A note on the terms rum and anatolia in seljuk and early ottoman times
Abstract
Ή παρούσα μελέτη εξετάζει τις ποικίλες σημασίες των όρων Rum (=χώρες των Ρωμαίων, δηλ. των Βυζαντινών) καί Anatolia/Anatolu (= χώρεςάνατολικά τής αύτοκρατορίας, δηλ. ή Μικρά ’Ασία αλλά καί γενικότερα οί περιοχές τής ’Ανατολής), όπως αυτοί έμφανίζονται μαζί μέ τά
παράγωγά τους (Rûm-ili, Rumelia, Anadolu κλπ.) στις μουσουλμανικές
πηγές άπό τον 11ο αί. κ.έ. Παράλληλα συζητιούνται οί ελληνικοί όροι
πού άποτέλεσαν τά πρότυπα τών προαναφερομένων ('Ρωμανία, ’Ρωμαίων-
/ρωμαϊκαί χώραι, ’Ανατολή, Έως/έώα μέρη), οί όποιοι ήδη συναντώνται
στις βυζαντινές πηγές προγενεστέρων περιόδων. Ό όρος Rum στους
Μουσουλμάνους, έκτος άπό τό σελτζουκικό σουλτανάτο τού Ίκονίου στις
πρώην «ρωμαϊκές» (= βυζαντινές) κτήσεις στή Μικρά Άσία, ύπονοεΐ
επίσης γενικότερα τούς Έλληνες τής ’Ανατολής. Τό αραβικό Bilad al-
Rûm άποτελεΐ στήν ούσία μετάφραση του 'Ρωμανία/χώραι τών ’Ρωμαίων,
όπως τό τελευταίο συναντάται στό βυζαντινό χρονικογράφο τού 9ου αί.
Θεοφάνη. Οί ’Άραβες άναφέρονταν στή Μικρά Άσία ώς Natolw οί
Τούρκοι θά άλλοιώσουν άμυδρά τόν τύπο σέ Anatolu ή Anadolu, ένώ οί
Λατίνοι -ιδιαίτερα οί χρονικογράφοι τών Σταυροφοριών- θά υιοθετήσουν
συχνά τόν έκλατινισμένο· τύπο Anatolia, πού εχει ευρέως έπικρατήσει
στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες (άγγλ.-ίταλ. Anatolia, γαλλ. Anatolie,
γερμ. Anatolien, κλπ.). Μιά γνωστή άναφορά σέ σούρα τού Κορανίου
άναφέρει τούς Βυζαντινούς τού Ηράκλειου ώς ar-Rûnv είναι αύτός άκρι-
βώς ό όρος πού άργότερα θά άπλουστευθεΐ ώς Rûm άπό τά πρώτα τουρκόφωνα
φύλα τόν 11ο αί. (Σελτζούκους, Ντανισμεντίδες) καί θά υιοθετηθεί
άπό τούς ίδιους τούς ’Οθωμανούς κατακτητές στούς 14ο-15ο αί. Ή
υιοθεσία αύτή τών όρων ’Ρωμανία ώς Rum καί Ανατολή ώς AnatoluIAnadolu,
μέ τούς όποιους οί Σελτζοΰκοι ήθελαν νά υποδηλώσουν τις περιοχές
τού σουλτανάτου τους, πού είχε έδραιωθεΐ πάνω στις πρώην μικρασιατικές
κτήσεις τών Βυζαντινών, φανερώνει τόν τρόπο μέ τόν όποιο οί νέοι
Μουσουλμάνοι κατακτητές τού άπώτατου δυτικού άκρου τής ’Εγγύς
Ανατολής είχαν συνδέσει τις ιστορικές τους τύχες μέ τό μεσαιωνικό
άνατολικό Ελληνισμό.
Article Details
- How to Cite
-
Savvides, A. G. (1984). A note on the terms rum and anatolia in seljuk and early ottoman times. Bulletin of the Centre for Asia Minor Studies, 5, 95–102. https://doi.org/10.12681/deltiokms.208
- Issue
- Vol. 5 (1984)
- Section
- Articles
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
