Επαναστάσεις, εξορία, φιλανθρωπία και οικουμενικότητα κατά τον 19ο αιώνα: Οι περιπτώσεις της Marie Esperance von Schwartz και της Cristina Trivulzio di Belgiojoso

Περίληψη

Στο άρθρο αυτό εξετάζεται η πρακτική της εκούσιας ή αναγκαστικής εξορίας ως αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών επαναστάσεων του 1848. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται μια σύντομη επισκόπηση της πρακτικής της εξορίας κατά τον 19ο αιώνα μέσα από τη μελέτη των περιπτώσεων δύο γυναικών που συνδέθηκαν με τα επαναστατικά κινήματα της περιόδου, της Marie Esperance Brandt von Schwartz (περισσότερο γνωστής με το συγγραφικό ψευδώνυμο Elpis Melena) και της Cristina Trivulzio di Belgiojoso, εντάσσοντάς τες στο πλαίσιο του «διεθνούς εθελοντισμού και πατριωτισμού». Η Schwartz υπήρξε υποστηρίκτρια των προσπαθειών των Ιταλών πατριωτών για την Ιταλική Ενοποίηση και στενή φίλη του Giuseppe Garibaldi. Ταξίδεψε στην Ιταλία και την Ελλάδα, επιδιδόμενη σε φιλανθρωπικό έργο, ενώ συνέδραμε και στον αγώνα των Κρητών κατά την εξέγερση του  1866-69. Η Belgiojoso αφιέρωσε τη δράση της στον αγώνα για την Ιταλική Ενοποίηση κατά τη διάρκεια τόσο των επαναστάσεων του 1830 όσο και του 1848, ενώ συνδέθηκε, λόγω του κοινού τους οράματος, με τον Giuseppe Mazzini. Εξαιτίας της δράσης της οδηγήθηκε δύο φορές στην εξορία, μεταβαίνοντας κατά τη δεκαετία του 1830 στο Παρίσι και κατά τη δεκαετία του 1850 στη Μικρά Ασία. Με το συγγραφικό της έργο συνέβαλε καθοριστικά στη διεθνή αναγνώριση τόσο του φαινομένου της εξορίας των Ιταλών πατριωτών όσο και στην ευρεία συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας. Το άρθρο τοποθετεί αυτές τις δύο γυναίκες μέσα στο κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο της περιόδου και εξετάζει την εμπρόθετη δράση που ανέπτυξαν παρά τα εμπόδια που έθετε το φύλο τους.