Κοινωνική πολιτική στο τοπικό επίπεδο, η υπο-κλιμάκωση της κοινωνικής προστασίας τα χρόνια της κρίσης

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 10, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/sp.14167
Λέξεις-κλειδιά:
Κοινωνική Πολιτική Κοινωνική Προστασία Τοπικό Επίπεδο Κρίση
Σκαμνάκης Χριστόφορος
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Αναστάσιος Χάρδας
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Περίληψη

Οι περιοριστικές πολιτικές λιτότητας και η ύφεση δοκιμάζουν τις αντοχές της κοινωνικής πολιτικής. Κατά την περίοδο που οι ανάγκες για κοινωνική προστασία αυξάνουν, οι πόροι βαίνουν μειούμενοι. Στο τοπικό επίπεδο υλοποιούνται μια σειρά από παρεμβάσεις που αποτυπώνουν τον προσανατολισμό και τον χαρακτήρα της κοινωνικής προστασίας. 

Στην Ελλάδα οι δήμοι συμβάλουν στην ύφανση του πλέγματος κοινωνικής προστασίας. Η κοινωνική πολιτική στο τοπικό επίπεδο στηρίζεται σε δύο βασικούς χρηματοδοτικούς πυλώνες που λειτουργούν συμπληρωματικά και συνθέτουν το φάσμα των παροχών και υπηρεσιών. Ο πρώτος πυλώνας αφορά δαπάνες που αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι ΟΤΑ από τον προϋπολογισμό τους.  Σε αυτόν εντοπίζεται σχετική αυτονομία ως προς τις επιλογές και τις κατευθύνσεις ενώ υποστηρίζεται κυρίως από κρατικές επιχορηγήσεις και συμπληρώνεται από τοπικούς πόρους. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά χρηματικές εισροές που προέρχονται από πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Οι χρηματοδοτήσεις αυτές διέπονται εν γενεί από αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο και κανόνες και κατευθύνονται σε συγκεκριμένες δράσεις που καθορίζονται από τα εκάστοτε Επιχειρησιακά Προγράμματα.

Παρακολουθώντας την εξέλιξη των δύο πυλώνων κοινωνικής πολιτικής καταλήγουμε σε συγκεκριμένα συμπεράσματα αναφορικά με το πρότυπο της κοινωνικής προστασίας που αναπτύσσεται στο τοπικό επίπεδο και συμπεραίνουμε προοπτικές και τυχόν αδυναμίες του. Συγκεκριμένα, από τη μία πλευρά οι παρεμβάσεις στο τοπικό επίπεδο διευρύνονται, ωστόσο από την άλλη πλευρά ανακύπτουν ερωτήματα, αναφορικά με τις στοχεύσεις και τις προοπτικές της κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο. Οι απαντήσεις που δίνονται στο παρών άρθρο αποσαφηνίζουν το παράδειγμα κοινωνικής προστασίας στο τοπικό επίπεδο στη σύγχρονη Ελλάδα της κρίσης.

 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Σκαμνάκης Χριστόφορος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, ΔΠΘ
Αναστάσιος Χάρδας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Πανεπιστημιακός Υπότροφος, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Αναφορές
- Alexandru, P. and H. Johansson, (2016). Combating Poverty in Local Welfare Systems, Lon-don Spinger.
- Andreotti, A. and Mingione, E. (2016) “Local Welfare Systems in Europe and the economic crisis”, European Urban and Regional Studies, 23(3), pp 252-226.
- Andreotti, A., Mingione, E. and Polizzi, E. (2012). “Local Welfare Systems: a challenge for social cohesion”, Urban Studies, 49(9), pp 1925-1940.
- Bahle, T., V. Hubl et al. (2011). The Last Safety Net. A Handbook of Minimum Income Pro-tection in Europe, Chicago, Policy Press.
- Barnekow, V., Jensen, B.B., Currie, C., Dyson, A., Eisenstadt, N. & Melhuish, E. (2013). Improving the lives of children and young people: case studies from Europe. Volume 1. Early child-hood. Copenhagen, Denmark: World Health Organisation.
- Berger, S. (2009). “Troubleshooting Economic Narratives.”, pp.93-102, in Hemerijck, Α. - Knapen Β. and van Doorn Ε. (Eds), Aftershocks Economic Crisisand Institutional Choice, Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Berkel, R. van, and Borghi, V. (2008). “Introduction: The Governance of Activation”, So-cial Policy and Society, 7, pp.331-340.
- Brener, N.(2004). New State Spaces, Urban Governance and the Rescaling of Statehood, Oxford, Oxford University Press.
- Chardas, A. (2014). “The interplay between austerity, domestic territorial reform and the European Union Cohesion Policy: Multi-level governance and the application of the partnership principle in Greece”, European Urban and Regional Studies, 21 (4),pp 432-444.
- Dafermos, J. and Papatheodorou, Ch. (2011) ‘Το παράδοξο της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα: γιατί η αύξηση των δαπανών για κοινωνική προστασία δεν μείωσε τη φτώχεια;’ ‘The para-dox of social policy in Greece: why the increase of social expenditure has not reduced poverty’ Pol-icy Paper, Observatory on Poverty, Incomes and Social Inequalities, INE-GSEE, available online at: http://www.ineobservatory.gr/sitefiles/books/pdf/report2.pdf
- Ferrera, M. (2005). The Boundaries of Welfare: European Integration and the New Spatial Politics of Social Protection, Oxford: Oxford University Press.
- Garcia, M. (2006), “Citizenship practices and urban governance in European cities”, Urban Studies, 43(4), pp.745–765.
- Geddes, M. (2010), “Building and contesting neoliberalism at the local level. International”, Journal of Urban and Regional Research 34(1), pp 163–173.
- Gough, I. (2008), Η πολιτική οικονομία του κοινωνικού κράτους, Βατικιώτης, Λ. (μεταφρ), Γράβαρης, Δ. Μ. Σπουρδαλάκης, (επιμ.), Αθήνα, Σάββαλας.
- Hemerijck, A. (2012), “When Changing Welfare States and the Eurocrisis Meet”, Sociologica, (1), pp.1-50
- Hlepas, N. (2010). “Incomplete Greek territorial consolidation: from the first (1988) to the second (2008-2009) wave”, Local Government Studies, 36(2), pp 223-249.
- Jessop, B. (2004). “Hollowing out the 'nation-state' and multilevel governance” in: A Hand-book Of Comparative Social Policy. Cheltenham, Edward Elgar Publishing p. 11-25
- Kazepov, Y. (2008). “The subsidiarisation of social policies: actors, processes and impacts”, European Societies, 10(2), pp 247-273.
- Kourachanis, Ν. (2015), “Confronting homelessness in Greece during at time of crisis”, So-cial Cohesion and Development, 10 (2), 113-129.
- Kοντιάδης, Ξ. - Απίστουλας Δ. (2006), Μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους και τοπική αυτοδιοίκηση. Συντονισμός και δικτύωση των δομών κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο, Αθήνα: Παπαζήσης.
- Κουζής, Ι. (2016), “Η Κρίση και τα Μνημόνια Ισοπεδώνουν την Εργασία”, Κοινωνική Πολι-τική, 5, σ.7-20.
- Loughlin, J., Hendriks, F. and Lidström, A., (Eds.) (2010), The Oxford handbook of local and regional democracy in Europe, Oxford: Oxford University Press.
- Maggioni, A. (2016), “Governing Deviance in Public Space through Mayoral Orders: Fields Mismatch and Metropolitan Turbulence”, Social Policy & Administration, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/spol.12231/abstract
- Milio S (2014). “The conflicting effects of multi-level gov- ernance and the partnership prin-ciple: evidence from the Italian experience”, European Urban and Regional Studies, 21(4), pp 384–397.
- Moreira, A. (2008), The Activation Dikemma, reconciling the fairness and effectivness of min-imum income schemes in Europe, Bristol: The Policy Press
- Παπαθεοδώρου, Χ. (2016). “Η επίδραση των πολιτικών λιτότητας στην επιδείνωση των επι-πτώσεων της κρίσης στη φτώχεια και την αποστέρηση” εισήγηση στο συνέδριο Κοινωνική και Πο-λιτική Εκπροσώπηση Προκλήσεις και Προοπτικές στη Δημοκρατία τον 21ο αιώνα», ‘Ιδρυμα της Βουλής των Έλληνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα.
- Petmesidou M. and Guillén A. M. (2014). “Can the Welfare State as We Know It Survive? A View from the Crisis-Ridden South European Periphery”, South European Society and Politics, 19(3), pp. 295-307
- Petmesidou M. and Guillén A. M. (2014). “Can the Welfare State as We Know It Survive? A View from the Crisis-Ridden South European Periphery”. South European Society and Politics, 19(3), pp. 295-307
- Pierson, P. (2011). “The Welfare State over the Very Long Run”. ZeS-Working Paper 02/2011, διαθέσιμο στο: https://www.econstor.eu/bitstream/10419/46215/1/65484416X.pdf
- Pierson, P. (1998). “Irresistible Forces, Immovable Objects: Post-Industrial Welfare States Confront Permanent Austerity.”, Journal of European Public Policy (5), pp.539-560.
- Psycharis Y., Zoi M., Iliopoulou S. (2016). “Decentralization and local government fiscal autonomy: evidence from the Greek municipalities”. Environment and Planning C: Government and Policy, (34), pp 262 – 280.
- Σακελλαρόπουλος, Θ. και Χ. Οίκονομου, (2006), « Εθνικές προτεραιότητες και ευρωπαϊκές προκλήσεις στη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής προστασίας και απασχόλησης στην Ελλάδα, 1980-2004”, Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη, 1(1), 5-36.
- Σκαμνάκης, Χ. (2017), Θεσμοί αυτοδιοίκησης και θεσμοί κοινωνικής προστασίας: κρίση, σύ-γκριση, προοπτικές, Αθήνα: Διόνικος (υπό έκδοση).
- Trydegard, G.B. and M. Thorslund, (2010). “One Uniform Welfare State or a Multitude of Welfare Municipalities? The Evolution of Local Variation in Swedish Elder Care”, Social Policy & Administration, 44(4), pp. 495–511