Αρχαιολογία στο μέτωπο Πολιτιστική πολιτική και αρχαιολογικά έργα στη Μικρά Ασία (1919-1922)
Δημοσιευμένα:
Dec 13, 2022
Περίληψη
Το έργο εξετάζει τις δραστηριότητες των ελλήνων αρχαιολόγων στη Μικρά Ασία το διάστημα 1919-1922 και τον ρόλο τους στη σύνθεση των εθνικών ταυτοτήτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Τουρκία, μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η έρευνα βασίζεται σε βιβλιογραφική και αρχειακή έρευνα, συνθέτοντας ένα σύνολο πληροφορίας για κάποιες αρχαιολογικές θέσεις στη Μικρά Ασία – θέατρα μιας ιδιότυπης «συγκρουσιακής» αρχαιολογίας και διαχείρισης μνημείων στις αρχές του 20ού αιώνα.
Το έργο αποτελεί συστηματική έρευνα και σύνθεση δεδομένων σχετικά με τις δραστηριότητες της Αρχαιολογικής Αποστολής Μικράς Ασίας (1919-1922), τις εξέχουσες προσωπικότητες που τη στελέχωσαν και τον ρόλο τους στα πολιτικά συμφραζόμενα της αποσύνθεσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του αυξανόμενου οικονομικού ανταγωνισμού των ευρωπαϊκών δυνάμεων στην περιοχή.
Στα κύρια ερευνητικά ερωτήματα περιλαμβάνονται τα εξής:
- Η εξέταση της επιλογής των συγκεκριμένων θέσεων για αρχαιολογική διερεύνηση, ο τρόπος διερεύνησής τους και κάποια από τα ευρήματα.
- Η μελέτη των δραστηριοτήτων της Αρχαιολογικής Αποστολής Μικράς Ασίας και οι σχέσεις τους με τα σύγχρονα πολιτιστικά έργα στην Ελλάδα και την Τουρκία, εξετάζοντας παράλληλα το πώς συνέβαλαν ο «κλασικισμός» και η «βυζαντινή ταυτότητα» στη σύνθεση των εθνικών κρατών στις αρχές του 20ού αιώνα.
- Η ανάλυση της σχέσης μεταξύ των δραστηριοτήτων της Αρχαιολογικής Αποστολής και της ανασκαφής/μετακίνησης των αρχαιοτήτων στη Μικρά Ασία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο από άλλα ξένα αρχαιολογικά ιδρύματα.
- Η εξέταση του τρόπου με τον οποίο οι ανακαλυπτόμενες αρχαιότητες οργανώθηκαν σε διαφορετικά εθνικά αφηγήματα και η δυνατότητα που μας δίνει αυτός ως σημείο αναφοράς για να προσεγγίσουμε χρήσεις και καταχρήσεις της πολιτιστικής κληρονομιάς στη δημιουργία «εθνικής συνείδησης» για τις «φαντασιακές κοινότητες» της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στις αρχές του 20ού αιώνα.
- Η προοπτική θεώρηση αυτής της μελέτης περίπτωσης, που αφορά τη χρήση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε μια ταραγμένη περίοδο, ως βάση για μελλοντικά προγράμματα, με σκοπό την προώθηση της αλληλοκατανόησης και της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
- Η εξέταση της αξίας της αρχαιολογικής γνώσης που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, ως βάση για συνεργατικά σχέδια διαχείρισης αρχαιολογικών θέσεων με αντικρουόμενες ιστορίες/ερμηνείες, όπως είναι και τα εξεταζόμενα.
- Το έργο συνιστά την τελευταία φάση ενός ευρύτερου προγράμματος που ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώνεται με τη σύνθεση ενός μικρού βιβλίου, το 2019, εκατό χρόνια μετά την απόβαση των ελληνικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Λεκάκης Σ. (2022). Αρχαιολογία στο μέτωπο: Πολιτιστική πολιτική και αρχαιολογικά έργα στη Μικρά Ασία (1919-1922). PIXELS@humanities, 2. https://doi.org/10.12681/pixelsh.31686
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Adam-Veleni, Polyxeni, and Aggeliki Koukouvou, eds. Archaeology behind Battle Lines in Thessaloniki of the Turbulent Years 1912–1922. Thessaloniki: Archaeological Museum of Thessaloniki, 2012.
Akrivopoulou, Eleftheria. “Amidst the Blasts of Cannon, Commences the Work of Peace: The Greek State’s Concern on Macedonian Antiquities and the Actions of Georgios P. Oikonomos (1912–1917).” In Archaeology behind Battle Lines in Thessaloniki of the Turbulent Years 1912–1922, edited by Polyxeni Adam-Veleni and Aggeliki Koukouvou, 57–60. Thessaloniki: Archaeological Museum of Thessaloniki, 2012.
Boudouri, Eirini. “Η εκστρατεία στην Άγκυρα.” In “Μικρασιατική Εκστρατεία: Με τον φακό των Ανρί-Πολ Μπουασονά και Αναστασίου Στεφάνου.” Special issue, Epta Imeres, I Kathimerini, September 8, 2002, 10–17.
Chronopoulos, Giannis. Το ημερολόγιο της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Athens: Historical Quest, 2019.
Davis, Jack. “Warriors for the Fatherland: National Consciousness and Archaeology in the ‘Barbarian’ Epirus and ‘Verdant’ Ionia, 1919–1922.” Journal of Mediterranean Archaeology 13, no. 1 (January 2000): 76–98.
Dragatsis, Iakovos. “Έκθεσις των πεπραγμένων της Εταιρείας κατά το έτος 1921.” Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας (1921): 1–23.
Galani, Lia, and Stelios Lekakis. “The Heritage of Trauma: Commemorative Monuments of the Asia Minor Catastrophe in Greece.” In Places of Memory and Legacies in an Age of Insecurities and Globalization, edited by Gerry O’Reilly, 459–477. London: Springer, 2020.
González-Ruibal, Alfredo. “From the Battlefield to the Labour Camp: Archaeology of Civil War and Dictatorship in Spain.” Antiquity 86, no. 332 (June 2012): 456–473.
Gratziou, Olga. “Βυζαντινά μνημεία: Από τη θεσμική προστασία στην αναγωγή τους σε ψυχή του έθνους.” In Πρακτικά συμποσίου: Ελευθέριος Βενιζέλος και πολιτιστική πολιτική, edited by Tasos Sakellaropoulos and Argyro Vatsaki, 81–91. Athens: Benaki Museum, 2012.
Jensen, Peter Kincaid. “The Greco-Turkish War 1920–1922.” Journal of Middle East Studies 10, no. 4 (1979): 553–565.
Kitromilides, Paschalis. “Η έξοδος της κεντρικής και νότιας Μικρασίας.” In Η Μικρασιατική καταστροφή: Το χρονικό, τα αίτια, οι αναμνήσεις από το μέτωπο, η περιπλάνηση, η καθημερινή ζωή, τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα. Δεκαπέντε συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη φρίκη του ξεριζωμού, edited by Paschalis Kitromilides, 38–49. Athens: Centre for Asia Minor Studies and Ta Nea, 2008.
Kitromilides, Paschalis, ed. Η Μικρασιατική καταστροφή: Το χρονικό, τα αίτια, οι αναμνήσεις από το μέτωπο, η περιπλάνηση, η καθημερινή ζωή, τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα. Δεκαπέντε συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη φρίκη του ξεριζωμού. Athens: Centre for Asia Minor Studies and Ta Nea, 2008.
Kourouniotes, Κonstantinos. “Ανασκαφαί εν Νύση τη επί Μαιάνδρω.” Archaeologikon Deltion 7, no 1–3 (1924): 1–88.
–––––. “Παράρτημα του Αρχαιολογικού Δελτίου 1921–1922.” Addendum, Archaeologikon Deltion 7, (1924): 1–6.
–––––. “Αρχαιολογικόν Ταξείδι εις Μ. Ασίαν: Από Ουσάκ (Τημένου Θήραι) εις Ισικλή (Ευμένεια).” In Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, edited by Georgios Drosinis, 391–420. Athens: Sideris and Estia, 1925.
–––––. “‘To the Splendour of our Byzantine Heritage’: Managing Orthodox Churches in the Island of Naxos.” In Naxos and the Byzantine Aegean: Insular Responses to Regional Change Papers and Monographs from the Norwegian Institute at Athens, vol. 7, edited by Jim Crow, and David Hill, 371–390. Athens: Norwegian Institute at Athens, 2018.
Lithoxoou-Salata, Zinovia. Η Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, 1733–1922 (Athens: n.p., 1959).
Mac Sweeny, Naoíse. “A Land without Autochthons: Anatolian Archaeology in the Early Twentieth Century.” In Seventh International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East, 12th-16th April 2010, edited by Michael Seymour, Claudia Glatz, Alexandra Fletcher, Roger Matthews, John Simpson, and Jonathan Tubb, 63-72. Oxford: Oxbow Press, 2012.
Mertzos, Nikolaos. Η Μικρασιατική Εκστρατεία: Φωτογραφίες Θεόδωρου Νικολέρη. Thessaloniki: Society for Macedonian Studies and Erodios Publishing, 2008.
Oikonomos, Georgios. “Ανασκαφή Κλαζομενών.” Praktika Archaeologikis Etaireias (1921): 63–74.
–––––. “Γενική έκθεσις του Γραμματέως Γ. Οικονόμου περί των πεπραγμένων 1922–1923.” Praktika Archaeologikis Etaireias 1922-1924 (1924): 1-13.
–––––. “Aνασκαφαί εν Κλαζομεναίς τω 1922.” Praktika Archaeologikis Etaireias 1922–1924 (1924): 34.
–––––. “Γενική έκθεσις του Γραμματέως Γ. Οικονόμου περί των πεπραγμένων 1922–1924.” Praktika Archaeologikis Etaireias 1922–1924 (1924): 65–81.
Ozdoğan, Mehmet. “Ideology and Archaeology in Turkey.” In Archaeology under Fire: Nationalism, Politics and Heritage in the Eastern Mediterranean and Middle East, edited by Lynn Meskell, 111–123. London: Routledge, 1998.
Papathanasopoulos, Thanos. “Η Νύσα στον Μαίανδρο.” Archaeologia kai technes 93 (2004): 102–10.
Petrakos, Vasileios. “Ιδεογραφία της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.” Archaeologiki Efimeris 126 (1989): 1-197.
Salta, Maria. Ex oriente lux: Bίοι παράλληλοι, αρχαιολόγοι, συντηρητές και καλλιτέχνες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Athens: Self-published, 2011.
Saunders, Nicholas. “Matter and Memory in the Landscapes of Conflict: The Western Front 1914–1999.” In Contested Landscapes: Movement, Exile and Place, edited by Barbara Bender, and Margot Winer, 37–53. Oxford: Berg, 2001.
Scherrer, Peter. Ephesus: The New Guide. Ephesus: Österreichisches Archäologisches Institut, 2000.
Schofield, John. Combat Archaeology: Material, Culture and Modern Conflict. London: Duckworth, 2005.
Shaw, Wendy. “Whose Hittites, and Why? Language, Archaeology and the Quest for the Original Turks.” In Archaeology under Dictatorship, edited by Michael Galaty, and Charles Watkinson, 131–153. Boston: Springer, 2004.
Smith, Michael Llewellyn. Ionian Vision: Greece in Asia Minor, 1919–1922. Michigan: University of Michigan Press, 1999.
Sotiriou, Georgios. “Ανασκαφή εν παλαιά Εφέσω.” Praktika Archaeologikis Etaireias 1921 (1921): 53-62.
–––––. “Περί των εν Εφέσω ανασκαφών.” Praktika Archaeologikis Etaireias 1922-1924 (1924): 25-28.
–––––. “Ανασκαφαί του Βυζαντινού Ναού Ιωάννου του Θεολόγου εν Εφέσω.” Archaeologikon Deltion 7, no. 1–3 (1924b): 89–226.
–––––. “Ημερολόγιο της Μ. Ελλάδας: Το σπήλαιο των επτά παίδων εν Εφέσω.” Archaeologikon Deltion 7, no. 1–3 (1924): 227–256.
Stamatopoulos, Dimitris. “Η μικρασιατική εκστρατεία: Η ανθρωπογεωγραφία της καταστροφής.” In To 1922 και οι πρόσφυγες: Μια νέα ματιά, edited by Antonis Liakos, 55-99. Athens: Nefeli, 2012.
Stefanou, Tasos. Αναδρομή στα περασμένα. Athens: Self-published, 1983.
Woodward, Arthur M. “Archaeology in Greece, 1922–1924.” The Journal of Hellenic Studies 44, no. 2 (1924): 254–80.
