Η σχέση του δημοτικού τραγουδιού με το φυσικό περιβάλλον. Περιπτωσιολογική προσέγγιση από τη μουσική συλλογή του Γεωργίου Παχτίκου.

PDF
Δημοσιευμένα: Nov 23, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/afiinmec.31700
Λέξεις-κλειδιά:
δημοτική μουσική φυσικό περιβάλλον μουσικολογία επικοινωνία Γεώργιος Παχτίκος
Νικόλαος Μπούκας
Iόνιο Πανεπιστήμιο
Πεφάνης Λαμπρογιάννης
Πανεπιστήμιο ΕΚΠΑ
Περίληψη

Μέσα από την περιπτωσιολογική μελέτη της συλλογής των 260 δημοτικών τραγουδιών του Γεωργίου Παχτίκου εξετάζεται η σχέση του δημοτικού τραγουδιού με το φυσικό περιβάλλον. Χρησιμοποιώντας τα μεθοδολογικά εργαλεία της μουσικολογίας και της επικοινωνίας εξετάζεται το ποιητικό, αλλά και το μουσικό περιεχόμενο της συλλογής με σκοπό την ανάδειξη του επικοινωνιακού στοιχείου των τραγουδιών σε σχέση με το υπό μελέτη ζήτημα. Στη συλλογή εντοπίζεται πλήθος συμβολικών αναφορών στη Φύση, οι οποίες εκφράζουν ανθρώπινα συναισθήματα, καταστάσεις και αντανακλούν συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικές φάσεις. Έτσι, το υλικό κατηγοριοποιείται και αναλύεται με βάση αυτές τις αναφορές. Στη συγκεκριμένη συλλογή εκτός από τις λέξεις που έχουν άμεση αναφορά στη Φύση, υπάρχουν πιο σπάνια και έμμεσες αναφορές, οι οποίες εκφράζονται μέσα από τη μελωδική κίνηση των τραγουδιών (ρητορικά στοιχεία). Η καταγραφή, λοιπόν, της μελωδίας των τραγουδιών από τον Παχτίκο δίνει επιπλέον στοιχεία για τη σχέση του δημοτικού τραγουδιού με τη Φύση καθιστώντας τη συλλογή ιδιαίτερα σημαντική.     

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

    1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

    1. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
                 c. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς          να    καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Bourgault-Ducoudray L. A., (1876), Trente melodies populairs de Grece d’ Orient, Παρίσι.
Αποστολοπούλου, Μ. Β., Τρικούπης, Α. (2009), «Το δημοτικό τραγούδι στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ενδεικτικές αναφορές στο δάσος και στο δέντρο», 1ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο Τέχνης και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αθήνα: Ίδρυμα Ευγενίδου.
Καλογερόπουλος, Τ., (1998), Το λεξικό της ελληνικής μουσικής, από τον Ορφέα έως σήμερα, τ. 5, Αθήνα: Γιαλλελή.
Μάντζιου Ν., (2021), «Η αντίληψη της Φύσης μέσα από τα δημοτικά τραγούδια των σχολικών εγχειριδίων Μουσικής», Νέος Παιδαγωγός, Διαδικτυακή έκδοση.
Παχτίκος, Γ. (1905), 260 δημώδη ελληνικά άσματα, από του στόματος του ελληνικού λαού της Μικράς Ασίας, Θράκης, Μακεδονίας, Ηπείρου και Αλβανίας, Ελλάδος, Κρήτης, νήσων του Αιγαίου, Κύπρου και των παραλίων της Προποντίδος, Συλλεγέντα και παρασημανθέντα (1888-1904) υπό Γεωργίου Δ. Παχτίκου, Αθήνα: Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου.
Πεφάνης, Λ., Φευγαλάς, Σ., (2018), «Ο Ικαριώτικος σκοπός: μορφολογική, τροπική και υφολογική ανάλυση μουσικών καταγραφών», Δεύτερο Μουσικολογικό Συνέδριο: Ο Ικαριώτικος Χορός, η Μουσική και τα Πανηγύρια της Ικαρίας, Αθήνα: Φεστιβάλ Ικαρίας – Ικαριακά Δρώμενα, Νότιος Άνεμος.
Πλεμμένος, Γ. (2020), «Άμεσες αποτυπώσεις του έρωτα στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι: Από τα αυτοσχέδια δίστιχα στις πολύστιχες παραλλαγές», Ο Έρωτας μέσα από το Δημοτικό Τραγούδι, επιμ. Αυδίκος Ε., Αγγελίνα Ε., Παναγιωτοπούλου Μ., Καρδίτσα: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Δήμος Καρδίτσας, ΓΑΚ Καρδίτσας.