Περί της Μεθοδολογίας της Αναλυτικής Μεθόδου: Ιστορία, ΕΠιστημολογικές προεκτάσεις, Στάδια
Περίληψη
Σε αυτή την εργασία επιχειρούμε να διαχειριστούμε με επάρκεια ένα από τα κρίσιμα βασικά χαρακτηριστικά της επιστήμης, διεισδύοντας σε έναν από τους δύο ακρογωνιαίους λίθους που υποβαστάζουν το συνολικό δόμημά της, όντας στη βάση του πλέγματος της θεωρητικής και εφαρμοσμένης επιστημονικής μεθόδου: πρόκειται για τη συνιστώσα μεθοδολογία που είναι συνοπτικά γνωστή υπό την επωνυμία «αναλυτική μέθοδος». Σε αυτήν την προσπάθεια, ωστόσο, γίνεται σύντομα προφανές ότι οι άμεσες ομοιότητες, αμοιβαιότητες και συμπληρωματικότητες με τον άλλο ακρογωνιαίο λίθο, γνωστό και υπό την επωνυμία «αφηρημένη μέθοδος», πρέπει επίσης να καθοριστούν ταυτόχρονα. Οι δύο μοιράζονται τις ίδιες ανάγκες και συμπεριφορές, ενώ πρέπει επίσης να είναι αμοιβαία αποσαφηνισμένες και πλαισιωμένες ως προς τις εσωτερικές συνεκτικές και αμοιβαίες αντιθέσεις τους, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή θεωρητική τους κάλυψη, η εποικοδομητική εφαρμογή και η αμοιβαία στεγανότητα συνολικά.
Έτσι, και οι δύο καταλήγουν να συζητούνται εν παραλλήλω. Προς τον σκοπό αυτό, αναζητούνται, εκφράζονται και προβάλλονται απλές και διαισθητικά ελκυστικές προτάσεις όσον αφορά τα βασικά χαρακτηριστικά τους, το εύρος και τα όριά τους, τόσο γενικά όσο και, κυρίως, ειδικά μεταξύ τους. Προσδιορίζονται τα καθοριστικά τους σημεία και οι βασικές απαιτούμενες προδιαγραφές τους, προτείνονται τα λειτουργικά τους πρότυπα και προδιαγράφονται τα στάδια της εφαρμογής τους, σύμφωνα με μια σκιώδη, μεν, αλλά αυστηρή σταδιακή διαδικασία διάσπασης και συναρμολόγησης, με προέλευση από τη στοιχειώδη συνδυαστική ανάλυση και θεωρία συνόλων. Όλα αυτά απεικονίζονται στα ακολουθητέα σχηματικά στάδια σε δύο διαφωτιστικά αναλυτικά παραδείγματα, επιλεγμένα έτσι ώστε να μετέχουν κρίσιμων όψεων του αφαιρετικού σκέλους.
Δύο συναφή ζητήματα προσεγγίζονται κατά την πορεία διά μέσου του παρόντος τόνου αναζήτησης, δηλαδή εκείνα που αφορούν βασικές προϋποθέσεις της χρησιμοποιούμενης λογικής, όσο και της σύγχυσης και διγλωσσίας που υποκρύπτονται στον όρο «θεωρία» (αντιπβ. «θεωρίες») αλλά και της συνακόλουθης γλωσσογενούς αμφισημίας ως προς τις έννοιες. Σχετικά πάλι με το βασικό μας θέμα, η ανάλυση είναι η διάσπαση μιας «οντότητας» στα «συστατικά» της, και η σύνθεση είναι η ανάδρομη προς αυτήν λειτουργία, ή η «επιστροφή» από τα «συστατικά» πίσω στην «οντότητα». Ομοίως, η «αφαίρεση» είναι η πορεία από μίαν οντότητα προς τους «εμφωλευμένους» αναβαθμούς αλληλοδιάδοχων όλο και γενικότερων κατηγοριών, ενώ η «δομή» είναι η επιστροφή από τις γενικότερες κατηγορίες προς όλο και στενότερες εμπεριεχόμενες συλλογές οντοτήτων, με τρόπο ώστε η κάθε μία τους να εμφανίζει ομοιόμορφα «μερικές εκδηλώσεις» του εν λόγω κατηγορικού χαρακτηριστικού.
Το σημασιολογικό πλαίσιο και οι συνολοθεωρητικές του επιπτώσεις είναι υψίστης σημασίας εδώ. Ό,τι ορισμικά λαμβάνεται ως ενότητα, στην κάθε περίπτωση, είναι θέμα επιλογής και αμοιβαίας και δεσμευτικής συμφωνίας μεταξύ των μερών που διεξάγουν τη μελέτη και την επ' αυτής συζήτηση. Πέρα από αυτό, μιλώντας πιο σχηματικά, η αναλυτική μέθοδος αφορά «ανατομικές αυτοψίες» εντός ενοτήτων που αποτελούν στοιχεία ή μέλη συνόλων, ενώ η αφαιρετική μέθοδος αφορά χαρακτηριστικά κατηγορήματα που συνδέουν σύνολα τέτοιων «ενοτήτων» και των εμφωλευμένων υπερ- και υποσυνόλων τους. Κλείνουμε σκιαγραφώντας την κατά στάδια εφαρμογή της μεθόδου, όπως αυτή φαίνεται παραδειγματικά σε δύο μελέτες περιπτώσεων: μία από το χώρο των Πολιτιστικών Μελετών, σχετικά με ένα μοντέλο εστιασμένο στην πρωτογενή τριφυή τελετουργία των παραστατικών τεχνών [ΚΛΜ], το οποίο παρουσιάζεται ολόκληρο μαζί με την επιπλέον κάλυψη μερικών καίριων παράπλευρων θεμάτων και συνοδεύεται από βασικές σκέψεις για το τριμελές σύνολο των υλικών ή αποτελεστικών τεχνών [ΧΨΩ], ενώ ακολουθεί μελέτη περίπτωσης από τη Βιοηθική, σχετικά με όλα τα πιθανά μερικά και συνδυαστικά συστατικά σε μοντέλα συγκατάθεσης.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Papageorgiou, K., & Lekkas, D. E. (2018). Περί της Μεθοδολογίας της Αναλυτικής Μεθόδου: Ιστορία, ΕΠιστημολογικές προεκτάσεις, Στάδια. Epistēmēs Metron Logos, (1), 70–89. https://doi.org/10.12681/eml.19244
- Τεύχος
- Αρ. 1 (2018)
- Ενότητα
- Φορέας Έκδοσης
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.
Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στο EMΛ
Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.
