Νεανική παραβατικότητα στην Ιθάκη και επιβληθείσες ποινές την περίοδο της Βρετανικής Προστασίας (1815- 1864)

Abstract

Η έρευνα στα αρχεία των ΓΑΚ Ιθάκης κατέδειξε ότι στην περίπτωση των ανηλίκων το δικαστικά διαπιστούμενο αδίκημα στο νησί την εικοσαετία 1845-1865 συνδέθηκε άμεσα με τους τρεις πόλους της κοινωνικής παραβατικότητας στη νεώτερη εποχή: τη σωματική ακεραιότητα του ατόμου, την ιδιοκτησία και την
κρατική εξουσία. Σε αντίθεση όμως με το Ελληνικό βασίλειο όπου «η διαπροσωπική βία διατήρησε το προβάδισμα σε όλον τον 19 ο αιώνα» στην Ιθάκη η νεανική
παραβατικότητα υπήρξε λιγότερη σύνθετη, καθώς στα νεαρά άτομα -την εν λόγω περίοδο- κυριάρχησαν αδικήματα κατά της πολιτικής εξουσίας των Βρετανών.
Επρόκειτο για ήσσονος σημασίας αδικήματα, όπως η διατάραξη της δημόσιας τάξης, η απείθεια στις αστυνομικές αρχές, η μη καταβολή δικαστικών εξόδων και προστίμων κ.λπ. Ενάντια λοιπόν στο κράτος -ως θεσμοθετημένη οντότητα που νομοθετεί και δημιουργεί ελεγκτικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς- στράφηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των αδικημάτων που διέπραξαν οι ανήλικοι Ιθακήσιοι στο νησί τους τις τελευταίες δεκαετίες της βρετανικής κυριαρχίας. Ωστόσο η συγκεκριμένη διαπίστωση πιθανότατα αποτυπώνει όχι μόνο τη μετάβαση της τοπικής κοινωνίας από την προβιομηχανική στη νεωτερική εποχή, αλλά την αμφισβήτηση της βρετανικής εξουσίας και των θεσμών της (νομοθεσία, δικαστήρια, σωφρονιστικό σύστημα κ.λπ.) από τα νεαρά άτομα, τα οποία διακατέχονται από το ευερέθιστο της ηλικίας και την έλλειψη αυτοκυριαρχίας. Υπό αυτές συνεπώς τις συνθήκες εκλάβουμε την παραβατικότητα των ανήλικων Ιθακησίων, όπως και των  ενήλικων, ως μορφή παθητικής αντίστασης στους Βρετανούς.