Το Ισλάμ των γαλλικών σχολικών εγχειριδίων: Πώς το σχολείο διαδίδει τα στερεότυπα

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Mar 18, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/scad.19888
Λέξεις-κλειδιά:
Ουδετερόθρησκο κράτος στερεότυπα σχολικά εγχειρίδια κοινωνιολογία του curriculum Ισλάμ
Beatrice Mabilon-Bonfils
Université de Cergy-Pontoise
Περίληψη
Το σχέδιο του δημόσιου γαλλικού σχολείου από την ιδρυσή του, δεν ήταν ποτέ η απλή μετάδοση της θεματικής γνώσης. Το γαλλικό έθνος έπλασε το σχολείο κατ’εικόνα και καθ’ομοίωση και το σχολείο έχει ως βασικό σκοπό την κατασκευή του Κοινού μέσω της διδασκαλίας που παρέχει. Σήμερα, η Γαλλία έχει γίνει πολύ-πολιτισμική και το σχολείο παρέχει εκπαίδευση σε πολυάριθμους πληθυσμούς προερχόμενους από συνεχείς μεταναστεύσεις. Συγκροτημένο για να υπαγάγει το Έτερο στο Όμοιο, το γαλλικό σχολείο σήμερα διαφοροποιεί. Αυτά τα διακυβεύματα αναδύονται σε μία πολυθρησκευτική κοινωνία όπου η παρουσία των μειονοτήτων δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί συγκυριακή. Κάνουμε την υπόθεση ότι η συγκρότηση του Άλλου από το ουδετερόθρησκο σχολείο, αλλά και μέσα σ’αυτό γίνεται από το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Ποιά είναι η εικόνα του Εαυτού και ποιά η εικόνα του Άλλου που συγκροτούν τα σχολικά εγχειρίδια; Και πιο ειδικά, ποιές είναι οι αναπαραστάσεις του Ισλάμ που το σχολείο παράγει μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια; Το άρθρο μας βασίζεται σε μια εμπειρική ανάλυση ενός συνόλου αντιπροσωπευτικών σχολικών εγχειριδίων.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Κοινωνική Συνοχή διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Beck, U. (2001). La Société du risque. Paris: Aubier.
Berque, J. (1985). L’Immigration à l’école de la République, rapport au ministre de l’Éducation nationale. Paris: La Documentation française.
Castoriadis, C. (1975). L’institution imaginaire de la société. Paris: Seuil.
Choppin, A. (1992). Les Manuels scolaires: histoire et actualité. Paris: Hachette éducation.
Choppin, A., & Costa-Lascoux, J. (2011). Le Monde arabo-musulman dans les manuels scolaires français. Histoire, géographie, éducation civique. Lyon: ENS.
Cohen, S. (1972). Folk devils and moral panics. London: Mac Gibbon and Kee.
Colon, D. (dir.). (2015). Manuel d’histoire, de 1re L, ES, S, Paris: Belin.
Deneuche, V. (2012). L’Enseignement des faits religieux dans les manuels d’histoire. Paris: L’Harmattan.
Durpaire, F., & Mabilon-Bonfils, B. (2015). Fatima moins bien notée que Marianne. La Tour d’Aigues: Les éditions de l’Aube.
Fontanini, C. (2007). Les manuels de lecture de CP sont-ils encore sexistes?, Communication présentée au Congrès de l’Aref, Réperé à http://www.congresintaref.org/actes_pdf/AREF2007_Christine_FONTANINI_108. Pdf.
Girard, R. (1982). Le bouc émissaire. Paris: Grasset.
Huntington, S. (1997). Le Choc des civilisations. Paris: Éditions Odile Jacob
Lanier V. (2008) Les colonisations et décolonisations dans les manuels d’histoire de collège: une histoire partielle et partiale. Recueil Alexandries, (Collections Esquisses), Repéré à http://www.reseau-terra.eu/article823.html.
Lantheaume, F. (2002). L’Enseignement de l’histoire de la colonisation et de la décolonisation de l’Algérie depuis les années trente: État-nation, identité nationale critique et valeurs. Essai de sociologie du curriculum. Thèse de doctorat en sociologie, EHESS, 2002.
Legris, P. (2014). Qui écrit les programmes d’histoire?. Grenoble: PUG.
Liogier, R. (2012). Le Mythe de l’islamisation. Paris: Seuil.
Mabilon-Bonfils, B., & Zoia, G. (2014). La laïcité au risque de l’autre. La Tour des Aigues: Les éditions de l’Aube.
Morfaux J.-M. (1980). Stéréotype. Dans J.M Morfaux (dir), Vocabulaire de la philosophie et des sciences humaines. Paris: Armand Colin.
Mejri, S. (2013). Analyse des conceptions et des images de l’islam et des Arabes dans les manuels scolaires. Entre stéréotypes et réification, Actes du Colloque doctoral international de l’éducation et de la formation. Nantes: 28-29 novembre 2013. Repéré à http://www.cren.univ-nantes. fr/60777669/0/fiche pagelibre/&RH=1349255087209
Nars, M. (2001). Les Arabes et l’islam vus par les manuels scolaires français. Paris: Karthala.
Nesselrodt, M. (2015). StudiezumBild des Islam in europäischenSchulbüren, Lernenaus der Geschichete, Repéré à http://lernen-aus-der-geschichte.de/ Lernen-und-Lehren/content/9900
Saïd, E. (1980). L’Orientalisme. L’Orient créé par l’Occident (traduit par C.Malamoud). Paris: Seuil.
Comité Laicité Republique. (2003). Science et vie. La preuve par les manuels scolaires. Repéré à http://www.laicite-republique.org/la-preuve-par-lesmanuels.html.
Tisserant, P. & Wagner, A-L. (2010). Stéréotypes et manuels scolaires. Synthèse d’une étude sur les stéréotypes liés au genre, à l’origine, au handicap, à l’orientation sexuelle et à l’âge dans les manuels scolaires du secondaire. Éducation & Formation, e-292.