Il pensiero patristico bizantino dei secoli IV-VIII e l'ambiente

PDF (Italiano)
Δημοσιευμένα: Mar 3, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/byzsym.25339
Filip IVANOVIC
University of Donja Gorica
https://orcid.org/0000-0002-6590-2676
Περίληψη

The article situates itself within the debate on ecological issues by emphasizing the importance of philosophical and theological approach to the questions at stake, and focusing on the contributions of Byzantine thought, which has been rather neglected in this context. With this in mind, the article offers a panoramic view of several Byzantine authors’ ideas on the environment and the relationship between human beings and the rest of the creation. By examining the thought of Maximus the Confessor, Dionysius the Areopagite, John Damascene, and John Chrysostom the author highlights their views on deification, unity of creation, and environmental/animal ethics in order to conclude that the mainstream Byzantine vision of nature was not its exploitation, but affirmation of the created world and crucial responsibility of human beings in it.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα  ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στα ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, χωρίς δικαίωμα τροποποίησης (δημιουργία παράγωγου έργου) με αναφορά στο συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς(άδεια Creative Commons 4.0). To Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στα ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του ΕΙΕ, και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
T. BERRY & T. CLARKE, Befriending the Earth: A Theology of Reconciliation Between Humans and the Earth, Mystic, CT: Twenty-Third Publications, 1991
D. CHRISTIANSEN, Ecology, Justice, and Development, Theological Studies, 51:1 (1990), 77-81
A. NÆSS, Ecology, Community, and Lifestyle: Outline of an Ecosophy, Cambridge: Cambridge University Press, 1989
G. SESSIONS, The Deep Ecology Movement: A Review, Environmental Review 11 (1987), 105-125
L. WHITE, The historical Roots of Our Ecologic Crisis, Science 155 (1967), 1203-1207
G. MANTZARIDIS, Ἡ ἐμπειρικὴ θεολογία στὴν οἰκολογία καὶ τὴν πολιτική, Thessalonica: Pournaras 1994
M. MARANGUDAKIS, The Medieval Roots of Our Environmental Crisis, Environmental Ethics 23:2 (2001), 243-260
Α. ΜΑΡΑΣ, Περιβάλλον και Πατέρες, Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία» 7 (2017)
P. PANTAZAKOS, Οι περί φύσεως αντιλήψεις των Χριστιανών Πατέρων, in: E. PROTOPAPADAKIS & E. MANOLAS (a cura di), Περιβαλλοντική Ηθική: Προκλήσεις και προοπτικές για τον 21ο αιώνα, Orestiada: Democritus University of Thrace 2012, 89-104
Athenagoras of Athens, Legatio and De Resurrectione, Edited and Translated by William R. SCHOEDEL [Oxford Early Christian Texts], Oxford: Clarendon Press, 1972
Theophilus of Antioch ad Autolycum. Text and translation R. M. GRANT [Oxford Early Christian Texts], Oxford: Clarendon Press, 1970
Basile de Césarée Homélies sur l’Hexaéméron [SChr 26], Paris 1949
Basilio di Cesarea, Omelie sull’Esamerone e di argomento vario, Testo greco a fronte, A cura di Francesco Trisoglio, Milano: Bompiani, 2017:
D. ZOUZOULAS, Οἱ κοσμολογικὲς καὶ οἰκολογικὲς θέσεις τοῦ Μεγάλου Βασιλείου
[https://ikee.lib.auth.gr/record/283581/files/GRI-2016-16820.pdf],
O. KINDIY, Patrology, Ecology and Eschatology: Looking Forward to the Future of the Planet by Looking Back to the Fathers of the Church, Logos: A Journal of Eastern Christian Studies, 55:3-4 (2014), 317
C. STEEL, Procli in Platonis Parmenidem Commentarii, v. 2 [Oxford Classical Texts], Oxford 2008
Plotini Opera, ed. P. HENRY - H-R. SCHWYZER, v.2 [Oxford Classical Texts], Oxford 1974
Corpus Dionysiacum Vol. I: Pseudo-Dionysius Areopagita, de Divinis Nominibus , ed. B.R. SUCHLA [Patristische Texte und Studien 33], Berlin–New York 1990
T. TOLLEFSEN, Activity and Participation in Late Antique and Early Christian Thought, Oxford: Oxford University Press, 2012
C. C. PUTNAM, Beauty in the Pseudo-Denis, Washington, DC: The Catholic University of America Press, 1960
M. BENDER, The Dawn of the Invisible: The Reception of the Platonic Doctrine on Beauty in the Christian Middle Ages – Pseudo-Dionysius the Areopagite, Albert the Great, Thomas Aquinas, Nicholas of Cusa., Münster: MV Wissenschaft, 2010
V. LOSSKY, La notion des ‘analogies’ chez Denys le Pseudo-Aréopagite, Archives d’histoire doctrinale et littéraire du Moyen Age 5 (1931)
P. SPEARRITT, A Philosophical Enquiry into Dionysian Mysticism, Bösingen: Rotex-Druckdienst, 1968
D. PUPĂZĂ, H θεολογία του Καλού και του Αγαθού στον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, Tessalonica 2009 [https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/34231]
F. IVANOVIC, Images of Invisible Beauty in the Aesthetic Cosmology of Dionysius the Areopagite, in: J. BOGDANOVIC (ed.), Perceptions of the Body and Sacred Space in Late Antiquity and Byzantium, London: Routledge, 2018, 11-22
E. THEOKRITOFF, Living in God’s Creation: Orthodox Perspectives on Ecology, Crestwood: St Vladimir’s Seminary Press, 2009
Quaestiones ad Thalassium I-LV, (Edited by Carl Laga and Carlos Steel, in: Corpus Christianorum. Series graeca (CCSG), Turnhout: Brepols, 1980, vol. 7)
E. D. PERL, Methexis: Creation, Incarnation, Deification in Saint Maximus the Confessor, PhD Thesis. Yale University, 1991
A. LOUTH, Maximus the Confessor, London: Routledge, 1996
A. RIOU, Le monde et l’Église selon Maxime le Confesseur, Paris: Beauchesne, 1973
Cf. R. BORDEIANU, Maximus and Ecology: The Relevance of Maximus the Confessor’s Theology of Creation for the Present Ecological Crisis, The Downside Review 127 (2009), 106-107
K. ZACHOS, Ἡ χαμένη οἰκειότητα: ἡ οἰκολογικὴ κρίση ὑπὸ τὸ φῶς τῆς σκέψης τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητῆ, Tessalonica 1997 [=https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/14644]
L. THUNBERG, Microcosm and Mediator: The Theological Anthropology of Maximus the Confessor, Chicago: Open Court, 1995
T. TOLLEFSEN, The Christocentric Cosmology of St Maximus the Confessor, Oxford: Oxford University Press, 2008
Die Schriften des Johannes von Damaskos II, Expositio accurata fidei orthodoxae, ed. B. KOTTER, Berlin – New York 1973
I. LILIS, Kοσμολογία και ανθρωπολογία στη διδασκαλία του Ιωάννου Δαμασκηνού, Tessalonica 2007 [https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/14733]
Die Schriften des Johannes von Damaskos III, Orationes Tres adversus eos qui Sacras Imagines Abjiciunt, B. KOTTER, Berlin – New York 1975