An overview of the armed conflicts in Late Byzantium.Theoretical Foundations and Current Research


Published: Apr 4, 2021
Keywords:
armed conflicts; late Byzantium
Christos G. MAKRYPOULIAS
Taxiarchis G. KOLIAS
Georgios KARDARAS
Abstract
Η μελέτη αποτελεί μία πρώιμη σύνοψη των συμπερασμάτων που προκύπτουν από το υλικό που συγκεντρώθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Ευρετήριο Πολεμικών Συγκρούσεων της Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου». Οι παλαιότεροι μελετητές της στρατιωτικής ιστορίας είχαν υιοθετήσει ένα θεωρητικό υπόβαθρο το οποίο βασιζόταν στην έννοια της «αποφασιστικής μάχης», όπως την είχαν οραματιστεί οι θεωρητικοί του πολέμου τον 19ο αι. Μετά από μία σύντομη αναδρομή στην ιστορία της έρευνας, ιδίως των τελευταίων δεκαετιών, αναλύονται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα εκστρατειών που χρονολογούνται στην υστεροβυζαντινή περίοδο. Το συμπέρασμα το οποίο συνάγεται από την ανάλυση αυτή είναι ότι οι εκ παρατάξεως μάχες ήταν κατά πολύ σπανιότερες σε σχέση με άλλου τύπου συγκρούσεις (κυρίως πολιορκίες και επιδρομές) που στόχο είχαν να φθείρουν τον αντίπαλο και όχι να καταστρέψουν τον στρατό του.
Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biography
Taxiarchis G. KOLIAS, Institute for Historical Research / University of Athens

 

Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ, Ομότιμος Καθηγητής

References
J. Bourke, New military history, in: Palgrave Advances in Modern Military History, ed. M. Hughes – W. J. Philpott, London 2006, 258-280
L.-P. Raybaud, Le gouvernement et l’administration centrale de l’empire byzantin sous les premiers Paléologues (1258–1354), Paris 1968
D. A. Zakythinos, Le Despotat grec de Morée II. Vie et institutions, 2nd ed., London 1975
M. Angold, A Byzantine Government in Exile. Government and Society Under the Laskarids of Nicaea (1204–1261), Oxford 1975
N. Oikonomidès, Contribution à l’étude de la pronoia au XIIIe siècle. Une formule d’attribution de parèques à un pronoiare, RΕB 22 (1964), 158-175
N. Oikonomidès,, À propos des armées des premiers Paléologues et des compagnies de soldats, TM 8 (1981), 353-371
M. C. Bartusis, The Megala Allagia and the Tzaousios: Aspects of Provincial Military Organization
in Late Byzantium, REB 47 (1989), 183-207
M. C. Bartusis, On the Problem of Smallholding Soldiers in Late Byzantium, DOP 44 (1990), 1-26
B. Hendrickx, Allagion, tzaousios et prôtallagatôr dans le contexte moréote: quelques remarques, REB 50 (1992), 207-217
N. Kalomenopoulos, Ἡ στρατιωτικὴ ὀργάνωσις τῆς ἑλληνικῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Βυζαντίου, Athens 1937
E. N. Luttwak, The Grand Strategy of the Byzantine Empire, Cambridge, Mass. – London 2009
M. C. Bartusis, The Late Byzantine Army. Arms and Society, 1204–1453, Phladelphia 1992
S. Kyriakidis, Warfare in Late Byzantium, 1204–1453 [History of Warfare 67], Leiden – Boston 2011
K. S. Panagiotidis, Η οργάνωση του στρατού κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο (1204–1453), Thessaloniki 2004 (accessible in https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/17953)
E. Synkellou, Ο πόλεμος στον δυτικό ελλαδικό χώρο κατά τον ύστερο Μεσαίωνα (13ος–15ος αι.) [IBR/NHRF Monographs 8], Athens 2008
N. S. Kanellopoulos, Η οργάνωση και η τακτική του βυζαντινού στρατού στην ύστερη περίοδο (1204–1461), Volos 2010 (accessible in https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/29081)
R. C. Smail, Crusading Warfare 1097–1193, Cambridge 1956
Ch. Duffy, The Military Experience in the Age of Reason, London 1987
J. A. Lynn, Battle. A History of Combat and Culture, Boulder 2003
R. F. Weigley, The Age of Battles, The Quest for Decisive Warfare from Breitenfeld to Waterloo, Bloomington – Indianapolis 1991
J. Keegan, The Face of Battle. A Study of Agincourt, Waterloo and the Somme, London 1976
C. von Clausewitz, Περί του Πολέμου, trans. N. Xepoulia, Thessaloniki 1989
P. Kondylis, Theorie des Krieges: Clausewitz – Marx – Engels – Lenin, Stuttgart 1988
A. Bucholz, Hans Delbrück and the German Military Establishment: War Images in Conflict, Iowa City 1985
J. Luvaas, The Great Military Historians and Philosophers, in: A Guide to the Study and Use of Military History, ed. J. E. Jessup, Jr. – R. W. Coakley, Washington, D.C. 1979
H. Delbrueck, Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschichte, v. I-IV, Berlin 1900–1920(3rd ed. )
G. A. Craig, Delbrück: The Military Historian, in: Makers of Modern Strategy from Machiavelli to the Nuclear Age, ed. P. Paret, Princeton 1986, 326-353
J. F. Verbruggen, The Art of Warfare in Western Europe during the Middle Ages, Woodbridge – Rochester 1997
E. S. Creasy, The Fifteen Decisive Battles of the World, London 1851
C. W. C. Oman, A History of the Art of War in the Middle Ages, London 1924 (a
revised and enlarged version of the earlier 1898 edition).
F. Lot, L’art militaire et les armées au moyen âge en Europe et dans le Proche-
Orient, Paris 1946.
J. F. Verbruggen, De Krijgskunst in West-Europa in de Middeleeuwen, IXe tot begin
XIVe eeuw, Brussels 1954
J. F. Verbruggen, The Art of Warfare in Western Europe during the Middle Ages,
from the Eighth Century to 1340, Amsterdam – New York 1977
Ph. Contamine, La guerre au moyen âge, Paris 1980
B. S. Bachrach, Medieval Siege Warfare: A Reconnaissance, Journal of Military History 58 (1994), 119-
B. S. Bachrach – D. S. Bachrach, Warfare in Medieval Europe c. 400– c. 1453, London – New York 2017
N. S. Kanellopoulos – I. K. Lekea, Η βυζαντινή πολεμική τακτική εναντίον των Φράγκων κατά τον 13ο αιώνα και η μάχητου Tagliacozzo, ByzSym 19 (2009), 63-81
N. S. Kanellopoulos – I. K. Lekea, Prelude to Kephissos (1311): An Analysis of the Battle of Apros (1305), Journal of Medieval Military History 12 (2014), 119-137
J. van Dieten, Nicetae Choniatae Historia [CFHB 11/1], Berlin – New York 1975
J. van Dieten, Nicetae Choniatae Orationes et Epistulae [CFHB 3], Berlin – New York 1972
Geoffrey Villehardouin, La conquête de Constantinople, ed.-trans. E. Faral, Paris 1939
I. Giarenis, Η συγκρότηση και η εδραίωση της αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Ο αυτοκράτορας Θεόδωρος Α΄ Κομνηνός Λάσκαρις [IBR/NHRF Monographs 12], Athens 2008
N. G. Chrissis, Crusading in Frankish Greece: A Study of Byzantine-Western Relations and Attitudes, 1204–1282 [Medieval Church Studies 2], Turnhout 2012
N. S. Kanellopoulos – J. K. Lekea, The Struggle between the Nicaean Empire and the Bulgarian State (1254–1256): Towards a Revival of Byzantine Military Tactics under Theodore II Laskaris, Journal of Medieval Military History 7 (2009), 56-69
A. Madgearu, The Asanids. The Political and Military History of the Second Bulgarian Empire (1185–1280), Leiden – Boston 2017
D. Angelov, The Byzantine Hellene. The Life of Emperor Theodore Laskaris and Byzantium in the Thirteenth Century, Cambridge 2019Α. Ηeisenberg, Georgii Acropolitae Opera I, Leipzig 1903 (repr. P. Wirth, Stuttgart 1978)
Κ. Sathas, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη Ζ΄, Paris – Venice 1894
C. Asdracha, La région des Rhodopes aux XIIIe et XIVe siècles: étude de géographie historique [Texte und Forschungen zur byzantinisch-neugriechischen Philologie 49], Athens 1976
N. Festa, Theodori Ducae Lascaris Epistulae CCXVII, Firenze 1898
D. Cončev, La forteresse ΤΖΕΠΑΙΝΑ–Čepina, BSl 20 (1959), 285-304
Th. N. Vlachos, Die Geschichte der byzantinischen Stadt Melenikon, Thessaloniki 1969
J. Giebfried, The Mongol invasions and the Aegean world (1241–61), Mediterranean Historical Review 28 (2013), 129-139
I. Vásáry, Cumans and Tatars. Oriental Military in the Pre-Ottoman Balkans, 1185–1365, Cambridge 2005
L. Shopen, Nicephori Gregorae Byzantina Historia I [CSHB], Bonn 1829
J. V. A. Fine, The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman
Conquest, Ann Arbor 1987
F. Bredenkamp, The Byzantine Empire of Thessaloniki (1224–1242), Thessaloniki 1996
Α. Krantonelli, Ἡ κατὰ τῶν Λατίνων Ἑλληνο- Βουλγαρικὴ σύμπραξις ἐν Θρᾴκῃ 1204–1206, Athens 1964
D. J. Geanakoplos, Emperor Michael Palaeologus and the West, 1258–1282. A
Study in Byzantine-Latin Relations, Cambridge, Mass. 1959
Failler, Georges Pachymérès, Relations historiques I- V [CFHB 24/41-5], Paris 1984-2000
A. Laiou, Constantinople and the Latins. The Foreign Policy of Andronicus II 1282–1328, Cambridge, Mass. 1972
D. Jacoby, The Catalan Company in the East: The Evolution of an Itinerant Army (1303–1311), in: The Medieval Way of War: Studies in Medieval Military History in Honor of Bernard S. Bachrach, ed. G. I. Halfond, Farnham - Burlington 2015, 153-182
V. Puech, Quelques aspects des relations des mercenaires catalans avec le pouvoir impérial byzantin au début du XIVe siècle, in: Figures de l’autorité médiévale. Mélanges offerts à Michel Zimmermann, ed. P. Chastang – P. Henriet – C. Soussen, Paris 2016, 221-233
G. T. Kolias, Ἡ μεταξὺ Καταλανῶν καὶ μεγάλου δουκὸς τῶν Ἀθηνῶν μάχη (1311), ΕΕΒΣ 26 (1956), 358-379
K. DeVries, Infantry Warfare in the Early Fourteenth Century, Woodbridge – Rochester 1996 E. Synkellou, Εναλλακτικές μορφές πολέμου κατά τον όψιμο Μεσαίωνα: η «κλεψία», Βυζαντιακά 30 (2012–2013), 345-363
T. Pálosfalvi, From Nicopolis to Mohács. A History of Ottoman-Hungarian Warfare, 1389–1526 [The Ottoman Empire and Its Heritage 63], Leiden – Boston 2018
Most read articles by the same author(s)