Η αναδιοργάνωση των υπηρεσιακών συμβουλίων των δημόσιων υπαλλήλων. Επαγγελματισμός έναντι πολιτικοποίησης

PDF
Δημοσιευμένα: Φεβ 11, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/hpsa.15921
Λέξεις-κλειδιά:
Υπηρεσιακά συμβούλια δημόσιοι υπάλληλοι πολιτικοποίηση κομματικοποίηση επιλογή προϊσταμένων
Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα (Maria-Eliana Pravita)
Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Περίληψη

Στο παρόν άρθρο εξετάζεται το πρόβλημα της πολιτικοποίησης ή «κομματικοποίησης» της ελληνικής δημόσιας διοίκησης στο παράδειγμα των υπηρεσιακών συμβουλίων, ενός θεσμού που προβλέφθηκε με σκοπό να εξασφαλίσει τη μονιμότητα και την επαγγελματική ακεραιότητα των δημόσιων υπαλλήλων. Η σύνθεση των υπηρεσιακών συμβουλίων έλαβε ποικίλες μορφές στην πάροδο του χρόνου αντανακλώντας αντίστοιχες πολιτικές συγκυρίες και σκοπιμότητες. Στην εργασία αυτή διερευνάται κατά πόσον εξακολουθεί να διαπιστώνεται το φαινόμενο των πελατειακών σχέσεων τόσο στην επιλογή των μελών των υπηρεσιακών συμβουλίων όσο και στη δυνατότητα πρόωρης λήξης της θητείας τους, σε συνάρτηση με τα πρόσφατα μεταρρυθμιστικά εγχειρήματα (2010-2017) για την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με τα παρακάτω: Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνο με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα (Maria-Eliana Pravita), Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Λέκτορας
Αναφορές
Ελληνόγλωσση
Ανθόπουλος, Χαράλαμπος. 2008, Το Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα ως Κομματοκρατία, στο Κρίση του Ελληνικού Πολιτικού Συστήματος;, Ξενοφών Ι. Κοντιάδης και Χαράλαμπος Θ. Ανθόπουλος, επιμ. Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου - Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, Αθήνα: Παπαζήσης, σελ. 111-138.
Βαρβαρέσος, Κυριάκος. 2002, Έκθεσις επί του Οικονομικού Προβλήματος της Ελλάδος, Αθήνα: Σαββάλας.
Eraly, Alain. 2010, Διοίκηση, Διακυβέρνηση και Κομματικοκρατία, Επιθεώρηση Διοικητικής Επιστήμης 16, σελ. 17-36.
Καλτσόγια-Τουρναβίτη, Νίκη. 1996, Κριτήρια Επιλογής των Ανώτερων Στελεχών της Ελληνικής Δημόσιας Διοικήσεως και οι Πραγματικές Προϋποθέσεις Εφαρμογής τους, Επιθεώρηση Διοικητικής Επιστήμης 2, σελ. 31-80.
Κοντόγιωργα-Θεοχαροπούλου, Δήμητρα. 1989, Οι Προαγωγές των Δημοσίων Υπαλλήλων, Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Κτιστάκη, Σταυρούλα. 2014, Οι Αδυναμίες στην Ανάδειξη της Ηγεσίας του Δημοσιοϋπαλληλικού Σώματος: Αίτια - Προοπτικές, στο 4ο Συνέδριο Διοικητικών Επιστημόνων. Μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση: Δυνατότητες, Προοπτικές, Αδυναμίες, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μηνάς Σαματάς, Ευγενία Πρεβεδούρου και Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα, επιμ. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, σελ. 271-280.
Κτιστάκη, Σταυρούλα Ν. 2010, Μεταβολή του Συστήματος Επιλογής Προϊσταμένων Οργανικών Μονάδων και Αξιοκρατία στη Δημόσια Διοίκηση, Επιθεώρηση Διοικητικής Επιστήμης 16, σελ. 63-93.
Λυριντζής, Χρήστος. 1991, Το Τέλος των «Τζακιών», Κοινωνία και Πολιτική στην Αχαΐα του 19ου Αιώνα, Αθήνα: Θεμέλιο.
Μακρυδημήτρης, Αντώνης. 2013, Διοικητική Επιστήμη ΙΙ: Προσεγγίσεις στη Θεωρία των Οργανώσεων, Ε΄ έκδοση, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Μακρυδημήτρης, Αντώνης. 2013α, Διλήμματα στην Υπαλληλία. Περί Δημοσίων Υπαλλήλων, Σήμερα, Αθήνα: Παπαζήσης.
Μακρυδημήτρης, Αντώνης. 1992, Η Οργάνωση της Κυβέρνησης, Ζητήματα Συντονισμού και Διαφοροποίησης, Αθήνα-Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας.
Μακρυδημήτρης, Αντώνης, και Νίκος Μιχαλόπουλος, επιμ. 2000, Εκθέσεις Εμπειρογνωμόνων για τη Δημόσια Διοίκηση, 1950-1998, Αθήνα: Παπαζήσης.
Μακρυδημήτρης, Αντώνης, και Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα. 2012, Διοικητική Επιστήμη Ι: Δημόσια Διοίκηση. Στοιχεία Διοικητικής Οργάνωσης, Ε΄ έκδοση, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Μαυρομούστακου, Ήβη. 2016, Αξιολόγηση Δημοσίων Υπαλλήλων. Πρόσληψη και Υπηρεσιακή Εξέλιξη, Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
Μουζέλης, Νίκος. 2005, Γιατί Αποτυγχάνουν οι Μεταρρυθμίσεις: Το Κράτος και το Κομματικό Φουτμπόλ, στο Η Εμπλοκή των Μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Μια Αποτίμηση του Εκσυγχρονισμού, Θοδωρής Πελαγίδης, επιμ.-εισ. Κέντρο Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων, Αθήνα: Παπαζήσης, σελ. 17-36.
Παναγοπούλου, Μαρία-Ελένη Θ. 1986, Η Συνταγματική Κατοχύρωσις της Μονιμότητος των Δημοσίων Υπαλλήλων και η Νομολογιακή Επεξεργασία του Θεσμού, Αθήνα-Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας.
Πικραμένος, Μιχάλης Ν. 2008, Το Νομοθετικό Καθεστώς των Ανώτατων Δημοσίων Υπαλλήλων υπό Διαρκή Μεταρρύθμιση: Ο Δικαστικός Έλεγχος των Νομοθετικών Επιλογών, Νομικό Βήμα 56(9), σελ. 2301-2333.
Πραβίτα, Μαρία-Ηλιάνα. 2017, Η Αναδιοργάνωση των Δομών της Κεντρικής Διοίκησης του Κράτους και η Πρόκληση Σύγκλισης με τις Υποχρεώσεις της Χώρας στο Πλαίσιο των Μνημονίων Συνεργασίας, στο Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Οι Πολλαπλές Κρίσεις και οι Προκλήσεις του Μέλλοντος – Τιμητικός Τόμος για τον Παναγιώτη Κ. Ιωακειμίδη, Σουζάννα Βέρνυ και Αντώνης Κόντης, επιμ. Αθήνα: Παπαζήσης, σελ. 813-830.
Πραβίτα, Μαρία-Ηλιάνα. 2011, Οι Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης που Προκύπτουν από τα Πρακτικά Επεξεργασίας των Προεδρικών Διαταγμάτων του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο 3ο Συνέδριο Διοικητικών Επιστημόνων. Διοίκηση και Δημοκρατία: Ποιότητα, Αποτελεσματικότητα, Νομιμοποίηση, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μηνάς Σαματάς, Λεωνίδας Μαρούδας και Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα, επιμ. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, σελ. 917-946.
Πραβίτα, Μαρία-Ηλιάνα. 2011α, Ο Woodrow Wilson και η Διοικητική Επιστήμη, στο Οι Εναρκτήριοι Λόγοι των Αμερικανών Προέδρων. Από τον George Washington έως τον Barack Obama, 1789-2009, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα και Κωνσταντίνος Καπλής, επιμ. Διοίκηση και Κοινωνία 8, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, σελ. 271-284.
Πρεβεζάνου, Κωνσταντίνα Χ. 2008, Η Αξιοκρατία στις Προαγωγές των Ελλήνων Δημοσίων Υπαλλήλων, Ανεξάρτητη Αρχή 5, σελ. 3-29.
Σαματάς, Μηνάς. 2011, Το Καταστροφικό Κόστος της Κομματικής «Νομενκλατούρας» στην Ποιότητα της Διοίκησης και Δημοκρατίας στη Μεταπολιτευτική Ελλάδα, στο 3ο Συνέδριο Διοικητικών Επιστημόνων. Διοίκηση και Δημοκρατία: Ποιότητα, Αποτελεσματικότητα, Νομιμοποίηση, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μηνάς Σαματάς, Λεωνίδας Μαρούδας και Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα, επιμ. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, σελ. 77-96.
Σπανού, Καλλιόπη. 1996, Το Πρόβλημα της Δημόσιας Διοίκησης. Μια Πρώτη Προσέγγιση, Οικονομικά Θέματα 4, Αθήνα: Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών.
Σπηλιωτόπουλος, Επαμεινώνδας. 2011, Τα Υπηρεσιακά Συμβούλια, Επιθεώρηση Δικαίου Δημοσίων Λειτουργών και Υπαλλήλων 3, σελ. 418-419.
Σπηλιωτόπουλος, Επαμεινώνδας, και Χαράλαμπος Χρυσανθάκης. 2013, Βασικοί Θεσμοί Δημοσιοϋπαλληλικού Δικαίου, 8η έκδοση, Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
Σωτηρέλης, Γιώργος, και Θανάσης Ξηρός. 2001, Η Αναθεώρηση του Συντάγματος (1993-2001), Διοίκηση και Πολιτεία - Τεκμήρια 5, Αθήνα-Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας.
Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Α. 2016, Διοίκηση και Πολιτική, στο Πολιτική Επιστήμη. Διακλαδική και Συγχρονική Διερεύνηση της Πολιτικής Πράξης – Τόμος VI: Συγκριτική Πολιτική, Συγκλίσεις και Αποκλίσεις, Αναστάσιος-Ιωάννης Δ. Μεταξάς, επιμ. Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου - Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, σελ. 249-264.
Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Α. 2007, Κράτος και Μεταρρύθμιση στη Σύγχρονη Νότια Ευρώπη: Ελλάδα - Ισπανία - Πορτογαλία, Αθήνα: Ποταμός.
Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Α. 2001, Η Κορυφή του Πελατειακού Κράτους, Οργάνωση, Στελέχωση και Πολιτικοποίηση των Ανώτερων Βαθμίδων της Κεντρικής Διοίκησης στην Ελλάδα, 1974-2000, Αθήνα: Ποταμός.
Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Α. 1996, Γραφειοκρατία και Πολιτική Εξουσία, Κοινωνιολογική Έρευνα των Σχέσεων Διοίκησης και Πολιτικής στην Ελλάδα της Δεκαετίας του ’80, Θεσμοί της Ελληνικής Κοινωνίας 5, Αθήνα-Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας.
Τάχος, Αναστάσιος Ι., και Ιωάννης Λ. Συμεωνίδης. 2007, Ερμηνεία Υπαλληλικού Κώδικα, τόμ. ΙΙ, Γ΄ έκδοση, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας.
Τσέκος, Θόδωρος. 1987, Ανώτατοι Δημόσιοι Υπάλληλοι, Διοικητική Μεταρρύθμιση 8(29), σελ. 48-63.
Τσουκαλάς, Κωνσταντίνος. 1977, Το Πρόβλημα της Πολιτικής Πελατείας στην Ελλάδα του 19ου Αιώνα, στο Κοινωνικές και Πολιτικές Δυνάμεις στην Ελλάδα, Γεώργιος Δ. Kοντογιώργης, εισ.-επιμ. Ελληνική Εταιρία Πολιτικής Επιστήμης, Αθήνα: Εξάντας, σελ. 73-112.
Ξενόγλωσση
Aberbach, Joel D., and Bert A. Rockman. 2006, The Past and Future of Political-Administrative Relations: Research from Bureaucrats and Politicians to In the Web of Politics – and Beyond, International Journal of Public Administration 29(12), pp. 977-995.
Bailey, Peter H. 1976, The Political Factor in Administrative Change, Australian Journal of Public Administration XXXV(1), pp. 76-89.
Bourgault, Jacques, and Stéphane Dion. 1989, Governments Come and Go, But What of Senior Civil Servants? Canadian Deputy Ministers and Transitions in Power (1867-1987), Governance 2(2), pp. 124-151.
Campbell, Colin, and Brainard Guy Peters. 1988, The Politics/Administration Dichotomy: Death or Merely Change?, Governance 1(1), pp. 79-99.
Christensen, Jørgen Grønnegaard, Robert Klemmensen, and Niels Opstrup. 2014, Politicization and the Replacement of Top Civil Servants in Denmark, Governance 27(2), pp. 215-241.
Christensen, Tom. 1991, Bureaucratic Roles: Political Loyalty and Professional Autonomy, Scandinavian Political Studies 14(4), pp. 303-320.
Cook, Brian J. 2007, Democracy and Administration: Woodrow Wilson’s Ideas and the Challenges of Public Management, Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
Demir, Tansu, and Ronald C. Nyhan. 2008, The Politics - Administration Dichotomy: An Empirical Search for Correspondence between Theory and Practice, Public Administration Review 68(1), pp. 81-96.
Dierickx, Guido. 2003, Senior Civil Servants and Bureaucratic Change in Belgium, Governance 16(3), pp. 321-348.
Dion, Stéphane. 1986, La politisation des administrations publiques: éléments d’analyse stratégique, Administration Publique du Canada 29(1), pp. 95-117.
Hart, Paul ’t, and Anchrit Wille. 2006, Ministers and Top Officials in the Dutch Core Executive: Living Together, Growing Apart?, Public Administration 84(1), pp. 121-146.
Langford, John W. 1984, Responsibility in the Senior Public Service: Marching to Several Drummers, Canadian Public Administration 27(4), pp. 513-521.
Lyrintzis, Christos. 1984, Political Parties in Post-Junta Greece: A Case of “Bureaucratic Clientelism”?, West European Politics 7(2), pp. 99-118.
Mayntz, Renate, and Hans-Ulrich Derlien. 1989, Party Patronage and Politicization of the West German Administrative Elite 1970-1987 – Toward Hybridization?, Governance 2(4), pp. 384-404.
Meyer-Sahling, Jan-Hinrik. 2004, Civil Service Reform in Post-Communist Europe: The Bumpy Road to Depoliticisation, West European Politics 27(1), pp. 71-103.
Mulgan, Richard. 2010, Where Have All the Ministers Gone?, Australian Journal of Public Administration 69(3), pp. 289-300.
Mulgan, Richard. 2008, How Much Responsiveness Is Too Much or Too Little?, Australian Journal of Public Administration 67(3), pp. 345-356.
Mulgan, Richard. 2007, Truth in Government and the Politicization of Public Service Advice, Public Administration 85(3), pp. 569-586.
Mulgan, Richard. 1998, Politicisation of Senior Appointments in the Australian Public Service, Australian Journal of Public Administration 57(3), pp. 3-14.
Northcote, Stafford H., and Charles E. Trevelyan. 1854, Report on the Organisation of the Permanent Civil Service, London.
Papadopoulou, Olga. 1992, Les Garanties du Fonctionnaire dans la Constitution Hellénique, Bibliothèque de droit publique 167, Paris: Librairie Générale de Droit et de Jurisprudence.
Pestritto, Ronald J. 2005, Woodrow Wilson and the Roots of Modern Liberalism, Lanham, Boulder, New York, Toronto, Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
Rhodes, Roderick Arthur William. 1994, The Hollowing Out of the State: The Changing Nature of the Public Service in Britain, The Political Quarterly 65(2), pp. 138-151.
Salomonsen, Heidi Houlberg, and Tim Knudsen. 2011, Changes in Public Service Bargains: Ministers and Civil Servants in Denmark, Public Administration 89(3), pp. 1015-1035.
Spanou, Calliope. 2008, State Reform in Greece: Responding to Old and New Challenges, International Journal of Public Sector Management 21(2), pp. 150-173.
Spanou, Calliope. 1996, Penelope’s Suitors: Administrative Modernisation and Party Competition in Greece, West European Politics 19(1), pp. 97-124.
Steen, Trui, and Frits Van der Meer. 2011, Public Service Bargains in Dutch Top Civil Service, Public Policy and Administration 26(2), pp. 209-232.
Svara, James H. 2001, The Myth of the Dichotomy: Complementarity of Politics and Administration in the Past and Future of Public Administration, Public Administration Review 61(2), pp. 176-183.
Tsekos, Théodore N. 1986, Changement Politique et Changement Administratif. La Haute Fonction Publique en Grèce Avant et Après 1981, in La Haute Administration et la Politique, Paris: Centre Universitaire de Recherches sur l’Action Publique et le Politique, Presses Universitaires de France, pp. 165-206.
Weber, Max. 1948, From Max Weber: Essays in Sociology, ed. by Hans H. Gerth and C. Wright Mills, London: Routledge and Kegan Paul.
Weller, Patrick. 1989, Politicisation and the Australian Public Service, Australian Journal of Public Administration 48(4), pp. 369-381.
Wildavsky, Aaron. 1979, Speaking Truth to Power. The Art and Craft of Policy Analysis, Boston, Mass.: Little, Brown & Company.
Wilson, Graham K., and Anthony Barker. 2003, Bureaucrats and Politicians in Britain, Governance 16(3), pp. 349-372.
Wilson, Woodrow. 1887, The Study of Administration, The Political Science Quarterly 2(2), pp. 197-222.
Zafarullah, Habib Mohammad, and Mohammad Mohabbat Khan. 1983, Staffing the Higher Civil Services in Bangladesh: An Analysis of Recruitment and Selection Processes, Public Administration and Development 3(2), pp. 121-133.