Το αθεμελίωτο της δημοκρατίας

PDF (ελληνικά)
Published: Feb 10, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/hpsa.22314
Ορέστης Διδυμιώτης
Abstract

Το άρθρο επιχειρεί να διερευνήσει τις φιλοσοφικές παραμέτρους του «αθεμελίωτου» της δημοκρατίας, καθώς επίσης να εξετάσει τις συνέπειες του σε σχέση με 1) την ανθρώπινη φύση, 2) το νόημα και την αλήθεια, και 3) το κράτος και τους θεσμούς. Θα πρέπει μάλλον να αναγνωρίσουμε ότι η δημοκρατία περικλείει, κατά τρόπο ουσιώδη, κάποιο στοιχείο «αθεμελίωτου» ή αλλιώς ότι «θεμελιώνεται» κατ’ ανάγκη πάνω στην απουσία μιας υπερβατικής αρχής, απορρίπτοντας έτσι το ενδεχόμενο μιας ούτως ειπείν «δημαρχίας». Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν νόμοι, κανόνες και (αυτο)περιορισμοί, αλλά ότι η δημοκρατία είναι αναγκασμένη να εκτίθεται διαρκώς στο απρόβλεπτο της επινόησης, τουτέστιν στη διακινδύνευση μιας απροϋπόθετης ρήξης με τον ίδιο της τον εαυτό.

 

Article Details
  • Section
  • Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.

Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).

Downloads
Download data is not yet available.
References
Abensour, Miguel, Rancière, Jacques, Nancy, Jean-Luc. 2012, Εμμένοντας στη Δημοκρατία. μτφρ. Βίκυ Ιακώβου & Κωνσταντίνος Τσαλακός, Συγχρονα Θέματα, 116, σ. 30 – 40.
Arendt, Hannah. 2012, Ελευθερία, Πολιτική Αλήθεια, μτφρ. Γιώργος Μερτίκας, Αθήνα: Στάσει Εκπίπτοντες.
Brown, Wendy. 2013, Τώρα είμαστε όλοι δημοκράτες, στο Giorgio Agamben, Alain Badiou κ.ά, Πού πηγαίνει η δημοκρατία;, επιμ. Δημήτρις Βεργέτης, μτφρ. Νατάσα Κατσογιάννη, Φρίξος Μαραβέλιας και Φώτης Σιατίτσας, Αθήνα: Πατάκη
Canguilhem, Georges. 2016, Τι είναι μια επιστημονική ιδεολογία; μτφρ. Ευστάθιος, Βέλτσος, Αθήνα: Πλέθρον|μικρόκοσμος.
Canovan, Margaret. 2016, Η οικοδόμηση του λαού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μτφρ. Θεοδοσιάδης Μιχάλης – Ζήση Σοφία, http://www.resublica.gr/2016/11/post/peoplebuildingeurope/ [προσπέλαση: 12 Νοεμβρίου 2019].
Γαρυπίδης, Νικόλαος. 2012, Δικαιολόγηση και κριτική της αρχής της πλειοψηφίας στη θεωρία της δημοκρατίας, Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Νομικής, ΑΠΘ, http://ikee.lib.auth.gr/record/131677/files/GRI-2013-10361.pdf [προσπέλαση: 2 Ιουνίου 2019].
Freud, Sigmund. 2009, Το ανοίκειο, μτφρ. Έμη Βαϊκούση, Αθήνα: Πλέθρον.
Ηρόδοτος. 1992, Ιστορίαι. Βιβλίο Γ: Θάλεια, (3.80.1-3.82.5), μτφρ. Λεωνίδας Ζενάκος, Αθήνα: Γκοβόστη, http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=83#m1 [προσπέλαση: 8 Μαρτίου 2019].
Κάνφορα, Λουτσιάνο. 2006, Η δημοκρατία. Ιστορία μιας ιδεολογίας, μτφρ. Παναγιώτης Σκόνδρας, Αθήνα: Μεταίχμιο.
Kernig Claus Dieter, επιμ. 1976, Μαρξισμός, κομμουνισμός και δυτική κοινωνία. Συγκριτική Εγκυκλοπαίδεια, Τόμος, ΙΙ, Αθήνα: Κοραής.
Κουζέλης, Γεράσιμος. 2014, Τέσσερα ερωτήματα για τη δημοκρατία στο Φασισμός και Δημοκρατία, Γεράσιμος Κουζέλης, Αθήνα: Νήσος.
Κουζέλης, Γεράσιμος. 2016, Ο αντιδημοκρατικός λόγος: ο χειρισμός της δημοκρατίας από τους εχθρούς της, Εποχή, http://epohi.gr/o-antidhmokratikos-logos/ [προσπέλαση: 23 Απριλίου 2019].
Λένιν, Βλαντιμίρ Ίλιτς. 1973, Τι να κάνουμε; Στο Διαλεχτά έργα, τ. 1, μ. 1, Αθήνα: Γνώσις.
Λένιν, Βλάντιμιρ Ίλιτς. 1988, Άπαντα, τ. 40, Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή.
Μαρξ, Καρλ. 1971, Θέσεις για τον Φόυερμπαχ, στο Γερμανική Ιδεολογία, Τόμος Α, Καρλ Μαρξ, & Φρίντριχ Ένγκελς, μτφρ, Κώστας Φιλίνης, Αθήνα: Gutenenberg.
Μαρξ, Καρλ. 1978α, Κριτική της Εγελιανής φιλοσοφίας του κράτους και του δικαίου, μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Αθήνα: Παπαζήση.
Μαρξ, Καρλ. 1978β, Για το Εβραϊκό Ζήτημα, μτφρ. Κρητικός Γιάννης, Αθήνα: Οδυσσέας
Μαρξ, Καρλ. 2012, Οι Ταξικοί Αγώνες στη Γαλλία. Από το 1848 ως το 1850, Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή.
Μάρξ, Καρλ & Ένγκελς Φρίντριχ. 1978, Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, Αθήνα Σύγχρονη Εποχή.
Μπαλιμπάρ, Ετιέν. 1989, Δικτατορία του προλεταριάτου, μτφρ. Δημήτρης Δημούλης, Θέσεις, 26, Ιανουάριος-Μάρτιος.
Μπαλιμπάρ, Ετιέν. 2010, Ο φόβος των μαζών. Σπινόζα, Μαρξ, Φουκώ, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Αθήνα, Πλέθρον.
Μπαντιού, Αλαίν. 2011, Ρεμπό: Δημοκράτες χωρίς δημοκρατία, https://waltendegewalt.- wordpress.com/2011/07/10/α-μπαντιού—ρεμπό-«δημοκράτες»-χωρίς/ (προσπέλαση: 3 Μαϊου 2018).
Μπιτσάκης, Ευτύχης. 2013, Ανθρώπινη Φύση, Αθήνα: εκδ. Τόπος.
Nancy, Jean – Luc. 2013α, Πεπερασμένη και άπειρη δημοκρατία στο Giorgio Agamben, Alain Badiou κ.ά, Πού πηγαίνει η δημοκρατία;, επιμ. Δημήτρις Βεργέτης, μτφρ. Νατάσα Κατσογιάννη, Φρίξος Μαραβέλιας και Φώτης Σιατίτσας, Αθήνα: Πατάκη.
Nancy, Jean – Luc. 2013β, Βγαίνοντας από τον πανικό, μτφρ. Παναγιώτης Καλαμαράς, Αθήνα: Ελευθεριακή Κουλτούρα.
Nancy, Jean – Luc. 2017, Η αλήθεια της δημοκρατίας, μτφρ. Βίκυ Ιακώβου, Αθήνα: Πλέθρον|μικρόκοσμος.
Ντεριντά, Ζακ. 1996, Πολιτική & φιλία: Ο Ζακ Ντεριντά για τον Λουί Αλτουσέρ, μτφρ. Δημήτρης Παπαγιαννάκος - Αριστείδης Μπαλτάς, Αθήνα: Εκκρεμές.
Πλάτων. 2002, Πολιτεία, μτφρ. Νίκος Σκουτερόπουλος, Αθήνα: Πόλις.
Rancière, Jacques. 2009, Το μίσος για τη δημοκρατία, μτφρ. Ιακώβου, Βίκυ, Αθήνα: Πεδίο.
Rancière, Jacques. 2014, Ο ανεύρετος λαϊκισμός στο Alain Badiou, Pierre Bourdieu κ.α. Τι είναι λαός;, μτφρ, Γιώργος Κάράμπελας, Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Rancière, Jacques. 2015, Δέκα θέσεις για την πολιτική, μτφρ. Α.Γ., Nomadic Universality, 2015, https://nomadicuniversality.com/2015/12/25/ζακ-ρανσιέρ-δέκα-θέσεις-για-την-πολιτι-2/[προσπέλαση: 27 Μαρτίου 2019].
Ross Kristin. 2013, Δημοκρατία προς πώληση στο Giorgio Agamben, Alain Badiou κ.ά, Πού πηγαίνει η δημοκρατία;, επιμ. Δημήτρις Βεργέτης, μτφρ. Νατάσα Κατσογιάννη, Φρίξος Μαραβέλιας και Φώτης Σιατίτσας, Αθήνα: Πατάκη.
Χίτλερ, Άντολφ. 1961, Ο αγών μου, μτφρ. Δημήτρης Κωστελένος, Αθήνα: Ζάρβανος.
Χορκχάιμερ, Μαξ. 1987, Η έκλειψη του λόγου, μτφρ, Θέμις Μίνογλου, Αθήνα: Κριτική.
Balibar, Étienne. 2008, Historical Dilemmas of Democracy and Their Contemporary Relevance for Citizenship. Rethinking Marxism, 20 (4), pp. 522 – 538.
Cammack, Daniela. 2019, The Dêmos in Dêmokratia, Classical Quarterly, 69(1), pp. 42 -61(https://doi.org/10.1017/S0009838819000636).
Ober, Josiah. 2008, The Original Meaning of “Democracy”: capacity to do things, not majority rule, Constellations 15 (1), pp. 3 – 9.