Le classement automatique des sceaux: solutions manuelles et problèmes d᾽informatique. Essai méthodologique appliqué à l᾽Orient Latin

Abstract

 

Jean-Christian Poutiers

 Ἡ αὐτόματη ταξινόμηση τῶν σφραγίδων: Συνήθεις λύσεις καὶ προβλήματα πληροφορικῆς

Ἡ παρούσα ἐργασία ἀναλαμβάνει νὰ μελετήσει διάφορες μεθολογικὲς ἀπόψεις ἐφαρμοζόμενες στὶς σφραγίδες τῆς Λατινικῆς Ἀνατολῆς.

Ι. Γενικὲς παρατηρήσεις καὶ σκοποὶ τῆς ἔρευνας

Ὁ συγγραφέας τοποθετεῖ τὶς σφραγίδες τῆς Λατινικῆς Ἀνατολῆς στὸ ἱστορικὸ τους πλαίσιο καὶ ἐπιμένει στὴ σημασία ποὺ μποροῦν νὰ ἔχουν γιὰ νὰ φωτίσουν πολλὲς πλευρὲς τῶν βυζαντινῶν σπουδῶν. Ξεκινώντας ἀπὸ τὴ «Σιγιλλογραφία τῆς Λατινικῆς Ἀνατολῆς» τοῦ G.  Schlumberger,  ὁ συγγραφέας προτείνει νὰ χρησιμοποιηθοῦν μέθοδοι ἤδη δοκιμασμένες ἀπὸ τοὺς ἐρευνητὲς σὲ διάφορες μελέτες.

ΙΙ. Συνήθεις δελτιοθῆκες καὶ τεκμηριωτικὴ ἀνάλυση.

Ἡ σύγχρονη ἐπιστημονικὴ δεοντολογία ἐπιβάλλει ὅλο καὶ πιὸ ἀκριβεῖς μεθόδους ἀνάλυσης ἀνταποκρινόμενος σὲ αὐτὴ τὴν ἀνάγκη, ὁ συγγραφέας προτείνει ἕνα λεπτομερὲς δελτίο ἀναλύοντας τοὺς ἐσωτερικοὺς καὶ ἐξωτερικοὺς χαρακτῆρες τῆς σφραγίδας (fiche SOL). Πάνω στὴ βάση αὐτοῦ τοῦ δελτίου, εἶναι δυνατὴ μιὰ κωδικοποίηση τοῦ τύπου ποὺ χρησιμοποίησε ὁ R. Dubuc γιὰ τὴν ἑραλδική. Ἡ ἐφαρμογή της μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθεῖ σὲ διάτρητα κλασσικά δελτία (σύστημα διπλών πλάγιων διατρήσεων 1-2-4-7) ἤ ἀντίθετα (inverted files selecto). Ή χρησιμοποίηση λοιπὸν τῶν υπολογιστῶν εἶναι ἐφικτὴ στὶς σφραγιδολογικὲς μελέτες.

III. Αὐτόματη ταξινόμηση τῶν σφραγίδων

Γιὰ τὴ μεθοδολογικὴ ἀπόδειξη, ὁ συγγραφέας προτείνει μιὰ γρήγορη μελέτη πάνω στὴν τυπολογία τῶν σφραγίδων τῶν βασιλέων τῆς Ἱερουσαλήμ, ἐξηγώντας τὸ μηχανισμό της καὶ ἐπιμένοντας πάνω στὶς δυνατότητες καὶ τὰ ὅρια χρησιμοποίησης τῶν ἡλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν.

IV. Τυπολογία τῶν τοπογραφικῶν ἀρχιτεκτονικῶν σφραγίδων

Στὴ συνέχεια, χρησιμοποιοῦνται ἄλλες τεχνικὲς γιὰ νὰ μελετηθοῦν μὲ περισσότερη ἀκρίβεια οἱ τοπογραφικὲς σφραγίδες τοῦ βασιλείου τῆς Ἱερουσαλὴμ καὶ ἡ ἐπίδειξή τους ὁδηγεί στὴν ἀντίληψη κατηγοριῶν ἰσοτιμίας καὶ διαδοχῆς καθὼς καὶ ἀνακατάταξης ὁμάδων ἰσοτιμίας.

V.  Τὸ νομικὸ πρόσωπο τῆς σφραγίδας καὶ ἡ μαθηματική του ἀνάλυση

Εἶναι συνεπῶς δυνατὸ νὰ ξεπεραστεῖ ἡ τυπολογικὴ ἄποψη καὶ νὰ μελετηθοῦν, πάνω στὴ βάση τῶν μαθηματικῶν ὑπολογισμῶν τοῦ F. Lorrain, οἱ ἱεραρχικὲς σχέσεις ἀνάμεσα σὲ σφραγίδες ποὺ ἀνήκουν σέ κατηγορίες ἀντιπαρατιθέμενων ἀντικειμένων. Αὐτὸ δοκιμάστηκε σὲ μιὰ ὁμάδα πέντε σφραγίδων καὶ μπορεῖ ἔτσι εὔκολα νὰ φανεῖ μιὰ ἐσωτερικὴ λογικὴ τοῦ συστήματος ἰσοτιμίας (λογικὴ τῆς ἀναλογίας). Στὴ συνέχεια, ὁ ἀλγεβρικὸς ὑπολογισμὸς μπορεῖ νὰ ἐφαρμοστεῖ ἀκόμα γιὰ τὴν προώθηση τῶν ἱστορικο-νομικῶν ἐρευνῶν.