ΠΟΣΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΡΥΚΤΩΝ ΣΕ ΛΙΓΝΙΤΗ ΜΕ ΠΕΡΙΘΛΑΣΙΜΕΤΡΙΑ ΑΚΤΙΝΩΝ Χ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΘΕΣΗΣ (XRD-PSD)

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Jan 1, 2004
DOI: https://doi.org/10.12681/bgsg.16737
Σ. Παπαζησίμου
Τομέας Ορυκτών Πρώτων Υλών, Τμήμα Γεωλογίας, Παν/μιο Πατρών
Σ. Καλαϊτζίδης
Τομέας Ορυκτών Πρώτων Υλών, Τμήμα Γεωλογίας, Παν/μιο Πατρών
Περίληψη

Στην παρούσα εργασία αναλύθηκαν ορυκτολογικά 30 ξηρά δείγματα λιγνίτη από λιγνιτοφόρες περιοχές της δυτικής Πελοποννήσου (κοίτασμα Μαγούλας, εμφανίσεις στις Τρύπες, τον Κουμουθέκρα και την Κυπαρισσία). Χρησιμοποιήθηκε περιθλασίμετρο τύπου Enraf-Nonius PSD 120 (Position Sensitive Detector). To είδος και η γεωμετρία του ανιχνευτή επέτρεψαν τη λήψη ακτινογραφημάτων σε ψηφιακή μορφή και σε πολύ μικρό χρόνο (5 min) χωρίς σχετικά υψηλό 'θόρυβο' από το οργανικό υλικό. Ο ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός των ορυκτών έγινε με επεξεργασία των ακτινογραφημάτων στον Η/Υ με χρήση του λογισμικού GUFI5 της εταιρίας Enraf-Nonius και σύγκριση τους με ακτινογραφήματα καθαρών φάσεων ορυκτών. Διαπιστώθηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (κ.β. και επί ξηρού) του κρυσταλλικού μέρους των λιγνιτών που μελετήθηκαν συνίσταται κυρίως από κλαστικά ορυκτά (αργιλικά και ειδικότερα ενδοστρωματωμένο ιλλίτη/σμεκτίτη, μοσχοβίτη, χαλαζία, άστριους). Στους λιγνίτες από το κοίτασμα της Μαγούλας τα αργιλικά ορυκτά παρουσιάζουν τιμές 9-30%. Με μικρότερα ποσοστά συμμετέχει ο μοσχοβίτης (4-9%) και ακόμα μικρότερα ο χαλαζίας (έως 2%) και οι Κ-άστριοι (έως 2%). Από τα αυθιγενή ορυκτά διαπιστώθηκε γύψος (έως 8%). Το οργανικό υλικό παρουσιάζει περιεκτικότητες μεταξύ 53% και 89%. Για τα περισσότερα δείγματα λιγνίτη οι ποσοστιαίες κ.β. τιμές του ανόργανου μέρους, όπως υπολογίστηκαν από το XRD παρουσιάζουν υψηλό συντελεστή συσχέτισης (>0,85) με τις αντίστοιχες ποσοστιαίες κ.β. τιμές τέφρας των 750°C. Δείγματα, τα οποία παρουσιάζουν χαμηλό συντελεστή συσχέτισης (<0,65), πιθανόν να περιέχουν ορυκτά με μικρό μέγεθος κρυστάλλων ή/και περισσότερο υπιδιόμορφη ανάπτυξη.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Ορυκτολογία και Κρυσταλλογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με τα παρακάτω: Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι συγγραφείς μπορούν να: Μοιραστούν — αντιγράψουν και αναδιανέμουν το υλικό με κάθε μέσο και τρόπο, Προσαρμόσουν — αναμείξουν, τροποποιήσουν και δημιουργήσουν πάνω στο υλικό.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Βάγιας, Δ., 1994. Τεχνική έκθεση για τα αποτελέσματα των ερευνητικών εργασιών του έργου 'Κοιτασματολογική μελέτη λιγνιτών Ν. Ηλείας' 9161926 ΣΠΑΔυτ. Ελλάδας. Ι.Γ.Μ.Ε., Παράρτημα Τρίπολης, 50 σελ.
Μητρόπουλος, Δ.; Περισσοράτης, Κ.; Αγγελόπουλος, Ι. & Μπορνόβας, Ι., 1979. Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας, Φύλλο Κυπαρισσία, Κλίμακα 1:50.000, Ι.Γ.Μ.Ε. Αθήνα.
Aubouin, J., 1959. Contribution a Γ etude géologique de la Grece septentrional: les confins de Γ Epire de la Thessalie. Ann. Geol. Pays Hell., 10, 403p.
Aubuin, J. & Dercourt, J., 1962. Zone pre apuliene, zone Ionienne et zone du Gavrovo en Péloponnèse occidentale, BSGF 7/3: 785-794; GRSSGF, 190.
Batchhelder, M. & Cressey, G., 1998. Rapid accurate phase quantification of clay-bearing samples using a position-sensitive X-ray detector. Clays and Clay minerals, 46/2,183-194.
Bish, D.L. & Post, J.E., 1993. Modern powder diffraction. Mineralogical Society of America, Reviews in Mineralogy, 20, 369 pp.
Cressey, G. & Schofield, P.F., 1995. Rapid whole-pattern profile-stripping method for the quantification of multiphase samples. Powder Diffraction, 11/1, 35-39.
Degnan, P.J. & Robertson, A.H.F., 1998. Mesozoic-early Tertiary passive margin evolution of the Pindos ocean (NW Péloponnèse, Greece). Sedimentary Geology, 117, 33-70.
Fleury, J.J., De Wever, P., Izart, A. & Dercourt, J., 1981. Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας, Φύλλο Γούμερο. Κλίμακα 1:50.000, Ι.Γ.Μ.Ε., Αθήνα.
Frydas, D., 1987. Kalkiges Nannoplankton aus dem Neogen von NW-Peloponnes. N. Jb. Geol. Paläont.Mh., 5, 274-286.
Gluskoter, HJ., 1965. Electronic low temperature ashing of bituminous coal. Fuel, 44, 285-291.
Hageman, J., 1977. Stratigraphy and sedimentary history of the upper Cenozoic of the Pyrgos area (Western Peloponnesus), Greece. Ann. Geol. Pays Hell., 28, 299-333.
International Committee for Coal Petrology (ICCP), 1993. International Handbook of Coal Petrography, Supplement, Commision 1,19p.
Jacobshagen, V., 1986. Geologie von Griechenland. Borntraeger, Berlin, 363p.
Kamberis, E., loakim, Ch., Tsaila.-Monopoli, St. & Tsapralis, V., 1992. Geodynamic and palaeogeographic evolution of Western Peloponnesus (Greece) during the Neogene. Paleontologia I Evolucio, 24/25: 363-376.
Rao, C.P. & Gluskoter, H.J., 1973. Occurrence and distribution of minerals in Illinois coals. Illinois State Geological Survey Circular 476, 56p.
Renton, J.J., 1986. Semiquantitative determination of coal minerals by X-ray diffractometry. In: Vorres, K.S. eds, Mineral Matter and ash in coal. American Chemical Society Symposium Series, 301, 53-60.
Richter, D., 1976. Das Flysch-Stadium der Helleniden-Ein Überblick. Ζ. dt geol. Ges., 127, 467-483.
Rietveld, Η.M., 1969. A profile refinement method for nuclear and magnetic structures. J. Applied Crystallography, 2, 65-71.
Streif, Η., Περισσοράτης, Κ., Μητρόττουλος, Δ. & Μπορνόβας, Ι., 1982. Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας, Φύλλο Ολυμπία. Κλίμακα 1:50.000, Ι.Γ.Μ.Ε., Αθήνα.
Taylor, J.Ο, 1991. Computer programs for standardless quantitative analysis of minerals using the full powder diffraction profile. Powder Diffraction, 6, 2-9.
Taylor, J.C. & Matulis, CE., 1991 Absorption contrast effects in the quantitative XRD analysis of powders by full multiphase profile refinement. J. of Applied Crystalography, 24, 14-17.
Thomas, L, 1992. Handbook of Practical Coal Ceology. J. Wiley and Sons, Chichester, England, 325p.
Tsaila-Monopolis, S., loakim, C. & Kamperis, E., 1993. Biostratigraphical correlation in the Neogene and Quaternary sediments in the Katakolon oil wells {NW Péloponnèse). Memorial volume for Prof. Panagos, National Technical University of Athens, 813-828.
Ward, CR., 1974. Isolation of mineral matter from Australian bituminous coal using hydrogen peroxide. Fuel, 53,220-221.
Ward, CR., 1977. Mineral matter in the Harrisburg-Springfield (No. 5) coal member of the Carbondale Formation, Illinois basin. Illinois State Geological Survey, Circular 498, 35p.
Ward, CR., 1978. Mineral matter in Australian bituminous coal. Australasian Institute of Mining and Metallurgy. Proceedings, 267, 7-25.
Ward, CR., 1989. Minerals in bituminous coals of the Sydney basin (Australia) and the Illinois basin (USA). Int. J. Coal. Geol. 13,455-479.
Ward, CR., Spears, DA, Booth, CA., Staton, I. & Gurba, L.W., 1999. Mineral matter and trace elements in coals of the Gunnedah Basin, New South Wales, Australia. Int. J. Coal. Geol., 40, 281-308.
Ward, CR., Taylor, J.C, Matulis, CE. & Dale, L.S., 2001. Quantification of mineral matter in the Argonne Premium Coals using interacting Rietveld-based X-ray diffraction. Int. J. Coal. Geol., 46, 67-82.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)