Γεωμορφολογικές μεταβολές στην περιοχή του Θερμαϊκού Κόλπου σαν αποτέλεσμα της Ολοκαινικής ανόδου της στάθμης της θάλασσας

PDF
Δημοσιευμένα: Sep 10, 2005
DOI: https://doi.org/10.12681/bgsg.18427
Κ. ΑΛΜΠΑΝΑΚΗΣ
Department of Physical and Environmental Geography, Aristotle University of Thessaloniki
Μ. ΣΤΥΛΛΑΣ
Department of Physical and Environmental Geography, Aristotle University of Thessaloniki
Κ. ΒΟΥΒΑΛΙΔΗΣ
Department of Physical and Environmental Geography, Aristotle University of Thessaloniki
Γ. ΣΥΡΙΔΗΣ
Department of Geology, School of Geology, Aristotle University of Thessaloniki
Περίληψη

Ο Θερμαϊκός Κόλπος αποτελεί αποδέκτη μεγάλων ποσοτήτων ιζημάτων τα οποία μεταφέρονται από μεγάλα ποτάμια συστήματα που εκβάλλουν στην δυτική πλευρά του κόλπου όπου και έχει σχηματιστεί μια ταχέως προωθούμενη δελταϊκή πεδιάδα με αντίστοιχο μεγάλο πάχος ολοκαινικών προδελτάίκών αποθέσεων. Αντίθετα το ανατολικό τμήμα του κόλπου χαρακτηρίζεται από εναλλαγές διαβρωσιγενών και αποθετικών ακτών με σχηματισμό παράκτιων αναβαθμίδων και χαμηλών ακτών οι οποίες εγκλωβίζουν πίσω τους λιμνοθάλασσες και έλη. Μετά από την εφαρμογή του μοντέλου του Bruun για την ισορροπία του παράκτιου μορφολογικού προφίλ, στις ανατολικές ακτές του Θερμαϊκού φάνηκε ότι οι αναβαθμίδες υποχωρούν με ταχύτατο ρυθμό διάβρωσης ανταποκρινόμενες στην ολοκαινική συνεχή άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ο μέσος ρυθμός διάβρωσης τα τελευταία 10000 χρόνια είναι περίπου 0.15 m/y, αλλά ο πρόσφατος ρυθμός διάβρωσης πρέπει να μικρότερος, περίπου στο 0.10 m/y. Σημαντικό τμήμα της παράκτιας αρχαίας πόλης Αινείας, η οποία βρισκόταν κτισμένη επάνω στην αναβαθμίδα, πρέπει να έχει ήδη εξαφανιστεί. Οι σύγχρονες αποθετικές ακτές με τις λιμνοθάλασσες και τα έλη βρίσκονται σε ισορροπία με το μορφολογικό προφίλ του μοντέλου του Bruun και δεν διαβρώνονται. Οι ακτές αυτές βρίσκονται στους άξονες κοιλάδων και σήμερα προεξέχουν σαν ακρωτήρια γιατί δεν διαβρώνονται αλλά υποχωρούν με πολύ μικρότερο ρυθμό ανταποκρινόμενες στην εκάστοτε άνοδο της μέσης στάθμη της θάλασσας. Η σημερινή μορφή της ακτογραμμής των ανατολικών ακτών του Θερμαϊκού, όπου οι χαμηλές ακτές προεξέχουν σαν ακρωτήρια οφείλεται στην πολύ μεγαλύτερη υποχώρηση, λόγω διάβρωσης, των υψηλών ακτών σε σχέση με τις χαμηλές όπου υπάρχει ισορροπία.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Γεωμορφολογία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με τα παρακάτω: Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι συγγραφείς μπορούν να: Μοιραστούν — αντιγράψουν και αναδιανέμουν το υλικό με κάθε μέσο και τρόπο, Προσαρμόσουν — αναμείξουν, τροποποιήσουν και δημιουργήσουν πάνω στο υλικό.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αλμπανάκης, Κ., Βαβλιάκης, Ε., Ψιλοβίκος, Α. & Σωτηριάδης, Λ., 1993. Μηχανισμοί και εξέλιξη του δέλτα του Ποταμού Αξιού κατά τον 20° αιώνα. Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Γεωγραφικού Συνεδρίου, Αθήνα 1-3-Απριλίου σελ. 311-325.
Αλμπανάκης Κ., Αβραμίδου Ν., Κόρου 0., και Βουβαλίδης Κ., 1999. Η παράκτια γεωμορφολογία των ανατολικών ακτών του Θερμαϊκού Κόλπου στο Νομό Θεσσαλονίκης και οι διαταραχές της ισορροπίας από αν-Θρωπογενείς παράγοντες. Πρακτικά 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Ελληνικής Γεωγραφικής
Εταιρείας. Αθήνα 11-13 Νοεμβρ.Σελ.190-200.
Astaras, Τ.Α., Sotiriadis I., 1988. The evolution of Thessaloniki - Giannitsa plain in Northern Greece during the last 2500 years. – from Alexander the great era until today. In Lang, G. & C. Schluchter (eds.) (1988): Lake, Mire and River Environments, during the last 15000 years: 105-114; Balkema.
Bruun, P. 1962, Sea-level rise as a cause of shore erosion, Journal Waterways and Harbours Division, vol. 88 (1-3), pp. 117-130.
French, D., 1967. Index of Prehistoric sites in Central Macedonia. Athens.
Inman et al., 2003. Modeling Platforms, Terraces and Coastal Evolution, Encyclopedia of Coastal Science, Kluwer Academic Publishers, The Netherlands.
Kapsimalis, V., Poulos, S.E., Karageorgis, A.P., Pavlakis, P. Collins, M.B., (Revised and Re-submitted for publication^. Recent evolution of a Mediterranean deltaic coastal zone: Human impacts on Inner Thermaikos Gulf, Greece. Journal of Geological Society of London.
Komar P.D., 1998. Beach Processes and Sedimentation, Prentice Hall N.J. New Jersey.
Lykousis, V., Karageorgis, A.P., Chronis, G., 2005. Delta progradation and sediment fluxes since the last calciai in the Thermaikos Gulf and Sporades Basin, NW Aegean Sea, Greece. In Press: Manne Geology, vol. (222-223) pp.381-397..
Poulos, S.E., Papadopoulos, A, Collins, M.B., 1994. Deltaic progradation in Thermaikos Bay, Northern Greece and its socioeconomic implications. Ocean and Coastal Management, 22, 229-247.
Poulos S., Collins M.B., and X. Ke, 1992. Fluvial/ wave interaction controls on delta formation for ephemeral rivers discharging into microtidal waters. Geo - Marine Letters (13) 24-31.
Psilivikos, An., Psilovikos, Ar., 1997. Human versus natural processes. The case of AxiosA/ ardar River. Balkema, 2859-2864.
Συρίδης, Γ. (1990). Αιθοστρωματογραφική, Βιοστρωματογραφική και Παλαιογεωγραφική μελέτη των Νεογενών-Τεταρτογενών /ζηματογενών σχηματισμών της χερσονήσου Χαλκιδικής. Διδακτορική Διατριβή. Επιστημονική Επετηρίδα του Γεωλογικού Τμήματος Α.Π.Θ., Παράρτημα 11, 243 σελ., 13 πίν., 41 φωτ., 1 χάρτης. Θεσσαλονίκη.
Vouvalidis, Κ., Syrides, G., Albanakis, Κ., 2005. Holocene morphology of the Thessaloniki bay: Impact of sea level rìse. Zeitschrift für Geomorphologie, suppl.-vol., 137,147-158.
Χρόνης, Γ., 1986. Η σύγχρονη δυναμική και η Ολοκαινική ιζηματογένεση του Θερμαϊκού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Αθηνών, 228 σελ.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)