Σοπενχάουερ περί Θανάτου και Αυτοκτονίας


Lina Papadaki (Λίνα Παπαδάκη)
Resumen

Για τον Σοπενχάουερ, η ζωή είναι ένας διαρκής πόνος, όπου «εν τέλει ο θάνατος πρέπει να θριαμβεύσει». (The World as Will and Representation I, 311) Παρ’ όλα αυτά, οι θέσεις του για τον θάνατο εμπεριέχουν μια ισχυρή δόση αισιοδοξίας. Υποστηρίζει ενθουσιωδώς ότι ο θάνατος, όχι μόνο δεν αποτελεί κάτι το κακό, αλλά είναι αντίθετα ένας φίλος που πρέπει να θεωρείται ευπρόσδεκτος. Είναι πεπεισμένος, επιπλέον, ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γνώση και τη λογική μας, προκειμένου να πολεμήσουμε τον φόβο του θανάτου. Κατά ενδιαφέροντα τρόπο, όμως, στο σημείο όπου ο αναγνώστης περιμένει μια φιλοσοφική υποστήριξη της αυτοκτονίας, ο Σοπενχάουερ επιχειρηματολογεί με σθένος εναντίον της. Η αυτοκτονία, προκειμένου να αποφευχθεί ο πόνος και τα βάσανα, σύμφωνα με εκείνον, αποτελεί ένα λάθος, μια μάταιη, ανόητη και εγωιστική πράξη. Όχι μόνο δεν προσφέρει μια γνήσια λύση στο πρόβλημα του πόνου, θεωρεί, αλλά επιπλέον στέκεται εμπόδιο στην πραγματική σωτηρία, την άρνηση της βούλησης.

Στο κείμενο αυτό, υποστηρίζω ότι η καταδίκη της αυτοκτονίας του Σοπενχάουερ έρχεται σε σύγκρουση με τις γενικότερες θέσεις του για τον θάνατο και μπορεί να εξασθενίσει την επιχειρηματολογία του κατά του φόβου του θανάτου. Θεωρώ ότι οι ιδέες του πεσιμιστή φιλοσόφου για την αυτοκτονία πηγάζουν - κατά ειρωνικό τρόπο- από την υπέρμετρη αισιοδοξία του αναφορικά με τη δυνατότητα της αληθινής σωτηρίας. Όσον αφορά την απελευθέρωσή μας από τη βούληση, όμως, είναι προτιμότερο να παραμείνουμε απαισιόδοξοι. Κάτι τέτοιο, όπως εξηγώ, θα μας επιτρέψει να δούμε, όπως ακριβώς μας παροτρύνει και ο Σοπενχάουερ, με θετικό τρόπο τον θάνατό, βρίσκοντας παρηγοριά στο γεγονός ότι, άσχετα αν αυτός είναι αποτέλεσμα γηρατειών, ασθένειας, ατυχήματος ή αυτοκτονίας, δεν έχουμε λόγο να τον φοβόμαστε.

Article Details
  • Sección
  • Original Articles
Descargas
Los datos de descargas todavía no están disponibles.
Citas
Schopenhauer Α., The World as Will and Representation, volume I, trans. E.F.J. Payne, Dover Publications, Inc., New York: 1969 (WWR I).
Schopenhauer Α., The World as Will and Representation, volume II, trans. E.F.J. Payne, Falcon’s Wing Press, Indian Hills, Colorado: 1958 (WWR II).
Schopenhauer Α., On the Basis of Morality, trans. E.F.J. Payne, Hackett Publishing Company, Indianapolis, Cambridge: 1995.
Schopenhauer, Arthur, ‘On Suicide’, Suffering, Suicide and Immortality, trans. T. Bailey Saunders Payne, Dover Publications, Inc. Mineola, New York: 1974, pp. 25- 31.
Schopenhauer A., Prize Essay on the Freedom of the Will, ed. Günter Zöller, trans. E.F.J. Payne, Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
Cartwright D., Schopenhauer: A Biography. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
Copleston F., Arthur Schopenhauer: Philosopher of Pessimism, London: Barnes and Noble, 1975.
Jacquette D., ‘Schopenhauer on Death’, in The Cambridge Companion to Schopenhauer, ed. Christopher Janaway, Cambridge: Cambridge University Press, 1999, pp. 293- 317.
Jacquette D., ‘Schopenhauer on the ethics of suicide’, Continental Philosophy Review 33, 2000, pp. 43- 58.
Janaway C., ‘Schopenhauer’s Consoling View on Death’. Journal of Logics and their Applications (Special Issue dedicated to the memory of Dale Jacquette) 4: 11, 2017, pp. 3705- 3718.
Kant I., Lectures on Ethics, translated by P. Heath, edited by P. Heath and J. B. Schneewind, Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
Kant I., Groundwork of the Metaphysics of Morals, edited by Mary Gregor, Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
Kant, I., Metaphysics of Morals, edited and translated by Mary Gregor, Cambridge: Cambridge University Press, 1996.
Simmel G., Schopenhauer and Nietzsche, trans. Helmut Loiskandl, Deena Weinstein, and Michael Weinstein, Amherst: University of Massachusetts Press, 1986.