Κατανάλωση, καταναλωτικές πρακτικές και καταναλωτισμός: Εννοιολογήσεις και η αναγκαιότητα της σημασιολογικής οριοθέτησης
Δημοσιευμένα:
Sep 27, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
κατανάλωση καταναλωτικές πρακτικές καταναλωτισμός καταναλωτική υποκειμενικότητα
Περίληψη
Δεδομένων των ποικίλων εννοιολογήσεων των όρων «κατανάλωση» και «καταναλωτισμός», των ταυτίσεων/συγχύσεων και των αναλυτικών δυσχερειών που ανακύπτουν κατά τη μελέτη του καταναλωτικού φαινομένου, το άρθρο αυτό επιχειρεί την εννοιολόγηση της κατανάλωσης με όρους κοινωνικής πρακτικής και του καταναλωτισμού ως έθους και τρόπου ζωής στην υστεροκαπιταλιστική, καταναλωτική συνθήκη. Η προτεινόμενη (ιδεοτυπική) εννοιολόγηση των πρακτικών κατανάλωσης αποβλέπει στην αποφυγή εκ των προτέρων αρνητικών ή θετικών σημασιολογικών αποδόσεων και στην υποστήριξη τοπικά ευαίσθητων μελετών που αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά των πρακτικών αυτών και τις σχέσεις που συγκροτούνται μέσω αυτών με τον κόσμο των αντικειμένων, τον εαυτό, τους άλλους, τον φυσικό και κοινωνικό κόσμο, και βεβαίως με τον χρόνο και τον χώρο.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Lallas, D. (2019). Κατανάλωση, καταναλωτικές πρακτικές και καταναλωτισμός: Εννοιολογήσεις και η αναγκαιότητα της σημασιολογικής οριοθέτησης. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 152, 117–157. https://doi.org/10.12681/grsr.21372
- Τεύχος
- 2019: 152
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Appadurai, A. (2014). Νεωτερικότητα χωρίς σύνορα: Πολιτισμικές διαστάσεις της παγκοσμιοποίησης (μτφρ: Κ. Αθανασίου). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Άρεντ, Χ. (1986). Η ανθρώπινη κατάσταση (μτφρ: Σ. Ροζάνης και Γ. Λυκιαρδόπουλος). Αθήνα: Γνώση.
Bauman, Z. (2008). Ζωή για κατανάλωση (μτφρ: Γ. Καράμπελας). Αθήνα: Πολύτροπον.
Beck, U. (2015). Κοινωνία της διακινδύνευσης: Καθ’ οδόν προς μια άλλη νεωτερικότητα (μτφρ: Η. Οικονόμου). Αθήνα: Πεδίο.
Benjamin, W. (2002). Σαρλ Μπωντλαίρ: Ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού. (μτφρ: Γ. Γκουζούλης). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Bourdieu, P. (2006). Η διάκριση (μτφρ: Κ. Καψαμπέλη). Αθήνα: Πατάκης.
Bourdieu, P. (2013). Η αίσθηση της πρακτικής (μτφρ: Θ. Παραδέλλης). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Butler, J. (2009). Αναταραχή φύλου (μτφρ: Γ. Καράμπελας). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Deleuze, G. και Guattari, F. (2017). Καπιταλισμός και σχιζοφρένεια 2: Χίλια πλατώματα (μτφρ: Β. Πατσογιάννης). Αθήνα: Πλέθρον.
Δεμερτζής, Ν. (2002). Πολιτική Επικοινωνία: Διακινδύνευση, δημοσιότητα, διαδίκτυο. Αθήνα: Παπαζήσης.
Elias, N. (1997). Η εξέλιξη του πολιτισμού (τόμος Α΄) (μτφρ: Ε. Βαϊκούση). Αθήνα: Νεφέλη.
Εμμανουήλ, Δ., Καυταντζόγλου, Ρ. και Σουλιώτης Ν. (2016). Εισαγωγή: Κοινωνικές τάξεις και πολιτιστική κατανάλωση – μια πολλαπλά επίμαχη σχέση. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 146, σελ. 1-27. doi: org/10.12681/grsr.10642
Εμμανουήλ, Δ. κ.ά (2016). Κοινωνικές τάξεις και κατανάλωση: Οικονομικές τάξεις, στρώματα status και πρότυπα πολιτιστικής και υλικής κατανάλωσης στην Αθήνα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Foucault, M. (2012). Η γέννηση της βιοπολιτικής: Παραδόσεις στο Κολλέγιο της Γαλλίας (1978-1979) (μτφρ: Β. Πατσογιάννης). Αθήνα: Πλέθρον.
Hall, S. (2017). Το έργο της αναπαράστασης (μτφρ: Π. Πετσίνη). Αθήνα: Πλέθρον.
Hebdige, D. (1981). Υποκολτούρα: Το νόημα του στυλ (μτφρ: Ε. Καλλιφατίδη). Αθήνα: Γνώση.
Jay, M. (2009). Η διαλεκτική φαντασία (μτφρ: Μετάφραση: Φ. Τερζάκης). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Καστοριάδης, Κ. (1992). Ο θρυμματισμένος κόσμος (μτφρ: Ζ. Σαρίκας και Κ. Σπαντιδάκης). Αθήνα: Ύψιλον.
Κονδύλης, Π. (2007). Η παρακμή του αστικού πολιτισμού. Αθήνα: Θεμέλιο.
Λάλλας, Δ. (2012). Στον μικρόκοσμο του Mall. Θεσσαλονίκη: Νησίδες.
Λας, Κ. (2008). Η κουλτούρα του ναρκισσισμού (μτφρ: Β. Τομανάς). Θεσσαλονίκη: Νησίδες.
Μαρξ, K. (2010). Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας (μτφρ: Χ. Μπαλωμένος). Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή.
Μπαμπινιώτης, Γ. (2005). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Μπάουμαν, Ζ. (2002). Η εργασία, ο καταναλωτισμός και οι νεόπτωχοι (μτφρ: Κ.Δ. Γεωρμάς). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Μπαρτ, Ρ. (2007), Μυθολογίες (μτφρ: Κ. Χατζηδήμου και Ι. Ράλλη). Αθήνα: Κέδρος.
Μπάτλερ, Τζ. και Αθανασίου, Α. (2016). Απ-αλλοτρίωση: Η επιτελεστικότητα στο πολιτικό (μτφρ: Α. Κιουπκιολής). Αθήνα: Τόπος.
Μπελ, Ν. (1999). Ο πολιτισμός της μεταβιομηχανικής δύσης (μτφρ: Γ. Λυκιαρδόπουλος). Αθήνα: Νεφέλη.
Μπωντριγιάρ, Ζ. (2005). Η καταναλωτική κοινωνία (μτφρ: Β. Τομανάς). Θεσσαλονίκη: Νησίδες.
Narotzky, S. (2007). Οικονομική Ανθρωπολογία (μτφρ: Α. Σίμογλου). Αθήνα: Σαββάλας.
Ντεμπόρ, Γκ. (1986). Η κοινωνία του θεάματος (μτφρ: Π. Τσαχαγέας). Αθήνα: Ελεύθερος Τύπος.
Ντε Σερτώ, Μ. (2010). Επινοώντας την καθημερινή πρακτική: Η πολύτροπη τέχνη του πράττειν (μτφρ: Κ. Καψαμπέλη). Αθήνα: Σμίλη.
Ρήσμαν, Ντ. (2001). Το μοναχικό πλήθος (μτφρ: Β. Τομανάς). Σκόπελος: Νησίδες.
Ritzer, G. (2012). Σύγχρονη κοινωνιολογική θεωρία (μτφρ: Γ. Χρηστίδης). Αθήνα: Κριτική.
Sassatelli, R. (2016). Καταναλωτική κουλτούρα: Ιστορία, θεωρία και πολιτική. (μτφρ: Δ. Λάλλας). Θεσσαλονίκη: Νησίδες.
Screpanti, E.και Zamagni, S. (2004). Η Ιστορία της Οικονομικής Σκέψης. (μτφρ: Α. Σακκά). Αθήνα: Τυπωθήτω/Δαρδανός.
Sennett, R. (2008). Η κουλτούρα του νέου καπιταλισμού (μτφρ: Τ. Παπαϊωάννου). Αθήνα: Σαββάλας.
Simmel, G. (2018). Η μόδα. (μτφρ: Κ.Γ. Βασιλείου). Αθήνα: Πλέθρον.
Smith, Α. (1776/2018). Έρευνα για τη φύση και τις αιτίες του πλούτου των εθνών (μτφρ: Χ. Βαλλιάνος). Αθήνα: Πεδίο.
Smith, P. (2006). Πολιτισμική θεωρία (μτφρ: Θ. Κατσίκερος). Αθήνα: Κριτική.
Σταυρίδης, Σ. (2010). Μετέωροι χώροι της ετερότητας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Storey, J. (2015) Πολιτισμική θεωρία και λαϊκή κουλτούρα: Εισαγωγή (μτφρ: Β. Ντζούνης). Αθήνα: Πλέθρον.
Τριτζίλια, Κ. (2004). Οικονομική Κοινωνιολογία (μτφρ: Χ. Τσαμπρούνης). Αθήνα: Παπαζήσης.
Φουκό, Μ. (1987). Εξουσία, γνώση και ηθική (μτφρ: Ζ. Σαρίκας). Αθήνα: Ύψιλον.
Φουκό, Μ. (1991). Η μικροφυσική της εξουσίας (μτφρ: Λ. Τρουλινού). Αθήνα: Ύψιλον.
Vaneigem, R. (2002). Η επανάσταση της καθημερινής ζωή (μτφρ: Σ. Βελέντζας). Αθήνα: Άκμων.
Veblen, Th. (1982). Η θεωρία της αργόσχολης τάξης (μτφρ: Γ. Νταλιάνης). Αθήνα: Κάλβος.
Χορκχάιμερ, Μ. και Αντόρνο, Τ.Β. (1996). Διαλεκτική του Διαφωτισμού (μτφρ: Α. Αναγνώστου). Αθήνα: Νήσος.
Weber, M. (2007). Οικονομία και Κοινωνία, 2ος Τόμος (μτφρ: Θ. Γκιούρας). Αθήνα: Σαββάλας.
Appadurai, A. (1986). Introduction: commodities and the politics of value. In A. Appadurai (ed.), The social life of things. Commodities in cultural perspectives (pp 3-63). Cambridge: Cambridge University Press.
Bauman, Z. and Rojek, C. (2004). The consumerist syndrome in contemporary society: An interview with Zygmunt Bauman. Journal of Consumer Culture, 4 (3), pp. 291-312. doi: 10.1177/1469540504046516.
Belk, R. W. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, pp. 139-168.
Campbell, C. (1995). The Sociology of consumption. In D. Miller (ed.), Acknowledging consumption: A review of new studies (pp. 96-126). London-New York: Routledge.
Campbell, C. (2004). I shop therefore I know that I am: The metaphysical basis of modern consumerism. In K.M. Ekstrøm, and H. Brembeck (eds), Elusive consumption (pp. 27-44). Oxford: Berg.
Campbell, C. (2018 [1987]). The romantic ethic and the spirit of modern consumerism. Oxford: Blackwell.
Chan, T.W and Goldthorpe, J. (2010). Social status and cultural consumption. In T.W. Chan (ed.), Social status and cultural consumption (pp. 1-27). New York: Cambridge University Press.
Clarke, J., Hall, S., Jefferson, T., and Roberts B. (2006 [1975]), Subcultures, cultures and class. In S. Hall and T. Jefferson (eds), Resistance through rituals: Youth subcultures in post-war Britain (pp. 3-59). London-New York: Routledge.
Douglas, Μ. and Isherwood, Β., (1996 [1979]). The world of goods: Towards an Anthropology of consumption. London: Routledge.
Durkheim, E. (1897/2005). Suicide. Translation: J.A. Spaulding and G. Simpson. London: Routledge/Taylor & Francis Group.
Featherstone, M. (2007). Consumer culture and postmodernism. London: Sage.
Fiske, J. (2005 [1989]). Reading the popular. London: Routledge/Taylor & Francis Group.
Friedberg, A. (1994). Window shopping: cinema and the postmodern. University of California Press.
Gabriel, Y. and Lang, T. (2006). The unmanageable consumer. London: Sage.
Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. Cambridge: Polity.
Giddens, A. (2006 [1991]), Modernity and self-identity: Self and society in the late modern age. Cambridge: Polity.
Graeber, D. (2011). Consumption. Current Anthropology, 52 (4), pp. 489-511. doi: 10.1086/660166
Hall, S. (1999 [1980]). Encoding/Decoding. In S. During (ed.), The Cultural Studies reader (pp. 507-517). London: Routledge.
Hays, S. (1994). Structure and agency and the sticky problem of culture. Sociological Theory, 12 (1) , pp. 57-72.
Lahire, B. (2008). The individual and the mixing of genres: Cultural dissonance and self-distinction. Poetics, 36, pp. 166-188.doi:10.1016/j.poetic.2008.02.001
Lamont, M. (1992). Money, morals and manners: The culture of the French and the American upper-middle class. Chicago: The University of Chicago Press.
Lefebvre, H. (2008a). Critique of everyday life: Volume 1. London-New York: Verso.
Lefebvre, H. (2008b). Critique of everyday life: Foundations for a Sociology of the everyday –Volume 2. London-New York: Verso.
Lefebvre, H. (2008c). Critique of everyday life: From modernity to modernism –Volume 3. London-New York: Verso.
Lury, C. (2011). Consumer culture. Cambridge: Polity Press.
Maffesoli, M. (1996). The time of the tribes: The decline of individualism in mass society. Translation: D. Smith. London: Sage.
Malthus, T.R. (1827). Definitions in Political Economy. London: John Murray.
Malthus, T.R. (1836). Principles of Political Economy. London: W. Pickering.
Mandeville, B. (1732/2011) The fable of the bees or private vices, Public benefits, Vol. 1. Indianapolis: Online Library of Liberty/Liberty Fund.
Marshall,. A. (1964). Elements of economics of industry. London: Macmillan.
Miller, D. (1987). Material culture and mass consumption. Oxford: Basil Blackwell.
Miller, D. (1995a). Consumption as the vanguard of history: A polemic by way of an introduction. In D. Miller (ed.), Acknowledging consumption (pp. 1-52). London-New York: Routledge.
Miller, D. (1995b). Consumption studies as the transformation of Anthropology. In D. Miller (ed.), Acknowledging consumption (pp. 263-292). London-New York: Routledge.
Miller, D. and Slater, D. (2007). Moments and movements in the study of consumer culture. Journal of Consumer Culture, 7 (1), pp. 5-23. doi: 10.1177/1469540507073506.
Miller, D. (2008). The comfort of things. Cambridge: Polity.
Miles, S. (2006 [1998]). Consumerism as a way of life. London: Sage.
Molander, S. (2017). Not just a mother: embodied and positional aspects of consumer learning from a practice perspective, Consumption Markets & Culture, 20 (2), pp. 131-152. doi: 10.1080/10253866.2016.1193014.
Nava, M. (1987). Consumerism and its contradictions. Cultural Studies, 1 (2), pp. 204-210. doi.org/10.1080/09502388700490151
North, D. (1907 [1691]). Discourses upon trade. Baltimore: Johns Hopkins Press.
Peterson, P. (1992). Understanding audience segmentation: From elite and mass to omnivore and univore. Poetics, 21, pp. 243-258.
Peterson, R.A. and Kern, R. M. (1996). Changing highbrow taste: From snob to omnivore. American Sociological Review, 61 (5), pp. 900-907.
Peterson, R.A. (2005). Problems in comparative research: The example of omnivorousness. Poetics 33, pp. 257-282. doi:10.1016/j.poetic.2005.10.002
Reckwitzt, A. (2002). Toward a theory of social practices. European Journal of Social Theory, 5(2), pp. 243–263. doi: 1368-4310[200205]5:2;243–263;024256.
Ritzer, G. (1998). Introduction. In J. Baudrillard, The consumer society: Myths and structures (pp. 1-25). London: Sage.
Ritzer, G. (2010). Enchanting a disenchanted world: Continuity and change in the cathedrals of consumption. California: Pine Forge Press-Sage.
Ryan, M. (2005). Agency-structure integration. In G. Ritzer (ed.), Encyclopedia of Social Theory, Volume 2 (pp. 5-6). California: Sage.
Savage, Μ. (2013). Status, lifestyle, and taste. In F. Trentman (ed.), The Oxford handbook of the history of consumption (pp.551-567). Oxford: Oxford University Press.
Schatzki, Th. (1996). Social practices: A Wittgensteinian approach to human activity and the social. Cambridge University Press.
Shields, R. (1996). Foreword: Masses or tribes? In M. Maffesoli, The time of the tribes (pp. ix-xii). London: Sage.
Shields, R. (1994). Spaces for the subject of consumption. In R. Shields (ed.), Lifestyle shopping: The subject of consumption (pp. 1-20). London: Routledge.
Shove, E., Pantzar, M. and Watson, M. (2012). The dynamics of social practice. London: Sage.
Skålén, P. and Hackley, C., (2011). Marketing-as-practice. Introduction to the special issue. Scandinavian Journal of Management, 27 (2), pp. 189-195. doi:10.1016/j.scaman.2011.03.004
Slater D., (1997). Consumer culture and modernity. Cambridge: Polity Press.
Trentmann, F. (2017). Empire of things. UK: Penguin.
Warde, A. (2005). Consumption and theories of practice. Journal of Consumer Culture, 5 (2), pp. 131-53. doi: 10.1177/1469540505053090.
Warde, A. (2017). Consumption: A sociological analysis. London: Macmillan.
Wilk, R. (2004).Morals and metaphors. The meaning of consumption. In K. M. Ekstrøm, and H. Brembeck (eds), Elusive consumption, (pp. 11-26). Oxford: Berg.
Williams, R. (1991). Dream worlds: Mass consumption in late 19th century France. California: University of California Press.
Williamson, J. (1978). Decoding advertisements. London: Marion Boyars.
Williamson, J. (1986). Consuming passions: The dynamics of popular culture. London: Marion Boyars.
Winch, D. (2006). The problematic status of the consumer in orthodox economic thought. In F. Trentmann (ed.) The Making of the consumer: knowledge, power and identity in the modern world (pp. 31-51). Oxford: Berg.
