ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ, ΝΟΤΙΟ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΡΓΟΛΙΚΟ ΠΕΔΙΟ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ


Δημοσιευμένα: Ιαν 1, 2004
H. Maroukian
K. Gaki-Papanastassiou
Ch. Piteros
Περίληψη

Στα ανατολικά περιθώρια του Αργολικού πεδίου στην κοίτη του Μεγάλου Ρέματος και σε απόσταση περίπου 4 χλμ Α της Τίρυνθας, βρίσκεται το «Μυκηναϊκό φράγμα της Αρχαίας Τίρυνθας», ένα μοναδικό τεχνικό έργο του 13ου π.Χ. αιώνα. Πιστεύεται ότι ο λόγος που κατασκευάσθηκε ήταν η αποτελεσματική προστασία του άμεσου περιβάλλοντος χώρου της Μυκηναϊκής ακρόπολης της Τίρυνθας από τις μεγάλες πλημμύρες του χειμάρρου του Μεγάλου Ρέματος, ο οποίος διερχόταν κατά την Μυκηναϊκή εποχή αμέσως νοτιότερα της ακρόπολης. Το τεχνικό αυτό έργο διατηρείται σε καλή κατάσταση, έχει διεύθυνση Β-Ν, μήκος 80-100μ, πλάτος βάσης 10μ και σωζόμενο ύψος 8μ. Η εξωτερική του πλευρά έχει επενδυθεί από μεγάλα Κυκλώπεια τείχη. Η σταθερότητα του φράγματος ενισχύεται από την ύπαρξη του φλύσχη επί του οποίου εδράζεται τμήμα του. Η εκτροπή της κοίτης του Μεγάλου Ρέματος έγινε με την διάνοιξη τεχνητής κοίτης μήκους 1,5 χλμ με κατεύθυνση προς Ν-ΝΔ ώστε να συμβάλλει στα κατάντη με την φυσική κοίτη του ρέματος του Αγίου Αδριανού το οποίο εκβάλλει νοτιότερα της Τίρυνθας. Η θέση του κατώτερου τμήματος του Μεγάλου Ρέματος μετατοπίστηκε εκ νέου τεχνητά περίπου το 1500μΧ από τους Ενετούς. Η ύπαρξη αυτού του φράγματος αποτελεί σημαντικότατο σημείο αναφοράς για την γεωμορφολογική εξέλιξη της περιοχής κατά τα τελευταία 3.200 χρόνια δεδομένου ότι όταν κατασκευάστηκε το υδρογραφικό δίκτυο του Μεγάλου Ρέματος είχε ήδη εγκιβωτιστεί στις Τεταρτογενείς αποθέσεις σε βάθος περίπου 10μ όπως πιστοποιείται στην ανενεργή κοίτη του. Η επακόλουθη διάβρωση κατά τα τελευταία 3.200 χρόνια στην κοίτη εκτροπής φθάνει τα 2 μ χαμηλότερα από την εγκαταλελειμμένη κοίτη. Οι διεργασίες της κατά βάθος διάβρωσης δεν ήταν συνεχείς με αποτέλεσμα την δημιουργία κατά θέσεις μιας εσωτερικής αναβαθμίδας ύψους 3-4 μ. Η κατασκευή του Μυκηναϊκού φράγματος για προστατευτικούς αντιπλημμυρικούς σκοπούς φαίνεται να ευσταθεί αλλά η μελέτη της εξέλιξης του παράκτιου περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της ακρόπολης της Τίρυνθας μας οδηγεί σε μία εξίσου σημαντική υπόθεση ότι η έντονη ιζηματογένεση λόγω των υψηλών στερεοπαροχών του Μεγάλου Ρέματος, θα πρέπει να προκαλούσε σοβαρά προβλήματα επιχωμάτωσης στο Μυκηναϊκό λιμάνι με συνέπειες στη λειτουργία του οι οποία ήταν ζωτικής σημασίας για το ευρύτερο χώρο του Αργολικού πεδίου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Γεωαρχαιολογία
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Balcer J.M. 1974. The Mycenaean Dam at Tiryns. American Journal of Archeology, 78, 141-149.
Finke E. 1988. Landscape evolution of the Argive plain Greece, Palaeoecology, Holocene deposition and history and coastline changes. Ph. D. Thesis, Stanford University, 212p.
Gaki-Papanastassiou K. 1991. Geomorphological evolution of the broader Argive plain during the Quaternary. Ph. D. Thesis, University of Athens, Athens, 193p (In Greek with English abstract).
Gaki-Papanastassiou K. and H. Maroukian. 1995. Late Quaternary controls on river behaviour in the eastern part of the Argive plain, eastern Peloponnesus, Greece. Proceedings of the International Symposium on Mediterranean Quaternary River Environments, Cambridge, 1992, by Balkema, Rotterdam, 89-95.
Karo G. 1930. Archaeologische Funde. Archäologischer Anzeiger, 112 U.
Kilian K. 1978. Anggrabungen in Tiryns 1976. Archäologischer Anzeiger, 448-470
Knauss J. 1996. Argolische Studien. Alte Strassen -Alten Wasserbauten, Flussumleituns von Tiryns. München, 71-121.
Piteros Ch. 1992. Arhaeological observations in the broader area of Tiryns, Argolid. Archaeologiko Deltio, 94/B1.
Slenczka E. 1973. Damm und Kanal bei Kofini, in Fuhrer durch Tiryns, hrsg. V. U. Jantzen, Athens, 96p.
Verdelis N.M. 1963. Neue Geometrische Graber in Tiryns. Athenische Mitteilungen, 78, 1-62.
Vita Finzi C. 1969. The Mediterranean Valleys, Geological changes in historical times. Cambridge University Press, 140p.
Zamani Α., Maroukian H. and K. Gaki-Papanastassiou. 1991. Rythmes de depot et de creusement pendant le temps historiques dans le cadre des sites archéologiques de la region d'Argos (Greece). Physio-Geo., 22/23,81-88.
Zangger E. 1994. Landscape changes around Tiryns during the Bronze age, Am. J. Archaeol. 98/2, 189-212.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)