Διάσπαρτα οθωμανικά πλακίδια με ενιαίο σχέδιο
Περίληψη
Η οθωμανική κεραμική και τα πλακίδια του Ιζνι'κ υπήρξαν συλλεκτικά αντικείμενα για τους Ευρωπαίους ήδη από την εποχή της κατασκευής τους, τον 16ο και τον πρώιμο 17ο αιώνα. Η πολιτική αστάθεια, οι πόλεμοι και οι φυσικές καταστροφές που επικράτησαν στην ευρύτερη περιοχή κατά τα τέλη του 19ου και τον πρώιμο 20ό αιώνα χρονικά συνέπεσαν με την κορύφωση του συλλεκτικού ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες από πλακίδια που επένδυαν οθωμανικά κτίρια να καταλήξουν στη Δύση. Ορισμένα απ' αυτά έφεραν όμοια μοτίβα σε κάθε πλακίδιο, σχηματίζοντας μια ευρύτερη σύνθεση με επαναλαμβανόμενο σχέδιο. Σε άλλες περιπτώσεις, το βασικό μοτίβο διαμορφωνόταν πάνω σε τέσσερα πλακίδια που αποτελούσαν τη μονάδα του επαναλαμβανόμενου διακόσμου. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αυτόνομα τετράγωνα πλακίδια (με ύφος γύρω στα 27 εκ.) ή ομάδες τους, που αποτελούσαν τμήματα μεγαλύτερης σύνθεσης για την επένδυση τοίχων, που συχνά ξεπερνούσε τα 2 μ. σε ύφος. Πολλές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί η προέλευση αυτών των πλακιδίων, που σήμερα φυλάσσονται στις συλλογές διάφορων μουσείων στην Ευρώπη και την Αμερική. Με τη βοήθεια όμως της ψηφιακής φωτογραφίας, είναι δυνατόν τα πλακίδια να επανασυναρμολογηθούν και να αποκατασταθεί η αρχική ενοποιημένη σύνθεση. Πλακίδια από δύο τέτοιες μεγάλες συνθέσεις —τα οποία ξεχωρίζουν επειδή είναι ψηλότερα και στενότερα από τα περισσότερα που βρέθηκαν in situ- εντοπίστηκαν στο Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Γκιουλμπεκιάν στη Λισσαβόνα, το Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών στη Βιέννη, στο Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο καθώς και στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Μέσω μιας πρώτης ψηφιακής αποκατάστασης εξήχθει το συμπέρασμα ότι πρόκειται για δύο ίδιες συνθέσεις με 17 πλακάκια σε ύφος και ασυνήθιστες παραστάσεις οθωμανικού τρούλου στην κορυφή κάθε σύνθεσης. Οι ειδικοί στο Μουσείο Ισλαμικών Τεχνών του Μουσείου Μπενάκη κατάφεραν —σε συνεργασία με άλλα ιδρύματα και με μόνιμους δανεισμούς πλακιδίων ή υψηλής πιστότητας αντίγραφα- να αποκαταστήσουν τις δύο συνθέσεις που τοποθετήθηκαν στη νέα έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη. Οι συνθέσεις αυτές, που πιθανότατα χρονολογούνται γύρω στο 1570, κατασκευάστηκαν για το μεγάλο θερινό ανάκτορο στην Αδριανούπολη επί Σελίμ Β' (βασ. 1566-1574).
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Denny, W. B. (2018). Διάσπαρτα οθωμανικά πλακίδια με ενιαίο σχέδιο. Μουσείο Μπενάκη, 4, 149–157. https://doi.org/10.12681/benaki.18260
- Τεύχος
- Τόμ. 4 (2004)
- Ενότητα
- Μελέτες
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Μουσείο Μπενάκη διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στα Μουσείο Μπενάκη μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, χωρίς δικαίωμα τροποποίησης (δημιουργία παράγωγου έργου) με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Το Μουσείο Μπενάκη διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό Μουσείο Μπενάκη σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Μουσείο Μπενάκη, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Μουσείου Μπενάκη, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.
