Ειδωλολατρική πλάνη ή πρόδρομος του χριστιανισμού; Αντιπαραθέσεις γύρω από την αρχαία ελληνική θρησκεία και μυθολογία στην αμερικανική ιστοριογραφία του 19ου αιώνα

ΑΝΑΓΝΩΣΗ READ (English) ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRINT (English)
Δημοσιευμένα: Dec 13, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/pixelsh.31629
Μιχάλης Κονάρης
Περίληψη

Στις αρχές του 19ου αιώνα σφοδρές αντιπαραθέσεις έλαβαν χώρα στις ΗΠΑ γύρω από τη θέση που θα πρέπει να κατέχει η αρχαία ελληνική γραμματεία στην αμερικανική εκπαίδευση. Οι υποστηρικτές της διδασκαλίας της τόνιζαν ότι τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού ανάγονταν στην αρχαία Ελλάδα· οι επικριτές της, από την άλλη, στηλίτευαν την πλάνη της ειδωλολατρικής και πολυθεϊστικής θρησκείας των αρχαίων Ελλήνων και ισχυρίζονταν ότι τα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα που ενέπνευσε δεν είχαν θέση στην παιδεία ενός χριστιανικού έθνους. Κατέκριναν ιδίως την αρχαία ελληνική μυθολογία, της οποίας τις αναφορές σε πράξεις βίας και ερωτικού περιεχομένου τις θεωρούσαν ως πηγές διαφθοράς. Ανταπαντώντας στις αιτιάσεις τους, οι αμερικανοί κλασικοί φιλόλογοι της εποχής επιχειρηματολογούσαν υποστηρίζοντας ότι η αρχαία ελληνική θρησκεία και μυθολογία όχι μόνο δεν αποτελούσαν κίνδυνο για τα χρηστά ήθη, αλλά εμπεριείχαν αντιθέτως έναν πυρήνα υψηλών θρησκευτικών και ηθικών αρχών οι οποίες προοικονομούσαν τον χριστιανισμό. Στο παρόν άρθρο εξετάζονται αυτές οι αντικρουόμενες προσεγγίσεις και αποτιμήσεις της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και μυθολογίας στην αμερικανική ιστοριογραφία του 19ου αιώνα, δίνοντας έμφαση στον ρόλο που διαδραμάτισαν στις διενέξεις υπέρ και κατά της κλασικής παιδείας και στη χριστιανοκεντρική οπτική τόσο των υπερασπιστών όσο και των πολέμιών τους.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Μιχάλης Κονάρης

Ο Μιχάλης Δ. Κονάρης έχει σπουδάσει στους κλάδους των κλασικών σπουδών (προπτυχιακός τίτλος από το St. Hugh’s College, Οξφόρδη, δέκατος στις κατακτήριες εξετάσεις, μεταπτυχιακός τίτλος από το Queens’ College, Κέμπριτζ), της νεότερης ιστορίας (μεταπτυχιακός τίτλος από το St. Hugh’s College, Οξφόρδη) και της αρχαίας ιστορίας (διδακτορικός τίτλος από το Balliol College, Οξφόρδη). Έχει διατελέσει μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πρίνστον, καθώς και στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Το 2016 ήταν επισκέπτης στο Κέντρο Μελέτης της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας του Corpus Christi College της Οξφόρδης. Την άνοιξη του 2017 έλαβε ερευνητική υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση με φορέα υποδοχής το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το 2019 υπήρξε υπότροφος του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Έχει διδάξει στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ενώ από το 2018 είναι συνεργαζόμενος ερευνητής του Σουηδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα με ερευνητικό αντικείμενο την επιστημονική αλληλογραφία του Μάρτιν Νίλσον. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από την πρόσληψη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στη νεότερη και σύγχρονη ιστοριογραφία, καθώς και γύρω από τις συγκριτικές προσεγγίσεις της αρχαίας Ελλάδας και της Κίνας. Είναι συγγραφέας του The Greek Gods in Modern Scholarship: Interpretation and Belief in Nineteenth and Early Twentieth Century Germany and Britain (Oxford University Press 2016) και συνεπιμελητής του συλλογικού τόμου The Multiple Antiquities of Greek Modernity from the 19th to the 21st Century, στη σειρά Mondes Méditerranéens et Balkaniques της Γαλλικής Σχολής Αθηνών.

Αναφορές
Anthon, Charles. A Classical Dictionary. New York: Harper and Brothers, 1841.
Arvidsson, Stefan. Aryan Idols. Indo-European Comparative Mythology as Ideology and Science. Chicago: Chicago University Press, 2006.
Assmann, Jan. Monotheismus und Kosmotheismus: Agyptische Formen eines „Denkens des Einen“ und ihre Europäische Rezeptionsgeschichte. Heidelberg: Winter, 1993.
Cleveland, Henry Russell. “Classic Mythology.” The North American Review 41, no. 89, (October 1835): 327-348.
Cocker, Benjamin Franklin. Christianity and Greek Philosophy; or the Relation between Spontaneous and Reflective Thought in Greece and the Positive Teaching of Christ and his Apostles. New York: Harper and Brothers, 1870.
Cox, George W. A Manual of Mythology in the Form of Question and Answer. London: Longmans, Green: 1867.
Curtius, Ernst. “Paulus in Athen.” In Gesammelte Abhandlungen II, 527-543. Berlin: Hertz, 1894.
Diehl, Carl. Americans and German scholarship 1770-1870. New Haven: Yale University Press, 1978.
Everett, Edward. “Anthon’s Classical Dictionary.” The North American Review LIV, n. CXIV (1842):175-198.
Feldman, Burton and Robert D. Richardson, eds. The Rise of Modern Mythology, 1680-1860. Bloomington: Indiana University Press, 1972.
Felton, Cornelius Conway. A Lecture on Classical Learning. Boston: Hilliard, Gray, Little and Wllkins, 1831.
Felton, Cornelius Conway. Familiar letters from Europe. Boston: Ticknor and Fields, 1865.
Grimké, Thomas S. Reflections on the character and objects of all science and literature. New Haven: Howe 1831).
Kennedy, George A. “Gildersleeve, The Journal, and Philology in America.” in Basil Lanneau Gildersleeve, edited by Ward W. Briggs and Herbert W. Benario, 42-49. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1986.
Kitromilides, Paschalis M. Enlightenment and Revolution. The Making of Modern Greece. Cambridge: Harvard University Press, 2013.
Konaris, Michael D. The Greek Gods in Modern Scholarship. Interpretation and Belief in nineteenth- and early twentieth-century German and British Scholarship. Oxford: Oxford University Press: 2016.
Reinhold, Meyer. Classica Americana: the Greek and Roman heritage in the United States. Detroit: Wayne State University Press, 1984.
Richard, Carl J. The Founders and the Classics. Greece, Rome and the American Enlightenment. Cambridge, Mass. Harvard University Press, 1994.
Richard, Carl J. The Golden Age of the Classics in America: Greece, Rome, and the Antebellum United States. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 2009.
Rush, Benjamin. Essays. Literary, Moral and Philosophical, 2nd edition. Philadelphia, Bradford: 1806.
Schmidt, Francis ed., The Inconceivable Polytheism. Studies in Religious Historiography [History and Anthropology 3]. London-Paris- New York: Harwood, 1987.
Sears, Barnas, Bela Bates Edwards, and Cornelius Conway Felton, Classical Studies: Essays on Ancient Literature and Art with the Biography and Correspondence of Eminent Philologists. Boston: Gould, Kendall and Lincoln, 1843.
Turner, Frank M. The Greek Heritage in Victorian Britain. New Haven and London: Yale University Press, 1981.
Tyler, William Seymour. The Theology of the Greek poets. Boston: Draper and Halliday, 1867.
Winterer, Caroline.The Culture of Classicism. Ancient Greece and Rome in American Intellectual Life 1780-1910. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2002.
Yale University. Reports on the course of instruction in Yale College. New Haven: Howe, 1828.