Κοινωνική Πρόνοια: Μια επισκόπηση του πεδίου

PDF
Δημοσιευμένα: Dec 28, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/sp.29089
Ανδρέας Φερώνας
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Βαρβάρα (Μπέρρυ) Λαλιώτη
Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Περίληψη

Τα τελευταία χρόνια, σε ένα τοπίο που διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό υπό την πίεση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και των μέτρων λιτότητας, το ενδιαφέρον για τις προνοιακές παροχές αναζωπυρώθηκε. Παράλληλα, το πεδίο της κοινωνικής πρόνοιας κατέστη δημοφιλές θέμα συζήτησης, τόσο σε επίπεδο δημοσίου όσο και ακαδημαϊκού διαλόγου. Στο πλαίσιο αυτό, το παρόν άρθρο παρέχει στον αναγνώστη μια επισκόπηση του εν λόγω πεδίου, με έμφαση σε επιλεγμένες θεματικές: την οριοθέτηση και τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής πρόνοιας, την ιστορική της εξέλιξη, καθώς και τους ερμηνευτικούς παράγοντες ανάπτυξής της και τα μοντέλα οργάνωσής της σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο τέλος του άρθρου, σκιαγραφούνται επίσης οι μελλοντικές προκλήσεις που πιθανώς θα αντιμετωπίσει η κοινωνική πρόνοια, αλλά και οι προοπτικές εξέλιξής της.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ξενόγλωσση
Aguilar-Hendrickson, M. and Arriba González de Durana, A. (2020). ‘The politics of safety net reform in Southern Europe during the Great Recession: Introduction to the regional issue’, Social Policy & Administration, 54(4), pp. 533-538.
Alcock P., Erskine, An. and May, M. (eds) (2002). The Blackwell dictionary of social policy, Oxford: Blackwell.
Bahle, T., Hubl, V. and Pfiefer, M. (2011). The last safety net: A handbook of minimum income protection in Europe, Bristol: The Policy Press.
Barberis, E., Sabatinelli, S. and Bieri, A. (2010). ‘Social assistance policy models in Europe: A comparative perspective’, in Y. Kazepov (ed.), Rescaling social policies: Towards multilevel governance in Europe, Ashgate, pp. 177-202.
Bonoli, G. (2005). ‘The politics of the new social policies: Providing coverage against new social risks in mature welfare states’, Policy and Politics, 33(3), pp. 431-449.
Bonoli, G. (2007). ‘Time matters: Post-industrialization, New social risks, and welfare state adaptation in advanced industrial democracies’, Comparative Political Studies, 40, pp. 495-520.
Brady, D. (2009). Rich democracies, poor people: How politics explain poverty, Oxford: Oxford University Press.
Busemeyer, M.R. (2009). ‘From myth to reality: Globalisation and public spending in OECD countries revisited’, European Journal of Political Research, 48(4), pp. 455-482.
Cantillon B. and Lanker W.V. (2012). Solidarity and reciprocity in the social investment state: What can be learned from the case of Flemish school allowances and truancy?”, Journal of Social Policy, 41(4), pp. 657-675.
Clegg, D. (2013). ‘Dynamics and varieties of active inclusion: A five country comparison’ deliverable d5.6, Project ‘Combating poverty in Europe: Reorganising active inclusion through participatory and integrated modes of multilevel governance’.
Daigneault, P.-M. (2014). ‘Three paradigms of social assistance’, Sage Open, October-December, 4(4), pp. 1-8.
Deacon, A. and Bradshaw, J. (1983). Reserved for the poor. The means-test in British social policy, Basic Blackwell and Martin Robertson. Billing and Sons Ltd: Worcester.
De Neubourg, C., Castonguay, J., Roelen, K., (2007). Social safety nets and targeted social assistance: Lessons from the European experience, The World Bank.
De Swaan, A. (1988). In care of the state. Health care, education and welfare in Europe and the USA in the modern era, Cornwall: Polity Press.
Ditch, J. (1999). ‘Full circle: A second coming for social assistance?’, in J. Clasen (ed.) Comparative social policy. Concepts, theories and method, Oxford: Blackwell Publisher.
Dobelniece, S. (2017). Social assistance: Comparative analysis, Proceedings of the 2017 International Conference “Economic Science for Rural Development” No 46, Jelgava, LLU ESAF, 27-28 April 2017, pp. 54-61.
Eardley, T. et. al. (1996a). Social assistance in OECD countries, Volume I: Synthesis report, A study carried out on behalf of the Department of Social Security and the OECD by the Social Policy Research Unit, London: HMSO.
Eardley, T. et al. (1996b), Social assistance in OECD Countries: Volume II. Country reports, Department of Social Security, Research Report No. 47, London: HMSO.
Ervik, R. and Kildal, N. (2015). ‘From collective to individual responsibility? Changing problem definitions of the welfare state’, in Ervik, R., Kildal, N. and Nilssen, E. (eds.), New contractualism in European welfare state policies, London and New York: Routledge.
Esping-Andersen, G. (1990). The Three Worlds of Welfare Capitalism, Princeton: Princeton University Press.
Eurostat (2020). Glossary: Social protection benefits, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Social_protection_benefits
Ferragina, Em. and Seeleib-Kaiser, M. (2011). ‘Welfare regime debate: Past, present, futures?’, Policy and Politics, 39(4), pp. 583-611.
Ferrera, M. (2001). ‘Targeting welfare in a “soft state”: Italy’s winding road to selectivity’, in N. Gilbert (ed.), Targeting social benefits: International perspectives and trends, International Social Security Series, vol. 1, Rutgers: Transaction Publishers, pp. 157-186.
Ferrera, M. (2005). The boundaries of welfare, Oxford: Oxford University Press.
Ferrera, M. (ed.) (2005). Welfare state reform in southern Europe. Fighting poverty and social exclusion in Italy, Spain, Portugal and Greece, London: Routledge/EUI Studies in the Political Economy of Welfare.
Ferrera, M. and Jessoula, M. (2016). ‘Poverty and social exclusion as emerging policy arenas in the EU’, in Halvorsen, R. and Hvinden, B. (eds.), Combating poverty in Europe. Active inclusion in a multi-level and multi-actor context, Cheltenham: Edward Elgar.
Frazer, H. and Marlier, H. (2016). Minimum income schemes in Europe. A Study of national policies 2015, European Social Policy Network.
Gough, I. et al. (1997). ‘Social assistance in OECD Countries’, Journal of European Social Policy, 7(1), pp. 17-43.
Hemerijck A., Dräbing V., Vis, B., Nelson M. and Menno S. (2013). European welfare states in motion, Neujobs Working Paper, 5(2).
Immervoll, H. (2009). Minimum-income benefits in OECD countries: Policy design, effectiveness and challenges, IZA Discussion Paper, No. 4627, Bonn: Institute for the Study of Labor, December.
Jessoula, M. et al. (2014). ‘Understanding convergence and divergence: Old and new cleavages in the politics of minimum income schemes in Italy and Poland’, Journal of International and Comparative Social Policy, 30(2), pp. 128-146.
Kazepov, Y. (Ed.) (2010). Rescaling social policies: Towards multilevel governance in Europe, European Centre Vienna: Ashgate.
Kuivalainen, S. (2004), A Comparative Study on Last Resort Social Assistance in six European countries, Helsinki, STAKES. Retrieved: https://www.researchgate.net/publication/35658556_A_comparative_study_on_last_resort_social_assistance_sche mes_in_six_European_countries.
Kuhnle J. (1996). ‘International modeling, states and statistics. Scandinavian social security solutions in the 1890s’, in Rueschemeyer D. and Skocpol Th. (eds), States, social knowledge, and the origin of modern social policies, Princeton University Press.
Lalioti, V. (2013). Social assistance outcomes in southern Europe: An actor-centred approach, Doctoral Thesis, University of Oxford.
Lalioti, V. and Koutsampelas, Ch. (2021). ‘The Greek vs. the Cypriot guaranteed minimum income (GMI) schemes: An exploratory comparative analysis’, Journal of International and Comparative Social Policy, pp. 1-17.
Leibfried, S. (1993). ‘Towards a European welfare state? On integrating poverty regimesinto the European Community’, in C. Jones (ed.), New perspectives on the welfarestate in Europe, London: Routledge, pp. 133-156.
Lister, R. (2011). ‘The age of responsibility: Social policy and citizenship in the early 21st century’, Social Policy Review, 23, pp. 63-84.
Lødemel, I. (1997). The welfare paradox. Income maintenance and personal social services in Norway and Britain, 1946-1966, Oslo: Scandinavian University Press.
Mac Gregor, S. (2014), Welfare: Theoretical and analytical paradigms, UNRISD Working Paper, No. 2014-13, United Nations Research Institute for Social Development (UNRISD), Geneva.
Morel N., Palier B. and Palme J. (2012). Towards a social investment welfare state?: Ideas, policies and challenges, Bristol: The Policy Press.
Natili, M. (2020). 'Worlds of last-resort safety nets? A proposed typology of minimum income schemes in Europe', Journal of International and Comparative Social Policy, 36(1), pp. 57-75.
Nelson, K. (2003). Fighting poverty, comparative studies on social insurance, means-tested benefits and income redistribution, Stockholm: Swedish Institute for Social Research.
Nelson, K. (2008). Minimum income protection and European integration: Trends and levels of minimum benefits in comparative perspective, 1990–2005, International Journal of Health Services 38(1), pp. 103-124.
Nelson, K. (2013). ‘Social assistance and EU poverty thresholds 1990–2008. Are European welfare systems providing just and fair protection against low income?’, European Sociological Review, 29(2), pp. 386-401.
Noël, A. (2019). ‘The politics of minimum income protection in OECD countries’, Journal of Social Policy, 48(2), pp. 227-247.
OECD (2015). In it together: Why less inequality benefits all, Paris: OECD.
OECD (2016). Social benefit recipients database, Paris: OECD
OECD, (2001). Glossary of statistical terms, https://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=2477
Pierson, P. (1996). ‘The new politics of the welfare state’, World Politics, Vol. 48, No. 2 (Jan., 1996), pp. 143-179.
Pfeifer, M. (2010). ‘Comparing unemployment protection and social assistance in 14 European countries. Four worlds of protection for people of working age’, International Journal of Social Welfare, pp. 1-13.
Rimlinger, G.V. (1971). Welfare policy and industrialization in Europe, America, and Russia, New York: John Wiley and Sons Inc.
Saraceno, C. (ed.) (2002). Social assistance dynamics in Europe. National and local poverty regimes, Bristol: The Polity Press.
Standing, G. (2017). Basic income: And how we can make it happen,London, Pelican.
Taylor-Gooby, P. (2004). New risks, new welfare, Oxford: Oxford University Press.
Van der Veen R., Yerkes M. and Achterberg P. (eds) (2012). The transformations of solidarity. Changing risks and the transfor mation of the welfare state, Amsterdam: Amsterdam University Press.
Van Mechelen, N., and S. Marchal. (2013). ‘Struggle for life: Social assistance benefits, 1992–2009’, In I. Marx, and K. Nelson (eds), Minimum Income Protection in Flux, Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp. 28–53.
Van Oorschot, W. (1995). Realizing rights: A multi-level approach to non take-up of social security benefits, Aldershot: Avebury.
Van Parijs, P., Vanderborght, Y. (2017). Basic income. A radical proposal for a free society and a sane economy, Cambridge, MA, Harvard University Press.
Van Vliet, O. and Wang, J. (2019). ‘The political economy of social assistance and minimum income benefits: A comparative analysis across 26 OECD countries’, Comparative European Politics, 17, pp. 49–71.
Ελληνόγλωσση
Kaufman, F.X. (1996). «Τα κράτη πρόνοιας», στο Merrien F.X. (επιμ.), Αντιμέτωποι με τη Φτώχεια. Η Δύση και οι φτωχοί χθές και σήμερα, Κατάρτι, Αθήνα.
Κορασίδου, Μ. (1993). Η εξέλιξη της κοινωνικής πολιτικής στην Ευρώπη, Αδημοσίευτο κείμενο, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα.
Λαλιώτη, Β. (2018α), Όψεις Συγκριτικής Κοινωνικής Πολιτικής, Τόπος.
Λαλιώτη, Β. (2018β), «Πολιτικές ελάχιστου εισοδήματος», στο Θ. Σακελλαρόπουλος, κ.ά. (επιμ.), Κοινωνική Πολιτική, σελ. 301-316.
Λιάκος, Α. (1993). Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Ίδρυμα Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα.
Μαυρής, Μ. (1996). Επαιτεία και αλητεία στην Ελλάδα τον 19ο Αιώνα, Διδακτορική Διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα.
Merrien, F.-X. (1996). «Γαλλο-βρετανικές διαφορές. Φτώχεια και κοινωνικές πολιτικές στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία (19ος αιώνας-αρχές του 20ου αιώνα)», στο Merrien F.X. (επιμ.), Αντιμέτωποι με τη φτώχεια, Κατάρτι, Αθήνα, σελ. 123-168.
Procacci, G. (1996). «Από την επαιτεία στο κοινωνικό ζήτημα», στο Merrien F.X. (επιμ.), Αντιμέτωποι με τη φτώχεια, Κατάρτι, Αθήνα, σελ.37-64.
Φερώνας, Α. (2002). Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός σε Ελλάδα και Ευρώπη. Έννοιες, αντιλήψεις, πολιτικές, Αθήνα: Σάκκουλα.
Φερώνας Α. (2013). Ο εξευρωπαϊσμός της κοινωνικής πολιτικής. Θεωρητικό πλαίσιο, μεθοδολογικά προβλήματα και η Ελληνική εμπειρία, Αθήνα: Διόνικος.
Φερώνας, Α. (2018). «Κοινωνικές Ανάγκες, κοινωνικοί κίνδυνοι και κοινωνική αλληλεγγύη», στο Σακελλαρόπουλος, Θ. κ.α. (επιμ.), Κοινωνική Πολιτική, Αθήνα: Διόνικος, σελ. 115-130.
Φερώνας, Α. (2019). Κοινωνικός αποκλεισμός και κοινωνική αλληλεγγύη στην Ελλάδα της κρίσης, Αθήνα: Διόνικος.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)