Οι πηγές του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής της Ακαδημίας Αθηνών

Περίληψη

Το Ιστορικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών καταγράφει την Νεοελληνική Γλώσσα τόσο στην τυπική της μορφή όσο και στις διαλεκτικές της ποικιλίες από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο πτυχών το καθιστά το μοναδικό στο είδος του ιστορικό και διαλεκτικό λεξικό της Νέας Ελληνικής. Το γλωσσικό υλικό προέρχεται από ένα εκτενές αρχείο περίπου 4 εκατομμυρίων λημμάτων το οποίο δημιουργήθηκε με την αποδελτίωση περίπου 6.000 πηγών διαλεκτικού και υλικού της καθομιλουμένης. Το σώμα αυτών των πηγών χωρίζεται περαιτέρω σε πρωτογενείς και δευτερογενείς. Οι πρωτογενείς πηγές που αποτελούν το 60 – 70% του αρχείου περιλαμβάνουν: (α) προφορικά κείμενα που συλλέχθηκαν από το ερευνητικό προσωπικό του Ιστορικού Λεξικού και από ανεξάρτητους συνεργάτες, από όλα τα μέρη της χώρας με την μέθοδο απευθείας συνεντεύξεων, και (β) λογοτεχνικά και μη-λογοτεχνικά κείμενα γραμμένα σε διαλεκτική και καθομιλουμένη γλώσσα. Οι δευτερογενείς πηγές, που αποτελούν το υπόλοιπο 30 – 40% του γλωσσικού υλικού, αποτελούνται από λεξικά, γραμματικές και πραγματείες, συλλογές  τοπικών μελετών, βιβλιογραφίες κλπ. Τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τα μειονεκτήματα των διαφόρων τύπων πηγών κατά την σύνταξη του λεξικογραφικού corpus του Ιστορικού Λεξικού συζητούνται αναλυτικά. Επισημαίνεται επίσης η πρόσφατη χρήση των νέων τεχνολογιών της πληροφορίας (δηλ. στην αναζήτηση ψηφιακών πηγών κλπ.), που ανοίγουν πρωτόγνωρες δυνατότητες τόσο για την διασφάλιση της ποιότητας όσο και για τον εμπλουτισμό του υπάρχοντος γλωσσικού υλικού.