Η μεταμεταφυσική σκέψη απέναντι στην πρόκληση της θρησκείας: πρακτικός Λόγος, αλληλεγγύη και ο διάλογος της φιλοσοφίας με τη θρησκεία ως καθήκον πολιτικό

PDF
Δημοσιευμένα: Οκτ 13, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.14710
Λέξεις-κλειδιά:
Habermas μετακοσμική κοινωνία θρησκεία πρακτικός Λόγος αλληλεγγύη
Spyridon Kaltsas
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
https://orcid.org/0000-0002-3343-7888
Περίληψη

Το κείμενο επιδιώκει μια κριτική προσέγγιση της πρόσφατης στροφής της επικοινωνιακής θεωρίας του Habermas στη θρησκεία στο πλαίσιο της μετακοσμικής κοινωνίας. Σύμφωνα με τη μετακοσμική κατανόηση της κοινωνίας, η θρησκεία διατηρεί αναλλοίωτη την επιρροή της στη δημόσια σφαίρα. Με αφετηρία αυτήν την προβληματική, σκοπεύω να δείξω ότι ο διάλογος της μεταμεταφυσικής σκέψης με τη θρησκεία αποτελεί ένα καθήκον πολιτικό και αποσκοπεί στη διεύρυνση της κανονιστικής εμβέλειας του πρακτικού Λόγου απέναντι στην αποσάθρωση των δεσμών αλληλεγγύης από τις ανεξέλεγκτες συνέπειες της διαδικασίας εκσυγχρονισμού. Παράλληλα, θα αναπτύξω μια κριτική αποτίμηση του διαλόγου της μεταμεταφυσικής σκέψης με τη θρησκεία προκειμένου να αναδείξω τις εγγενείς αδυναμίες της θεωρητικής στρατηγικής του Habermas σε σχέση με την προβληματική της παρακινητικής ισχύος του πρακτικού Λόγου και το ζήτημα της μετάβασης από τη θεωρία στην πράξη.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Spyridon Kaltsas, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Δρ Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Αναφορές
Habermas, J. (2004). Το μέλλον της ανθρώπινης φύσης/Πίστη και γνώση (μτφρ.: Μ. Τοπάλη). Αθήνα: Scripta.
Kant, I. (2004). Κριτική του πρακτικού Λόγου (μτφρ.-σημ.-επιλ/να: Κ. Ανδρουλιδάκης). Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας.
Rorty, R. (2002). Τυχαιότητα, ειρωνεία, αλληλεγγύη (μτφρ.: Κ. Κουρεμένος). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Bernstein, R.J. (2010). Naturalism, secularism and religion: Habermas’s via Media (Review Essay of Habermas’s Between Naturalism and Religion). Constellations, 17 (1), pp. 155-166.
Cooke, M. (2006). Salvaging and secularizing the semantic contents of religion: the limitations of Habermas’s postmetaphysical proposal. International Journal for Philosophy of Religion, 60, pp. 187-207.
Habermas, J. (1982). The entwinement of myth and enlightenment: Re-Reading dialectic of enlightenment. New German Critique, 26, pp. 13-30.
Habermas, J. (1987). The philosophical discourse of modernity: Twelve lectures. Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (1992). The limits of neo-historicism: interview with J. M. Ferry. In P. Dews (ed.), Autonomy and Solidarity: Interviews with Jürgen Habermas (pp. 237-243). London and New York: Verso.
Habermas, J. (1997). Modernity: An unfinished project. In M.P. d’ Entrèves and S. Benhabib (eds.). Habermas and the Unfinished Project of Modernity. Cambridge: MIT Press.
Habermas, J. (1998). The Inclusion of the Other: Studies in Political Theory. Cambridge, MA: The MIT Press.
Habermas, J. (2001). The Liberating Power of Symbols: Philosophical Essays. Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2002). Religion and Rationality: Essays on Reason, God and Modernity. Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2006a). Pre-political foundations of the democratic constitutional state?. In J. Habermas and J. Ratzinger. The dialectics of secularization: On reason and religion. San Franscisco, CA: Ignatius Press.
Habermas, J. (2006b). Religion in the public sphere. European Journal of Philosophy, 14 (1), pp. 1-25.
Habermas, J. (2007). How to answer the ethical Question. In B. Bergo, J. Cohen and R. Zagury-Orly (eds.), Judeities: Questions for Jacques Derrida (pp. 142-154). New York: Fordham University Press.
Habermas, J. (2008a). Between naturalism and religion: Philosophical essays. Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2008b). Notes on Post-Secular Society. New Perspectives Quarterly, 25 (4), pp. 17-29.
Habermas, J. (2010a). An awareness of what is missing. In J. Habermas et al. An awareness of what is missing: Faith and reason in a post-secular age (pp. 15-23). Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2010b). A Reply. In J. Habermas et al. An awareness of what is missing: Faith and reason in a post-secular age (pp. 72-83). Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2010c). A postsecular world society? On the philosophical significance of postsecular consciousness and the multicultural world society. An Interview with Jürgen Habermas by Eduardo Mendieta. Social Science Research Council. The Immanent Frame. Retrived August 21, 2016 from http://blogs.ssrc.org/tif/wp-content/uploads/2010/02/A-Postsecular-World-Society-TIF.pdf
Habermas, J. (2015). The lure of technocracy. Cambridge: Polity Press.
Jaspers, K. (1953). The origin and goal of history. Τranslated by Michael Bullock. New Haven, CT: Yale University Press.
Kant, I. (1998). Religion within the boundaries of mere reason and other writings (transl.: A. Wood). Cambridge: Cambridge University Press.