ΓΕΩΧΗΜΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ-ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ


Δημοσιευμένα: Jan 1, 2004
Γ. Κανελλοπούλου
Β. Περδικάτσης
Α. Φώσκολος
Περίληψη

Η γεωχημική και ορυκτολογική μελέτη των ιζημάτων στον κόλπο της Ελευσίνας σε τρεις σταθμούς δειγματοληψίας πραγματοποιήθηκε με στόχο την χωροχρονική αξιολόγηση του βαθμού επιβάρυνσης του από τις διακριτές πηγές ρύπανσης που προέρχονται από την ανθρωπογενή δραστηριότητα. Πρόκειται για έναν αβαθή κόλπο, ο οποίος συνδέεται με τον υπόλοιπο Σαρωνικό με δύο στενούς διαύλους. Η δυσμενής φυσιογραφία του υποβοηθά την εκτεταμένη απόθεση ρυπαντών, που προέρχονται τόσο από τα αστικά όσο και από τα βιομηχανικά απόβλητα. Τα επιφανειακά ιζήματα του κόλπου της Ελευσίνας από ανατολικά προς δυτικά χαρακτηρίζονται ιλυοαμμώδη και ιλυοαμμώδη με χονδρόκοκκη άμμο αντίστοιχα. Το κύριο ωστόσο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η εξάπλωση ενός μαύρου στρώματος ιλύος, πλούσιου σε οργανικό υλικό με πάχος μέχρι και 12 εκατοστά, το οποίο είναι άμεσα συσχετιζόμενο με την διαρκή εναλλαγή οξειδωτικών και ανοξικών συνθηκών στην επιφάνεια του ιζήματος. Κατά την θερινή περίοδο οι επικρατούσες ανοξικές συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα την απόθεση αυξημένου οργανικού υλικού προσδίδοντας σε όλη την έκταση της επιφάνειας του βυθού μαύρο χρώμα. Επιπλέον το χρώμα αυτό προέρχεται από την ανθρωπογενή δραστηριότητα. Τη χειμερινή περίοδο, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η δειγματοληψία, η αύξηση της συγκέντρωσης του διαλυμένου οξυγόνου προσδίδει στην επιφάνεια των ιζημάτων ένα καφέ στρώμα του οποίου το πάχος δεν υπερβαίνει τα 0,5 χιλιοστά. Το pH των ιζημάτων κυμαίνεται από 7.9 έως 8.5 και αυξάνεται με το βάθος. Οι μετρήσεις της ιοντοεναλλακτικής ικανότητας δείχνουν τα αυξημένα ποσοστά αργιλικού υλικού στην δυτική πλευρά του κόλπου. Επίσης η ποσότητα οργανικού άνθρακα εμφανίζεται υψηλότερη στο ανατολικό τμήμα με μέση τιμή 4% και μειώνεται προς τα δυτικά με μέση τιμή 2,5%. Η ορυκτολογική ανάλυση των ιζημάτων του κόλπου είναι: χαλαζίας, ασβεστίτης, δολομίτης, χλωρίτης, ιλλίτης, αλβίτης και αλουνίτης. Χαρακτηριστικές είναι οι διαχρονικές διακυμάνσεις των συγκεντρώσεων των στοιχείων : Pb, Ni, Zn, Cu, Mn, Cr, Hg και Cd, τα οποία καθορίζουν την περιβαλλοντική κατάσταση του κόλπου. Συγκεκριμένα οι συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων που προσδιορίστηκαν κυμαίνονται μεταξύ των τιμών: Pb:64-203ppm, Ni:37-245ppm, Zn:141-555ppm, Cu:0,6-237ppm, Mn:59-462ppm, Cr:90-257ppm, Hg:95-466ppb και Cd:<1-6463ppb.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Γεωχημεία
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αμττατζόγλου, Π, 1988, , Συμβολή στη μελέτη της εξέλιξης των ρυπαντικών φορτίων και του βαθμού ρύπανσης του κόλπου της Ελευσίνας, διδακτορική διατριβή, Βιβλιοθήκη ΕΜΠ, Αθήνα
Αναγνώστου, Χ, Mann U., Mueller D., 1993, Το οργανικό υλικό των σύγχρονων ιζημάτων του κόλπου της Ελευσίνας. Κατανομή -Ανθρωπογενής επίδραση, Πρακτικά 3°" Συνεδρίου Περιβαλλοντικής και Τεχνολογίας, Μόλυβος Λέσβου, 643-652
Αναγνώστου, Χ. Λ. Χρόνη, Γ. Θ., Σιούλας, Α. Ι., 1999, Δυναμική, λειτουργία και διαχείριση του θαλάσσιου συστήματος, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, Ναυτική και θαλάσσια τεχνολογία και επιστήμη, ΕΜΠ, τμήμα Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Αθήνα
ΙΓΜΕ, Γεωλογικός Χάρτης Ελλάδος, Φύλλο Αθήναι-Ελευσίς
Καραγεώργης, Α. Π., Αναγνώστου, ΧΑ, 2000, Εποχιακή διακύμανση αιωρούμενου σωματιδιακού υλικού στο Σαρωνικό κόλπο, Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συμποσίου Ωκεανογραφίας και Αλιείας, υπό την αιγίδα του ΕΚΘΕ, τόμος Ι, 36-41
Κελεπερτζής, Α., 1993, Εφαρμοσμένη Γεωχημεία, Αθήνα
Μαρουλάκου, Μ., Σακελλαριάδου, Φ., Τσελέντης, Β.Σ., 1997, Προκαταρκτικά αποτελέσματα της συγκέντρωσης οργανοκασσιτερικών ενώσεων σε επιφανειακά ιζήματα από μαρίνες του Σαρωνικού κόλπου, Πρακτικά 5°" Πανελλήνιου Συμποσίου Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Καβάλα, τόμος Ι, 35-38
Μπαρμπετσέας Σ., Παπαγεωργίου Ε., 1997, Εποχιακές μεταβολές των φυσικών χαρακτηριστικών του Σαρωνικού κόλπου κατά το 1995, Πρακτικά 5°" Πανελλήνιου Συμποσίου Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Καβάλα, τόμος 1,15-17
Παυλίδου Α., Ρ. Ψυλλίδου-Γκουράνοβιτς & Σιώκου-Φράγκου, 2000, Διερεύνηση του τρόπου διάχυσης των λυμάτων από τον αγωγό της Ψυπάλειας, Πρακτικά 6°" πανελλήνιου συμποσίου ωκεανογραφίας και αλιείας, Χίος, τόμος Ι
Ρόρη, Ν., 2002, Οργανική γεωχημεία των ιζημάτων του κόλπου της Ελευσίνας, Μεταπτυχιακή διατριβή, Βιβλιοθήκη ΕΜΠ, Αθήνα
Φρίλιγκος Ν., 1978, Θαλάσσια ρύπανση και ειδικά του κόλπου της Ελευσίνας, Χημικά χρονικά, τόμος 43
Χρηστίδης Α., 1995, Μελέτη κατανομής αερομεταφερόμενων ρύπων στο Θριάσιο πεδίο, περιοχή Ελευσίνας, Διδακτορική διατριβή, Αθήνα, ΕΜΠ
Angelidis, Μ., Grimanis, Α.Ρ, Geochemical partitioning of Co, Cr, Fe, Sc and Zn in polluted and non-polluted marine sediments, Environmental pollution, 62, 31-46
Banat, K., Fostner, U., Muller, G., 1974, Experimental mobilization of metals from aquatic sediments by NTA, Chem. Geol. ,14, 199-207
Clark, J.R., Vlets, J.G., 1981, Multielement extraction system for the determination of 18 trace elements in geochemical samples, Analytical Chemistry,53, 61-65
Fukue, M., Nakamura, T., Yamasaki, S., 1999, Degree of pollution for marine sediments, Engineering Geology, 53, 131-137
Griggs, G.B., Grimanis, A.P, Grimani, M.V, 1978, Bottom sediments in a polluted marine environment, Upper Saronikos gulf, Greece, Environmental geology, 2, 97-106
Grimanis, A.P, Vassilaki-Ghmani, M., Griggs, GB, 1977, Pollution studies of trace elements in sediments from the upper Saronikos gulf, Greece, Journal of Radioanalytical Chemistry,37, 761-773
Grimanis, A.P, Kalogeropoulos, N., Vassilaki_Grimani, M., Angelidis, M., Zafiropoulos, D., 1987, Determination of rare-earth elements in sediment cores from Northern Saronikos gulf, Greece, by instrumental neutronactivation analysis, Journal of Radioanalytical and Nuclear chemistry articles, 114, 45-55
Hagopian-Schlekat, T., Chandler, G.T., Shaw, T.J., 2001, Acute toxicity of five sediment-associated metals, individually and in a mixture, to the estuarine meiobenthic harpactoid coperpod Amphiascus tenuiremis, Marine Environmental research, 51, 241-264
Jeftic, L, 1991, Long-term programme for pollution monitoring and research in the Mediterranean (MED-POL), Second International Symposium on Intergrated Global Ocean Monitoring (IGOM-II), Leningrad, 18
Kalogeropoulos, N., Kilikoglou. V., Vassilaki_Grimani, M., Grimanis, A.P., 1993, Application of 2 INAA methods to pollution studies of sediments from Saronikos gulf, Greece, Journal of Radioanalytical and Nuclear chemistry articles, 167, 369-381
Maurakis, Α., Theocharatos, G., Christidis, Α. 2000, Study of the parameters of marine pollution in the gulf of Elefsina, Proceedings 3dPanellenic Symposium of Oceanography and Fishery, organized by National Center of Marine Resources (NCMR), Chios May 23-26, Greece, 1, 19-24
Müller, G., 1964, Methoden der Sedimentuntersuchung. E. Schweizer bartsche, Verlagsbuchandlung, Stuttgart.
Müller, G., 1979, Schwermetalle in den Sedimenten des Rheins. Veränderungen seit 1971, Umschau 79, 778- 783
Pravdic, V., Jednacak-Biscan, J., Juracic, M., The physico-chemical parameters characterizing sediments and particulate matter as carriers of contaminants, UNEP/IAEA, Transport of pollutants by sedimentation, MAP Technical Reports, Series No. 45, 51-70
Rosier, H., J., Lange, H, 1976, Geochemische Tabellen, Ferdinand Enke Verlag, StuttgartScoullos, M., 1986, Lead in coastal sediments: the case of Elefsis gulf, Greece, Science total environment, 49, 199-219
United Nations Environment Programme (UNEP), 1996, State of the marine and coastal environment in the Mediterranean region, MAP Technical Reports Series, No. 100, Athens
Yen, T.F., 1977, Chemistry of Marine sediments, University of Southern California, Los Angeles
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)