Γεωμορφολογική εξέλιξη της παράκτιας περιοχής του Ίστρου-Καλού Χωριού του νομού Λασιθίου Κρήτης από το Μέσο Ολόκαινο μέχρι σήμερα

PDF
Δημοσιευμένα: Sep 10, 2005
DOI: https://doi.org/10.12681/bgsg.18425
Λέξεις-κλειδιά:
γεωαρχαιολογία μεταβολές θαλάσσιας στάθμης παράκτια γεωμορφολογία παλαιο- περιβάλλον Κρήτη
Κ. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Κ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
B. HAYDEN
University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology
Τ. ΤΣΟΥΡΟΥ
Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κ. ΚΟΥΛΗ
Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ι. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ
Εργαστήριο Αρχαιομετρίας, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
Δ. ΒΑΝΔΑΡΑΚΗΣ
Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Περίληψη

Η παράκτια περιοχή του Καλού Χωριού βρίσκεται στη Βορειοανατολική Κρήτη, στο νότιο τμήμα του κόλπου του Μιραμπέλλου. Η παρουσία αρχαιολογικών ευρημάτων σ ολόκληρη την παράκτια ζώνη καθώς και η ύπαρξη του προϊστορικού οικισμού του Ίστρου δηλώνουν την έντονη και διαρκή παρουσία του ανθρώπου και κατά συνέπεια των επιπτώσεων που αυτή επιφέρει στην εξέλιξη του πάλαιοπεριβάλλοντος κατά το ανώτερο Ολόκαινο. Η αρχαιολογική σημασία της θέσης τονίζεται όχι μόνο από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, αλλά και από τη γεωγραφική της θέση, δεδομένου ότι βρίσκεται κοντά σε αξιόλογες μινωικές θέσεις, όπως ο Μόχλος, τα Γουρνιά, η Ψείρα, το Καβούσι κ.α. Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας χρονολούνται από τη Νεολιθική εποχή, με συνεχή κατοίκηση μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια. Το γεωλογικό καθεστώς που επικρατεί στην περιοχή (έντονη τεκτονική δραστηριότητα), οι γεωμορφολογικές αλλαγές και πιθανές κλιματικές εναλλαγές, επέδρασαν σημαντικά στην διαμόρφωση του τοπίου και κατ' επέκταση στην πολιτιστική εξέλιξη και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Η μελέτη της αλληλεπίδρασης θάλασσας -χέρσου, οι γεωλογικές και γεωμορφολογικές παρατηρήσεις στις ιζηματογενείς αποθέσεις, αποσκοπούν στην ανασύνθεση της παλαιογεωγραφικής και παλαιοπεριβαλλοντικής εξέλιξης της περιοχής. Για τον σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκε γεωμορφολογική χαρτογράφηση της περιοχής κλίμακας 1:5000 μαζί με μια σειρά ερευνητικών γεωτρήσεων-εδαφοτομών για τη μελέτη της στρωματογραφικής ακολουθίας και τη συλλογή δειγμάτων για περαιτέρω αναλύσεις. Επιπλέον, διενεργήθηκαν παλυνολογικές και μικροπαλαιοντολογικές αναλύσεις καθώς και έξι χρονολογήσεις με τη μέθοδο του ραδιοάνθρακα C14 (AMS, Conventional ). Συνθέτοντας τα δεδομένα της γεωμορφολογικής χαρτογράφησης της στρωματογραφίας του Ολοκαίνου , τις ραδιοχρονολογήσεις και τις μικροπαλαιοντολογικές και παλυνολογικές αναλύσεις προσδιορίζονται οι μεταβολές της ακτογραμμής και παράλληλα παρουσιάζεται και η καμπύλη ανόδου της στάθμης της θάλασσας καθώς και ο ρυθμός της, για τη συγκεκριμένη περιοχή τοπικά.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Γεωμορφολογία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με τα παρακάτω: Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι συγγραφείς μπορούν να: Μοιραστούν — αντιγράψουν και αναδιανέμουν το υλικό με κάθε μέσο και τρόπο, Προσαρμόσουν — αναμείξουν, τροποποιήσουν και δημιουργήσουν πάνω στο υλικό.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Aitken M ,1990, 'Science-based dating in archaeology', Longman,New York
Bate R.H, Neale J.W, Sheppard L.M, Siveter D.J, 1978, Ά stereo-Atlas of ostracod shells', The British Micropaleontological Society.
Bottema S and Sarpaki A, 2003, 'Environmental change in Crete: a 9000-year vegetation history and the effect of the Santorini eruption.' The Holocene 13.5,733-749
Dermitzakis M, 1969, 'Geological researches of the Neogene deposits of the Hierapetra province', Ann. Geol. Des Pays Hellen. 21, 342-484.
Flemming N.C, 1978, 'Holocene eustatic changes and coastal tectonics in the Northeast Mediterranean: implications for models of crustal consumption', Philosophical Transactions of the Royal Society of London A289:405-458
Hall E, 1914, 'Excavations in Eastern Crete, Vrokastro', University of Pennsylvania Museum, Anthropological Publications 3:3:79-185.
Hayden B, 2004, 'Reports on the Vrokastro area, Eastern Crete. Volume 2: The settlement history of the Vrokastro area and related studies', University of Pennsylvania, Museum of Archaeology and Anthropology, Philadelphia.
Huntley D, Godfrey-Smith D, Thewalt M and Berger G (1985), Optical dating of sediments', Nature 313,105-107
ΙΓΜΕ, Φύλλο .Αγ. Νικολάου 1/50.000,1987
Jackson J.A, 1994, 'Active tectonics of the Aegean region', Ann. Rev. Earth planet. Sci. 22,239-271.
Καροτσιέρης Ζ, Λόζιος Σ και Δερμιτζάκης Μ, 2000, Η Νεοτεκτονική δομή της ευρύτερης περιοχής Ιεράπετρας-Αγ. Νικολάου (Λασιθίου, Κρήτης), Annates Géologiques des pays Helléniques, T.XXXVIII, Fasc.C, 77-115
Kraft J.C, Rapp J.C.R & Aschenbrenner S.E, 1980, 'Late Holocene paleogeomorphic reconstructions in the area of the bay of Navarino: Sandy Pylos', J.Archaeo. Sci. 7, 187-210
Lambeck K, 1995, 'Late Pleistocene and Holocene sea-level change in Greece and South -western Turkey: a separation of eustatic, isostatic and tectonic contributions', Geophys. J.Int 122,1022-1044
Lambeck K, 1996, 'Sea-level change and shoreline evolution in Aegean Greece since Upper Paleolithic time', Antiquity 70, 588-610
Moody J.A, 1997, The Cretan environment: Abused or just Misunderstood?' in P.N Kardulias and M.T. Shutes, eds, Aegean Strategies, 61-77.
Myer G.H, 1984, 'Ceramic Petrography', in .P Betancourt, ed, East Cretan White-on- Dark ware, Museum Monograph 51, University of Pennsylvania Museum, Philadelphia.
Φασουλάς X, 2001, ' Οδηγός υπαίθρου για τη γεωλογία της Κρήτης', Μουσείο φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Παν/μ ιο Κρήτης, Ηράκλειο
Φυτρολάκης Ν, 1980, Ή γεωλογική δομή της Κρήτης: προβλήματα, παρατηρήσεις και συμπεράσματα', Θέση επί Υφηγεσία, ΕΜΠ, Αθήνα
Van Andel Τ.Η, 1987, 'The adjacent sea', in Landscape and people of the Franchthi region, 31-54, eds. Van Andel T.H& Sutton S.B, Indiana University press, Bloomington
Vita Finzi C, 1966, 'NewElysian fields', A.J.A 70, 175-178
Vita Finzi C, 1969, 'The Mediterranean valleys', Cambridge
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)