Natural and anthropogenic damage in the archaeological sites of Kymissala, Rhodes


Konstantinos Kalogeropoulos
Manolis I. Stefanakis
Περίληψη

Ο αρχαίος Δήμος των Κυμισαλέων βρίσκεται στην περιοχή της Κυμισάλας και εκτείνεται ανάμεσα στις κτηματικές γαίες των χωριών Σιάννα και Μονόλιθος της Ρόδου. Είναι ένας εκτενής γεωγραφικός αρχαιολογικός χώρος, με πολλαπλές αρχαιολογικές θέσεις που διασυνδέονται μεταξύ τους και με διάρκεια ζωής από την Ύστερη Μυκηναϊκή περίοδο έως την Ύστερη Αρχαιότητα. Το αρχαιολογικό τοπίο της Κυμισάλας έχει πληγεί από διάφορες φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές στο πέρασμα των αιώνων. Ο σεισμός και η βλάστηση είναι οι κυριότεροι φυσικοί παράγοντες καταστροφής της περιοχής, ενώ ως προς τους ανθρωπογενείς παράγοντες η λεηλασία αρχαιοτήτων, η χρήση γης μέσω εντατικής καλλιέργειας, η μελισσοκομία και η κτηνοτροφία, οι οικοδομικές δραστηριότητες και η επαναχρησιμοποίηση οικοδομικών υλικών έχουν μεταβάλει ή έχουν καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό τις αρχαιολογικές θέσεις. Τα τελευταία 18 χρόνια, η Αρχαιολογική Έρευνα Κυμισάλας έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη της πολιτιστικής και οικολογικής καταστροφής της περιοχής.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΑΡΘΡΑ
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Biliotti, E. and L’abbé Cottret 1881. L’île de Rhodes/Ρόδος (μτφρ. Μ. Μαλλιαράκη και Σ. Καραβοκυρού), τ. Β. Ρόδος.
Birdal, M. 2010. The Political Economy of Ottoman Public Debt. London-New York: Tauris Academic Studies.
Blackman, D.J., P. Knoblauch and A. Yiannikouri 1996. “Die Schiffshäuser am Mandrakihafen in Rhodos”, AA, 371-476.
Blackman, D.J., B. Rankov, K. Baika, H. Gerding and J. Pakkanen 2013. Shipsheds of the Ancient Mediterranean. New York: Cambridge University Press.
Bowman, B.A. 2008. “Transnational crimes against culture: Looting at archaeological sites and the ‘grey’ market in antiquities”, Journal of Contemporary Criminal Justice 24.3, 225-242.
Cataudella, M. 1998. “Polibio (5.88-90) e il terremoto di Rodi”, in E. Olshausen and H. Sonnaben (eds), Stuttgarter Kolloquium zur historischen Geographie des Altertums (Geographica historica 10). Stuttgart: Franz Steiner, 190-197.
Chappell, D. and K. Polk 2011. “Unraveling the Cordata: Just How Organized is the International Traffic in Cultural Objects”, in S. Manacorda and D. Chappell (eds), Crime in the Art and Antiquities World. New York: Springer, 99-113.
Elia, R.J. 1997. “Looting, collecting, and the destruction of archaeological resources”, Nonrenewable Resources 6.2, 85-98.
Fanning, P.C. and S.J. Holdaway 2002. “Artifact Visibility at Open Sites in Western New South Wales, Australia”, Journal of Field Archaeology 29.3/4, 255-271.
Furtwängler, A. 1887. “Erwerbungen de Königliche Museen zu Berlin 1885”, JdI 1 (1886), 133-160.
Greathouse, G.A., B. Fleer and C.J. Wessel 1954. “Chemical and physical agents of deterioration”, in G.A. Greathouse and C.J. Wessel (eds), Deterioration of materials: causes and preventive techniques. New York: Reinhold, 71-174.
Gunning, L.P. 2009. The British Consular Service in the Aegean and the Collection of Antiquities for the British Museum. Farnham: Ashgate Publishing Ltd.
Kersel, M. 2010. “The changing legal landscape for Middle Eastern archaeology in the Colonial Era, 1800-1930”, in G. Emberling (ed.), Pioneers to the Past: American archaeologists in the Middle East 1919-1920. Chicago: The Oriental Institute Museum Publications, 85-90.
Kontogianni, V.A., N. Tsoulos and S.C. Stiros 2002. “Coastal Uplift, Earthquakes and Active Faulting of Rhodes Island (Aegean Arc): Modeling based on Geodetic Inversion”, Marine Geology 186, 299-317.
Lefèvre, R.A. and C. Sabbioni (eds) 2010. Climate change and cultural heritage. Bari: Edipuglia.
Maiuri, A. 1916. “Ricerche archeologiche nell’isola di Rodi”, ASAtene 2, 285-298.
Manousaki, E. 2017. “The phenomenon of illegal excavations and looting of cultural resources from the area of Kymissala”, in M.I. Stefanakis (ed.), Kymissala. Archaeology-Education-Sustainability. Oxford: Archaeopress, 111-118.
Newton, C.T. 1865. Travels and Discoveries in the Levant, I. London: Day & Son Limited.
Nickens, P.R. 1991. “The Destruction of Archaeological Sites and Data”, in G.S. Smith and J.E. Ehrenhard (eds), Protecting the Past. Boca Raton, Florida: CRC Press.
Pavlides, S.B. 1996. “Palaeoseismology: a branch of Neotectonics linking Geological, Seismological and Archaeological data-an introduction”, in S. Stiros & R.E. Jones (eds), Archaeoseismology (Fitch Laboratory Occasional Paper 7). Athens: British School at Athens, 15-19.
Pernier, L. 1914. Ricognizioni archeologiche nelle Sporadi, BdA 8, 236-242.
Pirazolli, P.A, L.F. Montaggioni, J.F. Saliege, G. Segonzac, Y. Thommeret and C. Vergnaud-Grazzini 1989. “Crustal block movements from Holocene shorelines: Rhodes Island (Greece)”, Tectonophysics 170, 89-114.
Rathje, W.L. and M.B. Schiffer 1982. Archaeology. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Renfrew, C. and P. Bahn 2001. Αρχαιολογία. Θεωρίες, μεθοδολογία και πρακτικές εφαρμογές. Αθήνα: Ινστιτούτο του Βιβλίου-Α. Καρδαμίτσας.
Schiffer, M.B. 1987. Formation processes of the archaeological record. Albuquerque: University of New Mexico Press.
Smith, C. 1883a. “Inscriptions from Rhodes”, JHS 4, 136-141.
Smith, C. 1883b. “Inscriptions from Rhodes (Continued)”, JHS 4, 351-353.
Smith, C. 1884. “Four archaic vases from Rhodes”, JHS 5, 220-240.
Sorensen, L.W. and P. Pentz 1992. Excavations and Surveys in Southern Rhodes: the Post-Mycenaean Period until Roman Times and the Medieval Period: Lindos IV, 2, Results of the Carlsberg Foundation Excavations in Rhodes 1902-1914. Copenhagen: Arhus University Press.
Stefanakis, M.I. 2017a. “Kymissaleis: Archaeology and landscape of an ancient Deme in the Rhodian countryside”, in M.I. Stefanakis (ed.), Kymissala. Archaeology-Education-Sustainability. Oxford: Archaeopress, 9-29.
Stefanakis, M.I. 2017b. “Planning for the future: the multidimensional importance for promoting Kymissala”, in M.I. Stefanakis (ed.), Kymissala. Archaeology-Education-Sustainability. Oxford: Archaeopress, 161-169.
Stefanakis, M.I. 2023. “Investigating land and sea routes, at the territory of the ancient Deme of Kymissaleis, Rhodes”, in Tuna Kalaycı (ed.), The Archaeologies of Roads. Grand Forks, ND: The Digital Press at the University of North Dakota, 93-122.
Stefanakis, M.I., K. Kalogeropoulos, A. Georgopoulos and Ch. Bourbou 2015. “The Kymissala (Rhodes) Archaeological Research Project (KARP): Multi–disciplinary experimental research and theoretical issues”, in D. Haggis and C.M. Antonaccio (eds), Classical Archaeology in Context: Theory and Practice in Excavation in the Greek World. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 259-314.
Steinfeld, H., P. Gerber, T. Wassenaar, V. Castel, M. Rosales and C. de Haan 2006. Livestock’s long shadow. Rome: FAO.
Stiros, S.C and D.J. Blackman 2014. “Seismic coastal uplift and subsidence in Rhodes Island, Aegean Arc: Evidence from an uplifted ancient harbor”, Tectonophysics 611, 114-120.
Thompson, S. 2004. “Side-by-Side and Back-to-Front: Exploring Intra-Regional Latitudinal and Longitudinal Comparability in Survey Data. Three Case Studies from Metaponto, Southern Italy”, in S.E. Alcock, and J.F. Cherry (eds), Side-by-Side Survey: Comparative Regional Studies in the Mediterranean World. Oxford: Oxbow, 65-86.
Vitelli, K.D. and C. Colwell-Chanthaphonh (eds) 2006. Archaeological Ethics. Lanham: AltaMira Press.
Vӧgler, A., D. Christie, M. Lidster and J. Morrison 2011. “Wave energy converters, sediment transport and coastal erosion”, Annual Science Conference, Gdansk, Poland. CM 2011/S: 17, https://doi.org/10.17895/ices.pub.25039592.
von Gaertringen, H. 1899. Thera. Untersuchungen, Vermessungen, Ausgrabungen in den Jahren 1895-1898. Berlin: Reimer.
Xanthis, A. and M.I. Stefanakis 2020. “Τhe protected area of Kymissala and the contribution of the Department of Mediterranean Studies (University of the Aegean) towards its sustainable archaeological and touristic development”, Επετηρίδα Μεσογειακών Σπουδών 1, 199-215.
Βεργωτή, Θ. 2017. «Το φυσικό περιβάλλον της Κυμισάλας», in M.I. Stefanakis (ed.), Kymissala. Archaeology-Education-Sustainability. Oxford: Archaeopress, 149-160.
Καλογερόπουλος, Κ. 2019. Ζητήματα αρχαιολογικής θεωρίας και ψηφιοποίησης ανασκαφικών δεδομένων. Αδημ. Διδακτ. διατρ., Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη.
Κουκουζέλη, Α., Ε. Μανακίδου και Κ. Σμπόνιας 2003. Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο, τ. Α. Πάτρα: ΕΑΠ.
Μαΐλλης, Α.Σ., Κ.Ε. Σκανδαλίδης και Κ.Φ. Τσαλαχούρης 2002. Η Ρόδος τον 19ο αιώνα. Αθήνα-Ρόδος: Θυμέλη.
Μανουσάκη, Ε. 2012. Η επίδραση του περιβάλλοντος στη διατήρηση των αρχαιολογικών χώρων: Η περίπτωση της Κυμισάλας στη Ρόδο. Αδημ. Διπλωμ. διατρ., Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ρόδος.
Μανουσάκη, Ε. 2014. «Η επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος και του ανθρώπου στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία: Το παράδειγμα της Κυμισάλας στη Ρόδο», Δωδεκανησιακά Χρονικά ΚΣΤ΄, 33-54.
Παλαιολόγου, Σ. 2018. «Οδοιπορικό αρχαιοτήτων από τα Δωδεκάνησα σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού: ‘νόμιμη’ διακίνηση και αρχαιοκαπηλία», Δωδεκανησιακά Χρονικά ΚΗ΄, 64-102.
Παπαδόπουλος, Γ.Α. 2014. Ρόδος. Οι Σεισμοί και τα Τσουνάμι από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα. Αθήνα: Οσελότος.
Παπαϊωάννου, Μ.Δ. (μτφρ.) 1989. Ρόδος και Νεώτερα Κείμενα 1 (Etude sur l’Ile de Rhodes, par V. Guerin). Αθήνα-Γιάννινα: Δωδώνη.
Παπαϊωάννου, Μ.Δ. (μτφρ.) 1991. Ρόδος και Νεώτερα Κείμενα 3 (Amedeo Maiuri, “Dall’Egeo al Tirreno”). Αθήνα-Γιάννινα: Δωδώνη.
Σπαντιδάκη, Σ., Μ.Ι. Στεφανάκης και Ι.Π. Μπαρδάνης 2020. «Ο πολεμικός ροδιακός στόλος και τα υφάσματα του τυπικού εξοπλισμού του ναυτικού της ελληνιστικής Ρόδου», Ευλιμένη 21, 1-64.
Στεφανάκης, Μ.Ι. 2010. «Πρόταση ίδρυσης αρχαιολογικού-οικολογικού πάρκου στη Ρόδο (αρχαία Κυμισάλα): Μια πρόκληση για την τοπική ανάπτυξη», στο Η. Μπεριάτος και Μ. Παπαγεωργίου (επιμ.), Χωροταξία-Πολεοδομία-Περιβάλλον στον 21ο Αιώνα: Ελλάδα-Μεσόγειος. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, 685-702.
Στεφανάκης M.I. 2017. «Όψεις της Κυμισάλας κατά τον 19ο αιώνα: από τις πρώτες αρχαιολογικές περιγραφές μέχρι τις έρευνες του Alfred Biliotti (1843-1880)», Δωδεκανησιακά Χρονικά ΚΖ΄, 28-57.
Στεφανάκης Μ.Ι. και Κ. Καλογερόπουλος 2021. «Ερευνώντας τον αρχαίο Δήμο των Κυμισαλέων. Δεκαπέντε χρόνια (2006-2020) αρχαιολογικής έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου στην Κυμισάλα της Ρόδου», Επετηρίδα Μεσογειακών Σπουδών 2, 25-38.
Στεφανάκης, Μ.Ι. και Β. Πατσιαδά 2009-2011. «Η αρχαιολογική έρευνα στον Αρχαίο Δήμο των Κυμισαλέων (Ρόδος) κατά τα έτη 2006-2010: μια πρώτη παρουσίαση», Ευλιμένη 10-12, 63-134.
Στεφανάκης, Μ.Ι., Δ. Σουρασή, Κ. Καλογερόπουλος, Ι. Γλυμής και Ε. Χατζηιωάννου 2022-2023. «Το αρχαιολογικό μονοπάτι της Κυμισάλας», Επετηρίδα Μεσογειακών Σπουδών 3, 31-45.
Στεφανάκης, Μ.Ι., Ε. Δήμα, Δ. Σουρασή και Ε. Χατζηιωάννου 2024 (υπό έκδοση). Επετηρίδα Μεσογειακών Σπουδών 4.
Στεφανίδου, Α.Σ. 2004. Η Μεσαιωνική Ρόδος. Με Βάση το Χειρόγραφο και την Εικονογράφηση του Johannes Hedenborg (1854). Θεσσαλονίκη: Σταμούλης.
Ancient sources
Diodorus Siculus Biblioteca Historica: Bekker, I. and Dindorf, L. 19643. Diodori bibliotheca historica, 5 vols. Leipzig: Teubner.
Polybius Histories: Büttner-Wobst, T. 1889-1905. Polybii historiae, 4 vols. Leipzig: Teubner.
Strabo Geographica: Meineke, A. 1877. Strabonis geographica, v. 1. Leipzig: Teubner.