Η μετάφραση του Breviarium ab urbe condita του Ευτροπίου από τον Νεόφυτο Δούκα (Α΄τόμος) και το Λεξικό των Ενδόξων ανδρών του έργου (Β΄τόμος)

PDF (ελληνικά)
Published: Feb 24, 2015
DOI: https://doi.org/10.12681/byzsym.1117
Βασίλειος ΠΑΠΠΑΣ
Διδάκτωρ Λατινικής Φιλολογίας ΑΠΘ
Abstract
Στην εργασία αυτή εξετάζουμε την απόδοση στη δημοτική από τον Νεόφυτο Δούκα της αρχαιοελληνικής μετάφρασης του Breviarium ab urbe condita του Ευτροπίου που είχε εκπονήσει ο Παιάνιος το 380 μ.Χ. Το βιβλίο του Δούκα είναι δίτομο (και οι 2 τόμοι εκδόθηκαν στη Βιέννη, το 1807). Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει τη μετάφραση της ιστορίας του Ευτροπίου και ο δεύτερος το Λεξικό των Ενδόξων ανδρών που εμπεριέχονται στον πρώτο τόμο. Αφού παρουσιάζονται τα περιεχόμενα του κάθε τόμου, στη συνέχεια αναλύονται οι μεταφραστικές τεχνικές του Δούκα καθώς και ο πλούσιος υποσελίδιος σχολιασμός του. Επίσης, μελετούμε τη δομή, τη γλώσσα και το ύφος της μετάφρασης, αλλά και του Λεξικού. Το βιβλίο του Δούκα αποτελούσε σχολικό βοήθημα για τους νέους των γυμνασίων, γι' αυτό εξάλλου είναι γραμμένο και στη δημοτική της εποχής. Θεωρούμε ότι το παρόν άρθρο είναι σημαντικό για δύο λόγους: α) είναι η πρώτη εργασία που γράφεται γι'αυτό το έργο του Δούκα και β) τονίζει ότι ο Ηπειρώτης λόγιος, αν και σφοδρός αρχαϊστής, ήταν έτοιμος να παραμερίσει τη γλωσσική του ιδεολογία και να θέσει σε προτεραιότητα τους παιδαγωγικούς του σκοπούς.
Article Details
  • Section
  • Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Copyright: The copyright for articles in this journal is retained by the author(s), with first publication rights granted to the journal. By virtue of their appearance in this open access journal, articles are free to use (with the exception of the non-granted right to make derivative works) with proper attribution for non-commercial uses (licence Creative Commons 4.0). NHRF retains the worldwide right to reproduce, display, distribute, and use articles published in BYZANTINA SYMMEIKTA in all formats and media, either separately or as part of collective works for the full term of copyright. This includes but is not limited to the right to publish articles in an issue of the Journal, copy and distribute individual reprints of the articles, authorize reproduction of articles in their entirety in another NHRF publication, and authorize reproduction and distribution of articles or abstracts thereof by means of computerized retrieval systems.

Downloads
Download data is not yet available.
Author Biography
Βασίλειος ΠΑΠΠΑΣ, Διδάκτωρ Λατινικής Φιλολογίας ΑΠΘ
Ο Βασίλειος Παππάς είναι διδάκτωρ Λατινικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η διδακτορική του διατριβή, με τίτλο Η λατινομάθεια του Δημητρίου Δανιήλ Φιλιππίδη († 1832): οι μεταφράσεις του Τρόγου και του Φλώρου, Θεσσαλονίκη 2010, βαθμολογήθηκε με βαθμό «Άριστα». Ο τίτλος της μεταπτυχιακής του διατριβής είναι Οι Epistolae et Orationes contra Turcos του καρδιναλίου Βησσαρίωνος (2005) και βαθμολογήθηκε επίσης με βαθμό «Άριστα» (10). Αποφοίτησε από τη Φιλολογία Θεσσαλονίκης (ειδίκευση: Κλασική Φιλολογία) με βαθμό «Λίαν Καλώς» (7, 04). Υπήρξε υπότροφος του ΙΚΥ για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα (2004-2008). Επίσης, έλαβε βραβείο αριστείας από την Επιτροπή ερευνών του ΑΠΘ ως υποψήφιος διδάκτωρ (2007). Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της μεταβυζαντινής λατινικής λογοτεχνίας, της νεολατινικής λογοτεχνίας και της λατινομάθειας των μεταβυζαντινών λογίων από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα. Τέλος, έχει ασχοληθεί ενδελεχώς με τη λεξικογραφία, καθώς από το Νοέμβριο του 2005 έως τον Ιούνιο του 2012 συμμετείχε σε επιστημονική ομάδα φιλολόγων που με επικεφαλής τους Καθηγητές του ΑΠΘ κκ. Δ. Νικήτα και Λ. Τρομάρα, συνέταξε Λατινοελληνικό Λεξικό, το οποίο πρόκειται να εκδοθεί από τον Εκδοτικό Οίκο University Studio Press της Θεσσαλονίκης, εντός του έτους 2013.