A re-approach of Procopius’ ethnographic account on the early Slavs

Abstract

H εθνογραφική διήγηση του Προκόπιου για τους πρώιμους Σλάβους.Μία επαναπροσέγγιση

Στο έργο του Υπέρ των πολέμων, ο βυζαντινός ιστοριογράφος Προκόπιος παραθέτει μία σύντομη εθνογραφική διήγηση για τους πρώιμους Σλάβους (Σκλαβηνούς και Άντες), η οποία είναι η πρώτη χρονικά ως προς αυτό το θέμα. Μισό αιώνα αργότερα, εμφανίζεται η δεύτερη, και διεξοδικότερη, στο Στρατηγικόν του Μαυρικίου. Αν και η γενικότερη αξιοπιστία του Προκόπιου ως ιστοριογράφου δεν αμφισβητείται, το συγκεκριμένο απόσπασμα εμφανίζει πλήθος κοινών τόπων και πληροφοριών οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή από τον μελετητή, καθώς σχετίζονται κυρίως με την ευρύτερη φιλολογική-εθνογραφική παράδοση για τους βόρειους βαρβάρους. Ορισμένα από τα αναφερόμενα στοιχεία αφορούν στην πραγματικότητα νομαδικούς ή γερμανικούς λαούς ενώ ο ίδιος ο Προκόπιος σε άλλα σημεία του έργου του παραθέτει συμπληρωματικές πληροφορίες, π.χ. για την πολεμική τέχνη των Σλάβων, οι οποίες απουσιάζουν από την εθνογραφική του διήγηση. Αν και ο Προκόπιος υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της παρουσίας των Σλάβων στον βυζαντινό στρατό, η εθνογραφική του διήγηση μάλλον δεν προσφέρει μία αυθεντική εικόνα γύρω από τους Σλάβους στα μέσα του 6ου αιώνα, καθώς προσάρμοσε τη σχετική με αυτούς περιγραφή  στα παραδοσιακά εθνογραφικά πρότυπα για τους βόρειους βαρβάρους.