The deconstruction of Byzantine mode-organization and the new Chrysanthine ‘order’


Δημοσιευμένα: Sep 6, 2021
John Plemmenos
Περίληψη

This paper was written to commemorate the 200th anniversary of the publication of musical treatise by Archbishop Chrysanthos of Madytos (c.1770-1846), the first work towards a ‘scientific’ treatment of Greek ecclesiastical music (1821)[1]. Chrysanthos attempted to reorganize the modal and rhythmic theory of this music, and reform the musical notation that has remained to this day. The paper deals with an aspect of Chrysanthine modal system that has not received due attention so far: the abandonment of the traditional authentic-plagal order and its substitution by a new one that does not make sense if placed outside its cultural context and historical antecedents. Chrysanthos’ main point of reference seems to be the Ottoman makam system that had already penetrated post-Byzantine chant but was now given a new momentum[2]. Before that, Greek composers used the Byzantine modal division into four authentic (kurioi) and four plagal (plagioi), positioned a fifth apart from each other. The authentic modes were mostly ascending in terms of melodic movement, whereas the plagal were descending (though one has first to ascend in order to get down!). Otherwise, every authentic-plagal pair shared the same melodic scale (usually an octave), which they traversed according to certain melodic motifs (some common to all, others unique to every mode).


[1] Chrysanthos, Εισαγωγή εις το θεωρητικόν και πρακτικόν της Εκκλησιαστικής Μουσικής / συνταχθείσα προς χρήσιν των σπουδαζόντων αυτήν κατά την νέαν μέθοδον παρά Χρυσάνθου του εκ Μαδύτων, Διδασκάλου του Θεωρητικού της Μουσικής (Paris: Rigny, 1821).

[2] In this paper, the Turkish terms have been rendered into their original script except for makam (mode) and usul (rhythm), the Anglicized plural form of which (makams and usuls) has been preferred instead of the longer makamler and usuler. The Greek names have been transliterated into Latin according to British Standard for transliteration of Cyrillic and Greek characters (BS), 1958.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Φορέας Έκδοσης
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alexandru, Maria and Troelsgård, Christian. ‘The “Elements of the Papadikê” and Modality Features in Byzantine Chant’. Series Musicologica Balcanica [S.l.], 1/1 (Aug. 2020), 168-204.
Alygizakis, Georgios. ‘Εκκλησιαστικοί ήχοι και αραβοπερσικά μακάμια’. Γρηγόριος ο Παλαμάς, Biannual Theological and Ecclesiastical Periodical 732 (March-April 1990), 163-225.
Anastasiou, Gregoris. Τὰ κρατήματα στὴν Ψαλτικὴ Τέχνη, Meletai 12. Athens: Institute of Byzantine Musicology, 2005.
Bereketis, Petros. Πέτρος Μπερεκέτης (ἀρχαὶ ιη' αἰῶνος). Βυζαντινοὶ καὶ μεταβυζαντινοὶ μελουργοὶ 1, ed. Gregorios Stathis. CD, Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης. Athens: Institute of Byzantine Musicology 101, 1976.
Chaldaeakes, Achilleas. ‘Πρὸς μιὰ νέα Ἱστορία τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς: Ὁ “κατάλογος τῶν ὅσοι κατὰ διαφόρους καιροὺς ἤκμασαν ἐπὶ τῇ μουσικῇ ταύτῃ, κατὰ ἀλφάβητον”’. Ἐπιστημονικὴ Ἐπετηρίδα Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἡρακλείου Κρήτης 2 (2012), 565-594.
Chaldaeakes, Achilleas. ‘Κύριλλος ὁ Μαρμαρηνός, μητρ. Τήνου’, in Μεγάλη Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, 10 (2013), 437-9.
Chrysanthos. Εισαγωγή εις το θεωρητικόν και πρακτικόν της Εκκλησιαστικής Μουσικής / συνταχθείσα προς χρήσιν των σπουδαζόντων αυτήν κατά την νέαν μέθοδον παρά Χρυσάνθου του εκ Μαδύτων, Διδασκάλου του Θεωρητικού της Μουσικής. Paris: Rigny, 1821.
Chrysanthos. Θεωρητικόν μέγα της μουσικής, συνταχθέν μεν παρά Χρυσάνθου αρχιεπισκόπου Διρραχίου του εκ Μαδύτων, εκδοθέν δε υπό Παναγιώτου Γ. Πελοπίδου Πελοποννησίου δια φιλοτίμου συνδρομής των ομoγενών. Trieste: Michele Weis, 1832.
Daniel-Koulidas. Αναστασιματάριον Δανιήλ Πρωτοψάλτου – Αναστασιματάριον Κυριάκου Κουλιδά. Μεταγραφή στη σημειογραφία της νέας μεθόδου, ed. Kyriakos Tzouramanis. Athens: n.p., 2020.
Epitrope. Στοιχειώδης διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής εκπονηθείσα επί τη βάσει του ψαλτηρίου υπό της Μουσικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν έτει 1883, Istanbul: Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου, 1888.
Feldman, Walter. Music of the Ottoman Court. Makam, Composition and the Early Ottoman Instrumental Repertoire, Intercultural Music Studies 10. Berlin: VWB-Verlag für Wissenschaft und Bildung, 1996.
Gregorios. Ειρμολόγιον καλοφωνικόν, μελοποιηθέν παρά διαφόρων ποιητών παλαιών τε και νέων διδασκάλων μεταφρασθέν δε εις την νέαν της μουσικής μέθοδον και μετά πάσης επιμελείας διορθωθέν παρά του ενός των τριών Διδασκάλων της ρηθείσης Μεθόδου Γρηγορίου Πρωτοψάλτου της του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, ed. Theodoros Phokaeus. Istanbul: Εκ της Τυπογραφίας Κάστρου, 1835.
Isocrates. Isocrates with an English Translation in three volumes, ed. George Norlin. Cambridge, MA: Harvard University Press; London: William Heinemann, 1980.
Kantemiroğlu. Kitâbu ‘İlmi’l-Mûsiki alâ Vechi’l-Hurûfât, Mûsikiyi Harflerle Tesbit ve İcrâ İlminin Kitabı, ed. Yalçın Tura. Istanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
Karanos, Fr. Romanos. ‘The Kalophonic Heirmos (16th-21st Centuries): A Musical Genre's Transformation’, in Hellenic Open University. Scientific Review of Post-Graduate Program ‘Studies in Orthodox Theology’ 3. Patra: Hellenic Open University Editions, 2012, 181-198.
Kymenites, Sevastos. Δογματική διδασκαλία της αγιωτάτης ανατολικής και καθολικής Εκκλησίας, συντεθείσα παρά του σοφωτάτου διδασκάλου, κυρίου Σεβαστού Τραπεζουντίου του Κυμηνίτου, αφιερωθείσα δε τω μακαριωτάτω και σοφωτάτω Δεσπότη, κυρίω κυρίω Δοσιθέω, πατριάρχη της αγίας πόλεως Ιερουσαλήμ, και πάσης Παλαιστίνης, Bucharest: Παρά Ανθίμου Ιερομονάχου του εξ Ιβηρίας, 1703.
Misaelides, Misael. ‘Περί του εν τη καθ’ ηµάς εκκλησιαστική µουσική υπάρχοντος µεν, αλλά µη υπάρχοντος πλαγίου του τετάρτου ήχου’. Φόρμιγξ, δεκαπενθήμερος μουσική εφημερίς 1 (1 October 1901).
Misaelides, Misael. Νέον Θεωρητικόν Συντομώτατον ήτοι περί της καθ’ ημάς εκκλησιαστικής και αρχαίας ελληνικής μουσικής, vol. I. Athens: αναλώμασι του συγγραφέως, 1902.
Mnimia. Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής, Kαλοφωνικοί Ειρμοί, CD2, ed. Manolis
Hadjiyakoumis. Athens: Κέντρο Ερευνών και Εκδόσεων, 2007.
Naupliotes, Iakovos. ‘Σύγκρισις της αραβοπερσικής μουσικής προς την ημετέραν εκκλησιαστικήν υπό Παναγιώτου Χαλάτζογλου’. Παράρτημα Ἐκκλησιαστικῆς Ἀληθείας 2 (1900), 68-75.
Xanthoudakis, Charis. “Το Μέγα Θεωρητικόν του Χρυσάνθου και οι γαλλικές πηγές του”, The Gleaner, 26 (2008), 141-174.
Padelford, Frederick Morgan. ‘Essays on the Study and Use of Poetry by Plutarch and Basil the Great’. Yale Studies in English 15 (1902), 99-120.
Patrinelis, Christos. ‘Protopsaltae, Lampadarii, and Domestikoi of the Great Church during the Post-Byzantine Period (1453-1821)’. Studies in Eastern Chant III (1973), 150-152.
Phokaeus, Theodoros Κρηπίς τού θεωρητικού και πρακτικού της Εκκλησιαστικής Μουσικής, συνταχθείσα, προς χρήσιν των σπουδαζόντων αυτήν, κατά την νέαν μέθοδον, παρά των τριών ενδόξων Μουσικοδιδασκάλων Χρυσάνθου Μητροπολίτου Προύσης, Γρηγορίου Πρωτοψάλτου και Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, 2nd edn. Istanbul: Εκ του Τυπογραφείου της Μουσικής Ανθολογίας ‘Η Ευτέρπη’, 1864.
Plemmenos, John. Το μουσικό πορτρέτο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Athens: Ψηφίδα (Αρμός), 2003.
Plemmenos, John. ‘The evolution of the Chromatic “species”: Greek vs. Turkish music theory’, in Maqām Traditions of Turkic Peoples, Proceedings of the Fourth Meeting of the ICTM Study Group “Maqām”, Istanbul 18-24 October 1998, eds. Jürgen Elsner and Gisa Jähnichen. Berlin: Trafo-Verlag, 2006, 177-190.
Plemmenos, John. ‘Από τον Θεόδωρο Φωκαέα στον Τέοντορ Αντόρνο: Η διάσπαση του κλασικού μουσικού έργου και ο αντίκτυπός του στην ψαλτική πράξη’, in Proceedings of the International Musicological and Psaltic Conference, “…chanting consciously in praise to Thee…”. Prerequisites and Skills for Sacred Chanting in Orthodox Worship, 30/5-2/6/2018, eds. Konstantinos Karagounis and Kostis Drygianakis. Volos: Theological Academy of Volos, Department of Musicology and Psaltic Art (2020), 411-433.
Popescu-Judetz, Eugenia. Prince Dimitrie Cantemir, Theorist and Composer of Turkish Music. Istanbul: Pan, 1999.
Popescu-Judetz E. and Ababi Sirli. A. Sources of 18th Century Music: Panayiotes Chalatzoglou and Kyrillos Marmarinos’ Comparative Treatises on Secular Music. Istanbul: Pan, 2000.
Konstantinos. Ερμηνεία τής εξωτερικής μουσικής και εφαρμογή αυτής εις την καθ’ ημάς μουσικήν. Istanbul: Εκ της του Γένους Πατριαρχικής Τυπογραφίας, 1843.
Raidestinos, Georgios. Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάς: Περιέχουσα την κατά την εβδομάδα των Παθών του Σωτήρος ψαλλομένην μέχρι του Εσπερινού της Αναστάσεως του Πάσχα ακολουθίαν μετά της τυπικής διατάξεως. Istanbul: Τύποις Σ. Ι. Βουτυρά, 1884.
Romanou, Katy G. Great Theory of Music by Chrysanthos of Madytos translated by Katy Romanou. New Rochelle, New York: Axion Estin Foundation, 2010.
Signell, Karl L. Makam: Modal Practice in Turkish Art Music. Seattle: Asian Music Publications, 1977.
Stathis, Gregorios. Μπαλάσης ιερεύς και νομοφύλαξ (β΄ήμισυ του ιζ΄ αι.) – η ζωή και το έργο του, Βυζαντινοί και Μεταβυζαντινοί Μελουργοί, LP Leaflet Notes. Athens: Institute of Byzantine Musicology 101, 1988.
Tillyard, H. J. W. ‘The Modes in Byzantine Music’. The Annual of the British School at Athens 22 (1916), 133–156.
Tzouramanis, Kyriakos. “Επιδράσεις του ειρμολογικού μέλους του 17ου αιώνα, στο νέο στιχηραρικό είδος μελοποιίας του 18ου αιώνα, μέσα από την έρευνα των ψαλτικών θέσεων”. Proceedings of the International Musicological and Psaltic Conference, “…chanting consciously in praise to Thee…”. Prerequisites and Skills for Sacred Chanting in Orthodox Worship, 30/5-2/6/2018, eds. K. Karagounis and K. Drygianakis. Volos: Theological Academy of Volos, Department of Musicology and Psaltic Art (2020), 519-532.
Wright, Owen. Demetrius Cantemir: The Collection of Notations. Volume 1: Text. London: School of Oriental and African Studies, 1992.
Wellesz, Egon. Byzantine Music and Hymnography, 2nd edn. Oxford: At the Clarendon Press, 1980.