Ευρωπαϊκή Ένωση και πολιτική υγείας: Οι μηχανισμοί εξευρωπαϊσμού των συστημάτων υγείας

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 26, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.27618
Λέξεις-κλειδιά:
εξευρωπαϊσμός ευρωπαϊκό εξάμηνο ευρωπαϊκή πολιτική υγείας ευρωπαϊκά συστήματα υγείας
Stergios Seretis
ΑΠΘ
https://orcid.org/0000-0002-9115-2522
Sotiris Sotiriou
ΑΠΘ
https://orcid.org/0000-0002-6060-4995
Ioannis Pantoularis
ΑΠΘ
Michalis Poulimas
ΑΠΘ
https://orcid.org/0000-0001-6774-9540
Elias Kondilis
ΑΠΘ
https://orcid.org/0000-0001-9592-2830
Περίληψη

Ο εξευρωπαϊσμός, η διαδικασία δηλαδή διαμόρφωσης και μεταφοράς πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στα κράτη μέλη, είναι έννοια επίκαιρη, αφορώντας ολοένα και περισσότερα πεδία άσκησης πολιτικής. Σκοπός του άρθρου είναι η διερεύνηση της έκτασης και έντασης του εξευρωπαϊσμού στο πεδίο της πολιτικής υγείας και η δημιουργία ενός θεωρητικού, ταξινομητικού πλαισίου των μηχανισμών μέσω των οποίων αυτός συντελείται. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν, πρώτον, ότι ο εξευρωπαϊσμός στο πεδίο της πολιτικής υγείας ως θεσμική πρακτική υφίσταται και συνεχώς διευρύνεται και, δεύτερον, ότι, ενώ πριν την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης επιλέγονταν κύρια οριζόντιοι μη υποχρεωτικοί μηχανισμοί εξευρωπαϊσμού, κατά την περίοδο της κρίσης παρατηρείται μετακίνηση σε κάθετους υποχρεωτικούς μηχανισμούς, που αυξάνουν την ένταση των παρεμβάσεων της ΕΕ στο χώρο της υγείας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Stergios Seretis, ΑΠΘ
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ
Sotiris Sotiriou, ΑΠΘ
Επιστημονικός Συνεργάτης. Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ
Ioannis Pantoularis, ΑΠΘ
Επιστημονικός Συνεργάτης. Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ
Michalis Poulimas, ΑΠΘ
Δρ. Κοινωνιολογίας. Επιστημονικός Συνεργάτης, Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ
Elias Kondilis, ΑΠΘ
Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ
Αναφορές
Αντωνοπούλου, Λ. (2014). Οικονομία της υγείας: Θεωρητικές προσεγγίσεις και πολιτικές για το ελληνικό σύστημα υγείας. Αθήνα: Gutenberg.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2005). Περιβάλλον: η Επιτροπή θα κινήσει δικαστική διαδικασία εναντίον της Ελλάδας για παραβιάσεις της νομοθεσίας.IP/05/1644. Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Βρυξέλλες.
Νόμος Υπ’ Αρίθ. 4213 (2013). ΦΕΚ Α 261/9.12.2013, Προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Μαρτίου 2011 περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης (L 88/45/4.4.2011) και άλλες διατάξεις.
Οικονόμου, Χ. (2004). Πολιτικές υγείας στην Ελλάδα και τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Αθήνα: ∆ιόνικος.
Προεδρικό Διάταγμα 38 (2010). ΦΕΚ 78/τ. Α΄/25-05-2010,Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.
Σακελλαρόπουλος, Θ. και Αγγελάκη, Μ. (2016). Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική: από την άτολμη ανάπτυξη στο αβέβαιο μέλλον. Στο Ν. Μαραβέγιας (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ένωση. Δημιουργία, εξέλιξη, προοπτικές (σελ. 421-436). Αθήνα: Κριτική.
Σακελλαρόπουλος, Θ.(2011). Συμμετοχικότητα και ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική. Ο ρόλος των ΜΚΟ στην Ανοιχτή Μέθοδο Συντονισμού (ΑΜΣ) στον τομέα της ενσωμάτωσης: περίπτωση της Ελλάδας. Στο Μ. Θανοπούλου, Μ. Πετμετζίδου, Μ. Στρατηγάκη (επιμ.), Όψεις κοινωνικής δυναμικής: Μελέτες χαριστήριες στην καθηγήτρια Κούλα Κασιμάτη. Αθήνα: Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός.
Φερώνας, Α. (2013).Ο εξευρωπαϊσμός της κοινωνικής πολιτικής. Θεωρητικό πλαίσιο, μεθοδολογικά προβλήματα και η ελληνική εμπειρία. Αθήνα: Διόνικος.
Azzopardi-Muscat, N., Clemens, T., Stoner, D. and Brand, H. (2015). EU Country Specific Recommendations for health systems in the European Semester process: Trends, discourse and predictors.Health Policy, 119 (3), pp. 375–383.
Baeten, R. (2008). The proposal for a directive on patients’ rights in cross-border healthcare. In C. Degryse (ed.), Social developments in the European Union (pp. 155-181). Brussels:ETUI, Observatoire Social Européen.
Borzel, A. (1999). Towards Convergence in Europe: Institutional adaptation to Europeanization in Germany and Spain. Journal of Common Market Studies, 37 4), pp. 573–596.
Brooks, E. (2012). Europeanisation through soft law: the future of EU health policy?. Political Perspectives, 6 (1), pp. 86–104.
Bulmer, S. and Radaelli, C. (2004). The Europeanization of national policy. In S. Bulmer and C. Lequesne (eds.), The Member States of the European Union (pp. 338–59). Oxford: Oxford University Press.
Council of Europe (2019). Report to the Greek Government on the visit to Greece carried out by the European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT). CPT/Inf (2019) 4. Strasmburg: France.
Court of Justice of the European Union (2015). PRESS RELEASE No 152/15 Luxembourg, 23 December 2015 Judgment in Case C-180/14. Commission v Greece. By allowing doctors to work 24 hours or more consecutively, Greek law infringes EU law. Luxembourg: Court of Justice of the European Union.
Cowles, M., Caporaso, J. and Risse, T. (2001). Transforming Europe: Europeanization and domestic change. Ithaca, New York: Cornell University Press.
European Commission (2011). Commission staff working paper impact assessment accompanying document to the proposal for a directive of the European Parliament and of the Council amending directive 2005/36/EC on the recognition of professional qualifications and regulation on administrative cooperation through the internal market information system, European Commission staff working paper SEC 1558, Brussels: European Commission.
European Commission (2013). Commission Staff Working Document Report on the implementation of the Council Recommendation of 30 November 2009 on Smoke-free Environments (2009/C 296/02). SWD(2013) 56 final/2, Brussels: European Commission.
European Parliament (2011). Directive 2011/24/EU of the European Parliament and of the Council of 9 March 2011 on the application of patients’ rights in cross-border healthcare. Official Journal of the European Union, 54 (L88), pp. 45-65.
European Union (2007). Lisbon Treaty. Official Journal of the European Union, 50 (C306), pp. 1-271.
European Union (2012). Consolidated versions of the Treaty on European Union and the Treaty on the functioning of the European Union. Official Journal of the European Union, 55 (C326), pp. 47-390.
European Union (2013). Regulation (EU) No 472/2013 of the European Parliament and of the Council of 21 May 2013 on the strengthening of economic and budgetary surveillance of Member States in the euro area experiencing or threatened with serious difficulties with respect to their financial stability. Official Journal of the European Union, 56 (L140), pp. 1-10.
Fahy, N. (2012). Who is shaping the future of European health systems?. BMJ, 344, e1712.
Fahy, N., Hervey, T., Greer, S., Jarman, H., Stuckler, D., Galsworthy, M. and McKee, M. (2017). How will Brexit affect health and health services in the UK? Evaluating three possible scenarios. The Lancet, 390 (10107), pp. 2110-2118.
Fahy, N., Hervey, T., Greer, S., Jarman, H., Stuckler, D., Galsworthy, M., & McKee, M. (2019). How will Brexit affect health services in the UK? An updated evaluation. The Lancet, 393 (10174), pp. 949-958.
Gerlinger, T. and Urban, H. (2007). From heterogeneity to harmonization? Recent trends in European health policy. Cadernos de SaúdePública, 23 (2), pp. 133-142.
Greer, S. L. (2006). Uninvited Europeanization: neofunctionalism and the EU in health policy. Journal of European Public Policy, 13 (1), pp. 134-152.
Greer, S. L. (2014). The three faces of European Union health policy: Policy, markets, and austerity. Policy and Society, 33 (1), pp. 13–24.
Greer, S. L. (2019). European Health Policy: the gate with no fence. Eurohealth, 25 (3), pp. 47-49
Greer, S. L., Hervey, T. K., Mackenbach, J. P., & McKee, M. (2013). Health law and policy in the European Union. The Lancet, 381 (9872), pp. 1135-1144.
Greer, S. L., Jarman, H. and Baeten, R. (2016). The new political economy of health care in the European Union: the impact of fiscal governance. International Journal of Health Services, 46 (2), pp. 262-282.
Greer, S. L., Fahy, N., Elliott, H. A., Wismar, M., Jarman, H. and Palm, W. (2019). Everything you always wanted to know about European Union health policies but were afraid to ask. Brussels: European Observatory on Health Systems.
Health and Food Safety D.G., (2016). Strategic Plan 2016-2020. Brussels: European Commission.
Héritier, A. and Knill, C. (2001). Differential responses to European policies: a comparison. In A. Héritier et al. (eds.), Differential Europe: The European Union impact on national policymaking (pp. 257-321). Lanham: Rowman & Littlefield.
Hoppe, H. (2018). Democracy–the god that failed: the economics and politics of monarchy, democracy and natural order. New York: Routledge.
Howell, K. (2002). Developing Conceptualizations of Europeanization and European Integration: Mixing Methodologies. ESRC Seminar Series / UACES Study Group on the Europeanization of British Politics ESRC Seminar 1, University of Sheffield, 29 November.
Karas, O. and Ngoc, L. H. (2014). Report on the enquiry on the role and operations of the Troika (ECB, Commission and IMF) with regard to the euro area programme countries. Committee on Economic and Monetary Affairs. Brussels: European Parliament.
Kondilis, E., Smyrnakis, E., Gavana, M., Giannakopoulos, S., Zdoukos, T., Iliffe, S. and Benos, A. (2012). Economic crisis and primary care reform in Greece: driving the wrong way?. British Journal of General Practice, 62 (598), 264-265.
Kondilis, E., Giannakopoulos, S., Gavana, M., Ierodiakonou, I., Waitzkin, H. and Benos, A. (2013). Economic crisis, restrictive policies, and the population's health and health care: the Greek case. American Journal of Public Health, 103 (6), pp. 973–979.
Kondilis, E., Bodini, C., De Vos, P. and Benos, A. (2015). Politiques fiscalesen Europe à l’ère de la crise économique. Santé Conjuguée, 69, pp. 34-43.
Ladrech, R. (2010). Europeanization and national politics. London: Macmillan International Higher Education.
Ladrecth, R. (1994). Europeanization of domestic politics and institutions: The case of France. JCMS: Journal of Common Market Studies, 32 (1), pp. 69–88.
Lapavitsas, C. (2012). Crisis in the Eurozone. London: Verso Books.
Lawton, T. (1999). Governing the skies: Conditions for the Europeanisation of airline policy. Journal of Public Policy, 19 (1), pp. 91-112.
Mavroudeas, S. (2014). Greek capitalism in crisis: Marxist analyses. London: Routledge.
Mossialos, E. and Lear, J. (2012). Balancing economic freedom against social policy principles: EC competition law and national health systems. Health Policy, 106 (2), pp. 127-137.
Müller, W. C., Bovens, M., Christensen, J. G., Jenny, M. and Yesilkagit, K. (2010). Legal Europeanization: Comparative perspectives. Public Administration, 88 (1), pp. 75-87.
Radaelli, C. M. (2000). Whither Europeanization? Concept stretching and substantive change. European Integration Online Papers (EIoP), 4 (8) http://eiop.or.at/eiop/texte/2000-008a.htm
Radaelli, C. M. (2002). The domestic impact of European Union public policy: Notes on concepts, methods, and the challenge of empirical research. Politique Européenne, 1, pp. 105-136.
Radaelli, C. M. (2006). Europeanization: Solution or Problem? In M. Cini and A. Bourne (Eds.), Palgrave Advances in European Union Studies (pp. 56–76). London: Palgrave Macmillan.
Saad Filho, A. (2016). Social policy beyond neoliberalism: from conditional cash transfers to pro-poor growth. Journal of Poverty Alleviation and International Development, 7 (1), pp. 67-94.
Sbragia, A. and Stolfi, F. (2012). Key policies. In D. Kenealy, J. Peterson and R. Corbett (Eds.), The European Union: How does it work? (pp. 99-121). Oxford: Oxford University Press.
Seretis, S. and Tsaliki, P. (2012). Value transfers in trade: an explanation of the observed differences in development. International Journal of Social Economics, 39 (12), pp. 965-982.
World Health Organisation (2019). WHO report on the global tobacco epidemic.Country profile Greece. Geneva: World Health Organisation.