Speaking ceramics:Τhe bacini as containers of hidden messages and expressions of memory


Published: Jul 4, 2022
Keywords:
ceramics bacini symbolism immured vessels
Αναστασία ΓΙΑΓΚΑΚΗ
Abstract

 


Τα αγγεία που έχουν εντοιχιστεί σε ναούς του ελλαδικού χώρου έχουν ήδη από τη δεκαετία του 1970 αποτελέσει αντικείμενο έρευνας. Την τελευταία δεκαετία η σχετική έρευνα συστηματοποιήθηκε, στο πλαίσιο ειδικού ερευνητικού προγράμματος. Με βάση τόσο δημοσιευμένο υλικό από την ηπειρωτική Ελλάδα όσο και δημοσιευμένο αλλά και αδημοσίευτο υλικό από την Κρήτη η μελέτη επικεντρώνεται στις διαφορετικές πτυχές της χρήσης των εφυαλωμένων κεραμικών στις όψεις των ναών. Ειδικότερα, εκτός από τον καθαρά διακοσμητικό ή και λειτουργικό ρόλο της χρήσης των bacini στα εκκλησιαστικά μνημεία, επιχειρείται να αναδειχθεί η σημασία τους ως αντικείμενα που: α. εμπεριέχουν συμβολισμούς μέσω των οποίων δηλώνονται κυρίως θρησκευτικά νοήματα, β. παρέχουν έμμεσες πληροφορίες για τους αρχικούς ιδιοκτήτες τους ή/και τους δωρητές, γ. αποτελούν αφιερώματα, κειμήλια ή και λείψανα, δ. είναι δείκτες διαπολιτισμικής όσμωσης μεταξύ του «εγχώριου» και του «ξένου», του χριστιανικού και του μουσουλμανικού κόσμου, δύο χριστιανικών δογμάτων, ε. εκφράζουν την πολιτισμική μνήμη στη διάρκεια της οθωμανικής και της νεότερης εποχής.

Article Details
  • Section
  • Appendix
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biography
Αναστασία ΓΙΑΓΚΑΚΗ, Institute of Historical Research, National Hellenic Research Foundation

Research Director

References
G. Nikolakopoulos, Ἐντοιχισμένα κεραμεικὰ στὶς ὄψεις τῶν μεσαιωνικῶν καὶ ἐπὶ τουρκοκρατίας ἐκκλησιῶν μας, Ι. Εἰσαγωγή, ΙΙ. Τὰ κεραμεικὰ τῶν Ἁγίων Θεοδώρων, Athens 1978
A. G. Yangaki, Immured Vessels in Churches on Crete: Preliminary Observations on Material from the Prefecture of Rethymnon, ΔΧΑΕ per. Δ΄, 34 (2013)
A. G. Yangaki, Τhe Immured Vessels in Byzantine and Post-Byzantine churches of Greece Research Programme: Objectives and Preliminary Results from Crete, in Proceedings of the 12th International Congress of Cretan Studies, Heraklion, Heraklion 21- 25.9.2016, Herakleion 2019 (Accessible at: https://12iccs.proceedings.gr/en/proceedings/category/39/36/590 [last accessed 28.11.2019]
G. Millet, L’école grecque dans l’architecture byzantine (Bibliothèque de l’École des Hautes Études, Sciences Réligieuses, vingt-sixième volume), Paris 1916,
A. Grabar, Recherches sur les influences orientales dans l’art balkanique (Publication de la Faculté des Lettres de l’Université de Strasbourg Fascicule 43), Paris 1928
A. H. S. Megaw, The Chronology of Some Middle-Byzantine Churches, ABSA 32 (1931-1932)
C. Bouras, Βυζαντινὰ σταυροθόλια μὲ νευρώσεις (Υπηρεσία Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως, Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου 5), Athens 1965
G. Velenis, Ερμηνεία του εξωτερικού διακόσμου στη Βυζαντινή αρχιτεκτονική, Thessaloniki: PhD University of Thessaloniki 1984
K. Tsouris, O κεραμοπλαστικός διάκοσμος των υστεροβυζαντινών μνημείων της βορειοδυτικής Ελλάδος, PhD University of Thessaloniki 1988, 95-116 (Available at: https://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/1146?lang=el#page/1/mode/2up [last accessed: 20.01.2022]);
A. H. S. Megaw, Glazed Bowls in Byzantine Churches, ΔΧΑΕ per. Δ΄, 4 (1964-1965)
G. Nikolakopoulos, Ἐντοιχισμένα κεραμεικὰ στὶς ὄψεις τῶν μεσαιωνικῶν καὶ ἐπὶ τουρκοκρατίας ἐκκλησιῶν μας, ΙΙΙ. Τὰ κεραμεικὰ τῆς Παναγίας τοῦ Μέρμπακα τῆς Ναυπλίας, Athens 1979
G. Nikolakopoulos, Ἐντοιχισμένα κεραμεικὰ στὶς ὄψεις τῶν μεσαιωνικῶν καὶ ἐπὶ τουρκοκρατίας ἐκκλησιῶν μας, ΙV. Τὰ κεραμεικὰ τοῦ Καθολικοῦ τῆς Παναγίας Φανερωμένης τῆς Σαλαμίνος, Athens 1980
Most read articles by the same author(s)