Ψηφιακή επιτέλεση και μεταανθρωπιστική ανθρωπολογία

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 17, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.17954
Λέξεις-κλειδιά:
ψηφιακή επιτέλεση μεταανθρωπισμός ανθρωποκεντρισμός ενσωμάτωση «ζωντανότητα»
Βασιλική Λαλιώτη
Επίκουρη Καθηγήτρια;Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ
Περίληψη

Η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών στις επιτελεστικές τέχνες τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση, ιδιαίτερα στο πεδίο των επιτελεστικών σπουδών, γύρω από το ζήτημα της οντολογίας της επιτέλεσης. Αυτή η συζήτηση αναπαράγει σε μεγάλο βαθμό δυϊσμούς μεταξύ νου/σώματος, φύσης/πολιτισμού και ανθρώπου/τεχνολογίας, οι οποίοι δεν επαρκούν για την κατανόηση των πολλαπλών εμπειριών των ίδιων των συμμετεχόντων σε συγκεκριμένες ψηφιακές επιτελέσεις. Εκκινώντας από τους θεωρητικούς και μεθοδολογικούς προβληματισμούς που θέτει η μεταανθρωπιστική ανθρωπολογία, σ’ αυτό το κείμενο διερευνώ τους τρόπους με τους οποίους η αμφισβήτηση των παραπάνω δυϊσμών μπορεί να εμπλουτίσει τη μελέτη της ψηφιακής επιτέλεσης αλλά και της σχέσης των ανθρώπων με το περιβάλλον τους στο πλαίσιο των αναδυόμενων ψηφιακών κουλτούρων.       

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Βασιλική Λαλιώτη, Επίκουρη Καθηγήτρια;Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ
Assistant Professor (anthropology of performance) at the Faculty of Music Studies, National and Kapodistrian University of Athens
Αναφορές
Foucault, M. (2008[1973]). Οι λέξεις και τα πράγματα. Μια αρχαιολογία των επιστημών του ανθρώπου (μτφρ.: Κ. Παπαγιώργης). Αθήνα: Γνώση.
Gibson, W. (1989). Νευρομάντης (μτφρ.: Δ. Σταματιάδης). Αθήνα: Aquarius.
Haraway, D. (2014[1991]). Ανθρωποειδή κυβόργια και γυναίκες. Η επανεπινόηση της φύσης (μτφρ.: Π. Μαρκέτου). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Latour, B. (2000[1993]). Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι. Δοκίμιο συμμετρικής ανθρωπολογίας (μτφρ.: Φ. Τερζάκης). Αθήνα: Σύναλμα.
Lévy, P. (1999). Δυνητική πραγματικότητα (Realité virtuelle). H φιλοσοφία του πολιτισμού και του κυβερνοχώρου (μτφρ.: Μ. Καραχάλιος). Αθήνα: Κριτική.
Merleau-Ponty, M. (2016[1945]). Φαινομενολογία της αντίληψης (μτφρ.: Κ. Καψαμπέλη). Αθήνα: Νήσος.
Παπαηλία, Π. και Πετρίδης, Π. (2015). Ανθρωπολογία μπροστά στην οθόνη. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Π. Παπαηλία και Π. Πετρίδης, Ψηφιακή εθνογραφία [ηλεκτρ. βιβλ.]. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Κεφ 1. Πηγή: http://hdl.handle.net/11419/6118 (Πρόσβαση 22 Αυγούστου 2016).
Auslander, Ph. (2002). Live from cyberspace: or, I was sitting at my computer this guy appeared he thought I was a bot. PAJ, 24 (1), pp.16-21.
Auslander, Ph. (2008). Liveness: performance in a mediated culture. New York: Routledge.
Badmington, N. (2003). Theorizing posthumanism. Cultural Critique 53(1), pp. 10-27.
Baudrillard, J. (1994). Simulacra and simulation. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Baxi, U. (2007). Human rights in a posthhuman world: critical essays. New Delhi: Oxford University Press.
Beeman, W.O. (1993). The anthropology of theatre and spectacle. Annual Review of Anthropology, 22, pp. 369-393.
Benford, St. and Giannachi, G. (2011). Performing mixed reality. Cambridge, London: MIT Press.
Birringer, J. (1998). Media and performance. Along the border. Baltimore, London: The Johns Hopkins University Press.
Blau, H. (1990). Universals of performance; or amortizing play. In R. Schechner and W. Appel (eds), By means of performance: intercultural studies of theatre and ritual (pp. 250-273). Cambridge: Cambridge University Press.
Boellstorff, T. (2011). Placing the virtual body: avatar, chora, cypherg. In F. E. Mascia-Lees (ed), A Companion to the anthropology of the body and embodiment (pp. 504–520). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Boellstorff, T. (2014). An afterword in four binarisms. In M. Grimshaw (ed.), The Oxford handbook of virtuality (pp. 739-746). Oxford, New York: Oxford University Press.
Boellstorff, T., Nardi B., Pearce C., και Taylor T.L. (2012). Ethnography and virtual worlds. A handbook of method. Princeton and Oxford: Princeton University Press.
Braidotti, R. (2013). The posthuman. Cambridge, MA: Polity.
Broadhurst, S. (2004). The Jeremiah project: interaction, reaction, and performance. TDR, 48 (4), pp.47-57.
Cairncross, Fr. (1998). The death of distance: how the communications revolution will change our lives. London: Orion Business Books.
Causey, M. (1999). The screen test of the double: the uncanny performance in the space of technology. Theatre Journal, 51 (4), pp. 383-394.
Causey, M., Meehan E., and O’ Dwyer N. (2015). General introduction: in the after-event of the virtual. In M. Causey et.al. (eds), The performing subject in space of technology. Through the virtual, towards the real (pp. 1-10). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Davies, T. (1997). Humanism. London, New York: Routledge.
Dixon, St. (2007). Digital performance. A history of new media in theater, dance, performance art, and installation. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
Eckersall, P., Grehan, H. and Scheer, E. (2017). New media dramaturgy: performance, media and new-materialism (New Dramaturgies). London: Palgrave Macmillan.
Goody, J. (2010). Renaissances: the one or the many?. New York: Cambridge University Press.
Gupta, A. and Ferguson, J. (1997). Discipline and practice: «the field» as site, method, and location in anthropology. In A. Gupta and J. Ferguson (eds), Anthropological locations. Boundaries and grounds of a field science (pp. 1-46). Berkeley: University of California Press.
Hackenberger, M. (2012). Marginal bodies, altered states, and subhumans: (dis)articulations between physical and virtual realities in Centro, São Paulo. In N. Whitehead and M. Wesch (eds), Human no more: digital subjectivities, unhuman subjects, and the end of anthropology (pp. 199-216). Boulder: University Press of Colorando.
Harvey, Tr. S. (2014). Virtual worlds: an ethnomusicological perspective. In M. Grimshaw (ed.), The Oxford handbook of virtuality (378-391). Oxford, New York: Oxford University Press.
Hassan, I. (1977). Prometheus as performer: towards a posthumanist culture?. In M. Benamou and Ch. Caramello (eds), Performance in postmodern culture (pp. 201-217). Madison: Coda Press.
Hayles, N. K. (1996). Boundary disputes: homeostasis, reflexivity, and the foundations of cybernetics. In R. Markley (ed.), Virtual realities and their discontents (pp. 11-37). Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Hayles, N. K. (1999). How we became posthuman: virtual bodies in cybernetics, literature, and informatics. Chicago: University of Chicago Press.
Hellsten, S. K. (2012) «The meaning of life» during a transition from modernity to transhumanism and posthumanity. Journal of Anthropology, 1-7, doi:10.1155/2012/210684.
Hobart, A. and Kapferer, Br. (eds) (2005). Aesthetics and performance: formations of symbolic construction and experience. New York, Oxford: Berghahn Books.
Horst, H. and Miller, D. (2012). The digital and the human: a prospectus for digital anthropology. In H. A. Horst and D. Miller (eds.), Digital anthropology (pp. 3-35). London, New York: Berg.
Ingold, T. (1997). Eight themes in the anthropology of technology. Social Analysis: The International Journal of Social and Cultural Practice, 41(1), pp. 106-138.
Kirskey, E. (ed.). (2014). The multispecies salon. Durham: Duke University Press.
Klich, R. (2007). Performing posthuman perspective: Can You See Me Now?. Scan. Journal of media arts culture. http://scan.net.au/scan/journal/display.php?journal_id=91 (Πρόσβαση: 15 Σεπτεμβρίου 2017).
Kohn, E. (2013). How forests think: toward an anthropology beyond the human. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Kroker, A. (2001). The possessed individual. Technology and the French postmodern. Montréal: New World Perspectives Culture Texts Series.
Latour, Br. (1993). The pasteurization of France (Transl.: Alan Sheridan and John Law). Cambridge: Harvard University Press.
Latour, Br. (2000). When things strike back: a possible contribution of ‘science studies’ to the social sciences. British Journal of Sociology, 51 (1), pp.107-123.
Latour, Br. (2003). Politics of nature: how to bring the sciences into politics. Cambridge: Harvard University Press.
Law, St. (2011). Humanism: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press.
Lévy, P. (1998). Becoming virtual: reality in the digital age. (Transl.: R. Bononno). New York: Plenum Trade.
Mascia-Lees, E. (2011). Introduction. In E. Mascia-Lees (ed.), A Companion to the anthropology of the body and embodiment (pp. 1-3). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Miller, D. and Slater, D. (2000). The Internet. An ethnographic approach. Oxford, New York: Berg.
Nardi, B. Α. (2009). My life as a night elf priest: an anthropological account of World of Warcraft. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press
Pérez, Ε. (2014). The expansion of theatrical space and the role of the spectator. Nordic Theatre Studies, 26(2), pp. 35-45.
Phelan, P. (1993). Unmarked: the politics of performance. London, New York: Routledge.
Pickering, A. (1995). The mangle of practice: time, agency, and science. Chicago: The University of Chicago Press.
Pink, S., Horst, H. A. et al. (2016). Digital ethnography: principles and practice. California: Sage.
Popat, S. and Preece, K. (2012). Pluralistic presence: practicing embodiment with my avatar. In S. Broadhurst and J. Machon (eds), Identity, performance and technology: practices of empowerment, embodiment and technicity (pp. 160-174). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Postill, J. (2012). Digital politics and political engagement. In H.A. Horst and D. Miller (eds), Digital anthropology (pp. 165-184). London, New York: Berg.
Remshardt, R. (2008). Beyond performance studies: mediated performance and the posthuman. Culture, Language and Representation, 6, pp.47-64.
Salter, Ch. (2012). JND: an artistic experiment in bodily experience as research. In D. Peters et.al. (eds), Bodily expression in electronic music: perspectives on reclaimed performativity (pp. 181-200). London: Routledge.
Smart, A. and Smart, J. (2017). Posthumanism. Anthropological insights. Ontario: University of Toronto Press.
Stone, A. R. (1991). Will the real body please stand up?. In M. Benedikt (ed.), Cyberspace: first steps (pp. 81–118). Cambridge: MIT Press.
Taylor, T.L. (2002). Living digitally: embodiment in virtual worlds. In R. Schroeder (ed.), The social life of avatars: presence and interaction in shared virtual environments (pp. 40-62). London: Springer-Verlag.
Tufekci, Z. (2012). We were always human. In N.L. Whitehead and M. Wesch (eds), Human no more: digital subjectivities, unhuman subjects, and the end of anthropology (pp. 33-48). Boulder: University Press of Colorando.
Viveiros de Castro, E. (1998). Cosmological deixis and Amerindian perspectivism. Journal of the Royal Anthropological Institute, 4(3), pp.469–488.
Viveiros de Castro, E. (2014). Cannibal metaphysics. Minneapolis: Univocal.
Whitehead, N. L. (2002). Dark shamans: Kanaima and the poetics of violent death. Durham: Duke University Press.
Whitehead, N. L. (2009). Posthuman anthropology. Identities: Global Studies in Culture and Power, 16 (1), pp. 1-32.
Whitehead, N. L. (2012). Are we there yet? The end of anthropology is beyond the human. In N.L. Whitehead and M. Wesch (eds.), Human no more: digital subjectivities, unhuman subjects, and the end of anthropology (pp. 217-230). Boulder: University Press of Colorando.
Whitehead, N.L. and Wesch, M. (2012). Introduction: human no more. In N.L. Whitehead and M. Wesch (eds), Human no more: digital subjectivities, unhuman subjects, and the end of anthropology (pp. 1-10). Boulder: University Press of Colorando.
Wisniewski, K. (2012). Invisible caboclos and vagabond ethnographers: a look at ethnographic engagement in twenty-first-century Amazonia. In N.L. Whitehead and M. Wesch (eds), Human no more: digital subjectivities, unhuman subjects, and the end of anthropology (pp. 177-190). Boulder: University Press of Colorando.
Wolfe, C. (2010). What is posthumanism?. Minneapolis: University of Minnesota Press.