Adversus Judaeos: Text und Bild in spätbyzantinischer Zeit
Abstract
Andreas Külzer
Κατὰ Ἰουδαίων: Κείμενο και εικονογράφηση στην υστεροβυζαντινή εποχή
Το φιλολογικό είδος Κατὰ Ἰουδαίων αποτελεί ένα από τα παλαιότερα φιλολογικά δημιουργήματα του Χριστιανισμού. Η ύπαρξη του πιστοποιείται ήδη στην Καινή Διαθήκη (στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο). Συνεχίζεται από τους εκκλησιαστικούς πατέρες των πρώτων χριστιανικών αιώνων και φθάνει μέχρι την ύστερη βυζαντινή εποχή. Από άποψη μορφής, το είδος διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες: επιστολές, ομιλίες, δοκίμια και άλλα. Εξέχουσα είναι η σημασία του διαλογικού είδους, από το οποίο σώζονται τριάντα επτά κείμενα, που χρονολογούνται κατά τη διάρκεια της βυζαντινής χιλιετίας. Το είδος αυτό γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση όχι μόνο κατά τον 6ο και τον 7ο, αλλά και κατά τον 14ο αιώνα. Πράγματι, στον αιώνα αυτό συντάχθηκαν τα κείμενα του Ανδρόνικου Κομνηνού Δούκα Παλαιολόγου, του Ματθαίου Βλάσταρη, του Θεοφάνη Νικαίας και του Ιωάννη Καντακουζηνού. Την ίδια εποχή αντιγράφηκαν ορισμένα παλαιότερα έργα , όπως αυτά που διασώζονται στους κώδικες Vind. theol. gr. 307 (του έτους 1300) και στον Paris, gr. 450 (του έτους 1363). Τα χειρόγραφα αυτά δεν είναι ιστορημένα. Εντούτοις αντί-ιουδαϊκές εικονογραφήσεις είναι γνωστές κυρίως από τις παραστάσεις της Δευτέρας Παρουσίας και της Κοίμησης της Θεοτόκου, καθώς και από Ψαλτήρια, σε συνδυασμό με τους Ψαλμούς 14, 78 και 106, τους κατεξοχήν «κατὰ Ἰουδαίων». Οι εικονογραφήσεις αυτές απουσιάζουν από τους διάλογους όχι μόνον επειδή η εσχατολογία και η μαριολογία δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία για το συγκεκριμένο φιλολογικό είδος, αλλά κυρίως επειδή πρόκειται για κείμενα πρακτικής, που χαρακτηρίζονται περισσότερο ως ενημερωτικά παρά ως ψυχωφελή.
Article Details
- How to Cite
-
KÜLZER, A. (1998). Adversus Judaeos: Text und Bild in spätbyzantinischer Zeit. Byzantina Symmeikta, 12, 95–107. https://doi.org/10.12681/byzsym.850
- Issue
- SYMMEIKTA 12
- Section
- Articles
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright: The copyright for articles in this journal is retained by the author(s), with first publication rights granted to the journal. By virtue of their appearance in this open access journal, articles are free to use (with the exception of the non-granted right to make derivative works) with proper attribution for non-commercial uses (licence Creative Commons 4.0). NHRF retains the worldwide right to reproduce, display, distribute, and use articles published in BYZANTINA SYMMEIKTA in all formats and media, either separately or as part of collective works for the full term of copyright. This includes but is not limited to the right to publish articles in an issue of the Journal, copy and distribute individual reprints of the articles, authorize reproduction of articles in their entirety in another NHRF publication, and authorize reproduction and distribution of articles or abstracts thereof by means of computerized retrieval systems.
