Η Ιταλία του Δάντη: πολιτικές ζυμώσεις, κοινωνικοί μετασχηματισμοί, ιδεολογικές προσαρμογές

Abstract

Οι μέρες στις οποίες έζησε ο Δάντης Αλιγκέρι ήταν γεμάτες από αντιφάσεις, όπως συμβαίνει συνήθως σε εποχές που εγκυμονούν το νέο. Αυτή η διαπίστωση αντανακλάται με τρόπο φανερό στον ίδιο τον ποιητή και στις επιλογές του. Οι ενθουσιώδεις διαπιστώσεις για τις ποικίλες πρωτοπορίες που σηματοδοτεί το έργο του Δάντη ως προς τη θεματολογία, τη διάρθρωση και το γλωσσικό ύφος συνυπάρχουν με τη διστακτική κατάταξη του ποιητή άλλοτε στον τελευταίο άνθρωπο του Μεσαίωνα και άλλοτε στον πρώτο εκπρόσωπο του Ουμανισμού. Ήταν πράγματι αντιφατικές, ασύμβατες ή ακατάληπτες στις στοχεύσεις τους οι θέσεις του Δάντη; Δεν θα μπορούσε να υπάρξει ένα ναι ή ένα όχι χωρίς να τοποθετήσει κανείς όλες αυτές τις επιλογές στο πλαίσιό
τους και να τις εξετάσει στη συνάφεια και στα ιστορικά τους συμφραζόμενα. Στη μελέτη μας θα προσεγγίσουμε ιστορικά τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τις επιλογές του εστιάζοντας κατά κύριο λόγο στο διάστημα που ορίζεται από τις καταληκτικές χρονολογίες του βίου του (1265-1321).