzan, A., Queen, R. M., Vaneyk, K. & Weissler, E. 2023. "Language standardization & linguistic subordination". Daedalus 152(3): 18-35.
Eagleton, T. 1991. Ideology: An Introduction. London & New York: Verso.
Fairclough, N. 1989. Language and Power. London: Longman.
Ferguson, C. A. 1959. "Diglossia". Word 15(2): 325-340.
Field, M. C. & Kroskrity, P. V. 2009. "Introduction: Revealing native American language ideologies". Στο P. V. Kroskrity & M. C. Field (επιμ.), Native American Language Ideologies: Beliefs, Practices, and Struggles in Indian Country. Tucson: University of Arizona Press, 3-28.
Fishman, J. Α. 1965. "Who speaks what language to whom and when?". La Linguistique 1(2): 67-88.
Fishman, J. A. 1967. "Bilingualism with and without diglossia; diglossia with and without bilingualism". Journal of Social Issues 23(2): 29-38.
Gal, S. 1989. "Language and political economy". Annual Review of Anthropology 18: 345-367.
Gal, S. 1993. "Diversity and constitution in linguistic ideologies: German speakers in Hungary". Language in Society 22(3): 337-359.
Garrett, P. 2010. Attitudes to Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Gogonas, N. & Kirsch, C. 2016. "‘In this country my children are learning two of the most important languages in Europe’: Ideologies of language as a commodity among Greek migrant families in Luxembourg". International Journal of Bilingual Education and Bilingualism 21(4): 426-438.
Gumperz, J. J. 1977. "The sociolinguistic significance of conversational code-switching". RELC Journal 8(2): 1-34.
Gumperz, J. J. 1982. "Conversational code-switching". Στο J. J. Gumperz (επιμ.), Discourse Strategies. Cambridge: Cambridge University Press, 59-99.
Gumperz, J. J. & Gumperz, J. 2008. "Studying language, culture, and society: Sociolinguistics or linguistic anthropology?". Journal of Sociolinguistics 12(4): 532-545.
Hamp, E. P. 1978. "Problems of multilingualism in small linguistic communities". Στο J. E. Alatis (επιμ.), International Dimensions of Bilingual Education. Washington: Georgetown University Press, 155-164.
Heller, M. 2010. "The commodification of language". Annual Review of Anthropology 39(1): 101-114.
Irvine , J. T. 1989. "When talk isn't cheap: Language and political economy". American Ethnologist 16(2): 248-267.
Irvine, J. T. & Gal, S. 2000. "Language ideology and linguistic differentiation". Στο P. Kroskrity (επιμ.), Regimes of Language: Ideologies, Policies, and Identities. Santa Fe, ΝΜ: School of American Research Press, 35-83.
Komakhia, M. 2005. "Greki Gruzii: Migratsia i sotsialno-ekonomitseskiye problemi. [The Greeks of Georgia: Migration and Socioeconomic problems]". Центральная Азия и Кавказ [Central Asia and Caucasus] 6(42): 173-180.
Kroskrity, P. V. 2010. "Language ideologies-Evolving perspectives". Στο J. Jaspers, J. O. Östman & J. V. (επιμ.), Society and Language Use [Handbook of Pragmatics Highlights 7]. Amsterdam: John Benjamins, 191-211.
Kroskrity, P. 2016. "Language ideologies: Emergence, elaboration, and application". Στο N. Bonvillain (επιμ.), The Routledge Handbook of Linguistic Anthropology. New York: Routledge, 95-108.
Kroskrity, P. 2022. "Language ideologies and social identities". Στο S. Völkel & N. Nassenstein (επιμ.), Approaches to Language and Culture. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton, 101-126.
Lewis, E. 1972. Multilingualism in the Soviet Union. The Hague: Mouton.
Lippi-Green, R. 1997. English with an Accent: Language, Ideology, and Discrimination in the United States. London & New York: Routledge.
Loladze, N. 2016. "Greeks of Georgia: Main factors and motivations of emigration". STUF- Language Typology and Universals 69(2): 175-192.
Loladze, N. 2019. Impact of current socio-economic transformations on migratory movements of Georgia’s Greek community. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Κρατικό Πανεπιστήμιο Ivane Javakhishvili της Τιφλίδας.
Melikishvili, L. & Jalabadze, N. 2016. "The issue of ethnic identity and aspects of cross-cultural orientation of the Greeks in Georgia (the example of Tsalka Greeks)". STUF-Language Typology and Universals 69(2): 193-212.
Mertz, E. 1992. "Linguistic ideology and praxis in U.S. law school classrooms". Pragmatics 2(3): 235-334.
Milroy, J. 2001. "Language ideologies and the consequence of standardization". Journal of Sociolinguistics 5(4): 530-555.
Milroy, J. & Milroy, L. 1991. Authority in Language. Investigating Standard English. London & New York: Routledge.
Pavlenko, A. 2006. "Russian as a lingua franca." Annual Review of Applied Linguistics 26: 78-99. doi: 10.1017/S0267190506000055.
Poplack, S. 1980. "Sometimes I'll start a sentence in Spanish Y TERMINO EN ESPANOL: Toward a typology of code-switching". Linguistics 18(7-8): 581-618.
Sapir, E. 1921. Language. New York: Harcourt, Brace & World.
Sasse, H. 1992. "Theory of language death". Στο M. Brenzinger (επιμ.), Language Death: Factual and Theoretical Explorations with Special Reference to East Africa. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton, 7-30.
Sherzer, J. 1987. "A discourse-centered approach to language and culture". American Anthropologist 89(2): 295-309.
Silverstein, M. 1979. "Language structure and linguistic ideology". Στο P. Clyne, W. F. Hanks & C. L. Hofbaue (επιμ.), The Elements: A Parasession on Linguistic Units and Levels. Chicago: Chicago Linguistic Society, 193-247.
Tsitsipis, L. 1995. "The coding of linguistic ideology in Arvanítika (Albanian) language shift: Congruent and contradictory discourse". Anthropological Linguistics 37(4): 541-577.
Tsitsipis, L. 1997. "The construction of an ΄outsider’s΄ voice by low-proficiency speakers of an Albanian variety (Arvanítika) in Greece: Language and ideology". International Journal of the Sociology of Language 126: 105-122.
Tsitsipis, L. 1998. A Linguistic Anthropology of Praxis and Language Shift: Arvanitika (Albanian) and Greek in Contact. Oxford: Clarendon Press.
Van Dijk, T. A. 1989. "Structures of discourse and structures of power". Annals of the International Communication Association 12(1): 18-59.
Whorf, B. L. 1956. Στο J. B. Carroll (επιμ.), Language, Thought, and Reality: Selected Writings of Benjamin Lee Whorf. New York & London: M.I.T. Press & John Wiley and Sons.
Wiley, T. G. 1996. "Language planning and language policy." Στο S. L. McKay & N. H. Hornberger (επιμ.), Sociolinguistics and Language Teaching. Cambridge: Cambridge University Press, 103-147.
Woolard, K. A. 1985. "Language variation and cultural hegemony: Toward an integration of sociolinguistic and social theory". American Ethnologist 12(4): 738-748.
Woolard, K. 1989. "Language convergence and language death as social processes." Στο N. Dorian (επιμ.), Investigating Obsolescence: Studies in Language Contraction and Death. Cambridge: Cambridge University Press, 355-368.
Woolard, K. 2005. "Codeswitching". Στο A. Duranti (επιμ.), A Companion to Linguistic Anthropology. Malden: Blackwell, 73-94.
Woolard, K. A. & Schieffelin, B. B. 1994. "Language ideology". Annual Review of Anthropology 23: 55-82.
Ελληνόγλωσση
Αρχάκης, Α. & Παπαζαχαρίου, Δ. 2008. «Προσωδιακοί ενδείκτες συνομιλιακών και καταστασιακών ταυτοτήτων σε ευθύ λόγο νέων γυναικών». Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 28: 100-112.
Βεργέτη, Μ. 1998. Ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση, 1985-1995: Ζητήματα στέγασης, απασχόλησης, ταυτότητας. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.
Γούτσος, Δ. & Μπέλλα, Σ. 2022. «Εισαγωγή: Γλώσσα και κοινωνία». Στο Δ. Γούτσος & Σ. Μπέλλα (επιμ.), Κοινωνιογλωσσολογία. Αθήνα: Gutenberg, 19-37.
Λιόσης, Ν. 2007. Γλωσσικές επαφές στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Μαυρέας, Κ. 1998. «Διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού: Πόντιοι και Βορειοηπειρώτες πρόσφυγες στην Ελλάδα». The Greek Review of Social Research 96: 185-218.
Μπαλτσιώτης, Λ. 1997. «Η πολυγλωσσία στην Ελλάδα». Σύγχρονα Θέματα 63: 89-95.
Ποπωβίδου, Μ. 2024. «Γλωσσική συρρίκνωση: Κοινωνιογλωσσική προσέγγιση των ιδεολογιών και των γλωσσικών πρακτικών της κοινότητας Ουρούμ». Patras Working Papers in Linguistics 6: 225-248.
Σελλά-Μάζη, Ε. 1997. «Διγλωσσία και ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες στην Ελλάδα». Στο Κ. Τσιτσελίκης & Δ. Χριστοδουλόπουλος (επιμ.), Το μειονοτικό φαινόμενο στην Ελλάδα. Αθήνα: Κριτική, 350-413.
Σιδέρη, Ε. 2008. «Εξιστορώντας την πατρίδα: Η διπλή άρθρωση της ελληνικής γλώσσας με το έθνος και τη διασπορά». Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 28: 378-390.
Τσιπλάκου, Σ. 2022. «Εναλλαγή γλωσσών». Στο Δ. Γούτσος & Σ. Μπέλλα (επιμ.), Κοινωνιογλωσσολογία. Αθήνα: Gutenberg, 429-461.
Τσιτσιπής, Λ. 2004. Εισαγωγή στην ανθρωπολογία της γλώσσας: Γλώσσα, ιδεολογία, διαλογικότητα και επιτέλεση. Αθήνα: Gutenberg.
Τσιτσιπής, Λ. 2005. Από τη γλώσσα ως αντικείμενο στη γλώσσα ως πράξη. Αθήνα: Νήσος.
Τσοκαλίδου, Ρ. 2012. Χώρος για δύο: Θέματα διγλωσσίας και εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.
Φραγκάκη, Γ. 2022. «Μέθοδοι και δεδομένα στην κοινωνιογλωσσολογία». Στο Δ. Γούτσος & Σ. Μπέλλα (επιμ.), Κοινωνιογλωσσολογία. Αθήνα: Gutenberg, 38-70.
Φραγκουδάκη, Ά. 1987. Γλώσσα και ιδεολογία. Αθήνα: Οδυσσέας.
Φραγκουδάκη, Ά. 2001. Η γλώσσα και το έθνος 1880-1980: Εκατό χρόνια αγώνες για την αυθεντική ελληνική γλώσσα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Χατζημπύρου, Α. 2005. Έλληνες ομογενείς από την πρών Σοβιετική Ένωση. Προβλήματα και υπηρεσίες υποστήριξης. Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Χριστίδης, Α.-Φ. 1999. Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός. Αθήνα: Πόλις.
Διαδικτυακές πηγές
