On the occasion of a Hellenistic clay lamp from the ancient city of Aigai, Vergina

3.DROUGOU, EULIMENE 25 (2024).pdf (English)
Δημοσιευμένα: Φεβ 24, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/eul.40588
Λέξεις-κλειδιά:
κεραμική λύχνοι Ελληνιστική περίοδος Βεργίνα
Stella Drougou
Περίληψη

Το θραύσμα ενός ελληνιστικού πήλινου λύχνου με αξιοπρόσεκτη φυτική διακόσμηση στην ανάγλυφη λαβή του, εύρημα των τελευταίων χρόνων στον ανασκαφικό τομέα «αγρός Τσακιρίδη» στη Βεργίνα, αποτελεί την αφορμή για ορισμένες παρατηρήσεις ως προς τα διακοσμητικά θέματα της μικροτεχνίας ―και όχι μόνο― στην απερχόμενη ελληνιστική περίοδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ανασκαφικός τομέας «αγρός Τσακιρίδη» γειτνιάζει με το ανεσκαμμένο Μητρώο στην αρχαία πόλη των Αιγών (Βεργίνα), στα ΒΔ αυτού. Στον υπό έρευνα ακόμη χώρο έχουν αποκαλυφθεί κυρίως τα οικοδομικά λείψανα εργαστηριακών εγκαταστάσεων καθώς και χαρακτηριστικά κινητά ευρήματα, κατάλοιπα βιοτεχνικών προϊόντων.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΑΡΘΡΑ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Ευλιμένη διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, παραχωρώντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Ευλιμένη μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς, χωρίς δικαίωμα τροποποίησης (δημιουργία παράγωγου έργου), με αναφορά στο συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση. Η Μεσογειακή Αρχαιολογική Εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαράγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και να χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Ευλιμένη σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή, είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει, ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Ευλιμένη, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση της Μεσογειακής Αρχαιολογικής Εταιρείας, και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή της περίληψης τους με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Barr-Sharrar, B. 1994. “The bronze Lamps“, in G. Hellenkemper Salies, H. Von Prittwitz und Gaffron and G. Bauchenss (eds), Das Wrack. Der antike Schiffsfund von Mahdia. Cologne: Rheinland-Verlag, 639-655.
Barr-Sharrar, Β. 2008. The Derveni Krater. Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Blazevska, S. 2006. “A ‘Macedonian Shield’ Bowl from Vardarski Rid”, Folia Archaelogica Balkanica I, 245-250.
Bussiere, J. and B. Lindros Wohl 2017. Ancient Lamps in the J.P. Getty Museum. Los Angeles: The J.P. Getty Museum.
Danner, P. 1989. Griechische Akrotere der archaischen und klassischen Zeit. Rome: Bretschneider.
Delivorrias, A. 1984. “Zur Akroterkomposition des Parthenon”, in E. Berger (ed.), Parthenon-Kongress Basel: Referate und Berichte, 4. bis 8. April 1982. Mainz: von Zabern, 289-292.
Drougou, S. 2000. “Krieg und Frieden im Athen des späten 5. Jhds v. Chr.”, AM 115, 147-216.
Froning, H. 1985. “Zur Interpretation vegetabilischer Bekrönung klassicher und spätklassicher Grabstelen”, Archäologischer Anzeiger 100, 218-229.
Giuliani, A. 2001. “Untersuchungen zu Ephesos-Lampen an Beispiele aus der Werkstatt des Asklepiades”, in F. Krinzinger (ed.), Studien zur Hellenistische Keramik in Ephesos. Wien: Österreichisches Archäologisches Institut, 43-50.
Gropengiesser, H. 1961. Die pflanzlichen Akrotere klassischer Tempel. Mainz: von Zabern.
Heuer, K. 2019. “Tenacious Tendrils: Replicating nature in South Italian Vase painting”, Arts 8.2, 1-30, https://doi.org/10.3390/arts8020071.
Howland, R.H. 1958. Greek Lamps and their Survivals (The Athenian Agora IV). Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Hübinger, U. 1993. Akademisches Kunstmuseum Bonn. Die antiken Lampen. Bonn: Deutsches Archäologisches Institut.
Meric, R. 2002. Späthellenistische und römische Keramik und Kleinfunde aus einem Schachtbrunne am Staatsmarkt in Ephesos. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
Naumann-Stekner, F., T. Raeder and F. Willer 1994. “Ein Kandelaber mit Akanthusranken?”, in G. Hellenkemper Salies, H. Von Prittwitz und Gaffron and G. Bauchenss (eds), Das Wrack. Der antike Schiffsfund von Mahdia. Cologne: Rheinland-Verlag, 629-638.
Palagia, O. 2005. “Fire from Heaven: Pediments and Akroteria of the Parthenon”, in J. Neils (ed.), The Parthenon: From Antiquity to the Present. Cambridge: Cambridge University Press, 253-254.
Perlzweig, J. 1961. Lamps of the Roman Period: First to seventh Century after Christ (The Athenian Agora VII). Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Pfrommer, Μ. 1982. “Grossgriechischer und mittelitalischer Einfluss in der Rankenornamentik frühhellenistischer Zeit”, JbI 97, 119-197.
Pfrommer, M. 1987. Studien zur alexandrinischen und grossgriechischen Toreutik. Berlin: Mann.
Pfrommer, Μ. 1993. Metalwork from the Hellenized East. Catalogue of the Collections. Malibu: J.P. Getty Museum.
Rotroff, S. 1982. Hellenistic Pottery, Athenian and Imported Moldmade Bowls (The Athenian Agora XXII). Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Salzmann, D. 1982. Untersuchungen zu den antiken Kieselmosaiken. Berlin: Mann.
Shefton, B.H. 1982. “The Krater from Baksy”, in D.C. Kurtz and B.A. Sparkes (eds), The Eye of Greece. Studies in the Art of Athens. Cambridge: Cambridge University Press, 149-181.
Zimi, Ε. 2011. Late Classical and Hellenistic Silver Plate from Macedonia. Oxford: Oxford University Press.
Zuravlev, D. 2007. “Lighting Equipment of the Northern Pontic Area in the Roman and late Roman Periods. Imports and Local Production”, in V. Gabrielsen and J. Lund (eds), The Black Sea in Antiquity. Regional and Interregional Economics Exchanges. Aarhus: Aarhus University Press, 209-237.
Žuravlev, D. and N. Žuravleva 2014. “Late Hellenistic Pottery and Lamps from Pantikapaion”, in P. Guldager Bilde and M.L. Lawall (eds), Pottery, Peoples and Places. Aarhus: Aarhus University Press, 255-287.
Ακαμάτης, Ι. 1993. Πήλινες Μήτρες αγγείων από την Πέλλα. Αθήνα: ΤΑΠ.
Βασιλειάδου, Ι. 2023. «Λύχνοι ελληνιστικών χρόνων από το αρχαίο γυμνάσιο της Αμφιπόλεως», in Ε. Κώτσου (ed.), Πρακτικά της 10ης Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης για την Ελληνιστική Κεραμική, Θεσσαλονίκη 10-14 Μαρτίου 2020. Αθήνα: ΥΠΠΟ-ΤΑΠΑ, 127-144.
Δρούγου, Σ. 1987. «Το ύφασμα της Βεργίνας. Πρώτες παρατηρήσεις», in Αμητός, Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μ. Ανδρόνικο. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ, 303-316, pls 63-69.
Δρούγου, Σ. 1992. Ανασκαφή Πέλλας 1957-1964, Οι πήλινοι Λύχνοι. Αθήναι: Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία.
Δρούγου, Σ. 2009. «Βεργίνα. Η εικόνα του τέλους της πόλης των Αιγών, πρώτες σημειώσεις από μια νέα ανασκαφική απόπειρα», Εγνατία 13, 121-132.
Δρούγου, Σ. 2012. «Πήλινοι λύχνοι στην αρχαία Μακεδονία», in Σ. Δρούγου and Ι. Τουράτσογλου (eds), Θέματα Ελληνιστικής Κεραμικής στην αρχαία Μακεδονία. Αθήνα: ΥΠΠΟ, ΤΑΠΑ, 86-106.
Δρούγου, Σ. 2023. «Η χρονολόγηση της Ελληνιστικής Κεραμικής. Μεθοδολογία και Ιστορικό Πλαίσιο», in Ε. Κώτσου (ed.), Πρακτικά της 10ης Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης για την Ελληνιστική Κεραμική, Θεσσαλονίκη 10-14 Μαρτίου 2020. Αθήνα: ΥΠΠΟ-ΤΑΠΑ, 859-867.
Δρούγου, Σ. and Χ. Καλλίνη 2012. «Βεργίνα 2012, Ο τομέας αγρού Τσακιρίδη, Το τέλος της πόλης των Αιγών», ΑΕΜΘ 26, 151-156.
Δρούγου, Σ., Χ. Καλλίνη and Α. Θάνος 2014. «Βεργίνα 2014, Ο τομέας αγρού Τσακιρίδη», ΑΕΜΘ 28, 129-134.
Δρούγου, Σ., Χ. Καλλίνη and Λ. Τρακατέλλη 2009a. «Βεργίνα 2008-2009. Ανασκαφή στον αγρό Τσακιρίδη», Εγνατία 13, 228-230.
Δρούγου, Σ., Χ. Καλλίνη and Λ. Τρακατέλλη 2009b. «Βεργίνα, Αγρός Τσακιρίδη», ΑΕΜΘ 23, 131-132.
Δρούγου, Σ. and Ι. Τουράτσογλου 1980. Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βεροίας. Αθήνα: ΥΠΠΟ.
Δρούγου, Σ. and Ι. Τουράτσογλου 2000. «Το ιερό της Μητέρας των Θεών στη Βεργίνα, Νομισματικές ενδείξεις και Κεραμική”, Οβολός 4, 307-319.
Δρούγου, Σ. and Ι. Τουράτσογλου 2012. «Η ελληνιστική κεραμική στο μακεδονικό χώρο είκοσι έτη μετά», in Μ. Τιβέριος, Π. Νίγδελης and Π. Αδάμ-Βελένη (eds), Θρεπτήρια. Μελέτες για την αρχαία Μακεδονία. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ, 240-274.
Δρούγου, Σ., Δ. Ευγενίδου, Χ. Κριτζάς, Ν. Καλτσάς, Β. Πέννα, Η. Τσούρτη, Μ. Γαλάνη-Κρίκου and Ε. Ράλλη (eds) 2009. Κερμάτια Φιλίας-Τιμητικός τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου. Αθήνα: ΥΠΠΟ, Νομισματικό Μουσείο.
Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, Μ. 1994. Λαξευτοί Θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας. Αθήνα: ΤΑΠ.
Περράκη, Δ. 2012. Οι λύχνοι «κρητικού τύπου» από την αρχαία Άπτερα, Unpubl. MA Thesis, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Πετρόπουλος, Μ. 1999. Τα εργαστήρια των ρωμαϊκών λυχναριών της Πάτρας και το λυχνομαντείο. Αθήνα: ΥΠΠΟ, ΤΑΠΑ.
Πινγιάτογλου, Σ. 2005. Δίον. Το ιερό της Δήμητρος. Οι Λύχνοι. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Τουράτσογλου, Ι. 2000. «Σιδηρούς δακτύλιος από τη Βεργίνα», in Δ. Παντερμαλής et al. (eds), Μύρτος: μνήμη Ιουλίας Βοκοτοπούλου. Θεσσαλονίκη: ΥΠΠΟ, ΑΠΘ, 533-541.
Τουράτσογλου, Ι. 2016. «Ηρακλής (Αλέξανδρος) Κυναγίδας», in Μ. Γιαννοπούλου and Χ.Ο. Καλλίνη (eds), Ηχάδιν, Τιμητικός τόμος για την καθηγήτρια Σ. Δρούγου. Αθήνα: ΥΠΠΟ, ΤΑΠΑ, 622-638.
Χρυσοστόμου, Α. 2013. Αρχαία Έδεσσα, Τα νεκροταφεία. Βόλος: ΥΠΠΟ.