Χωρο-γραφώντας ταυτότητες: συμβολικές διαστάσεις του χώρου στη συλλογική μνήμη της κοινότητας των Αιγυπτιωτών

PDF
Δημοσιευμένα: Jan 29, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.29386
Λέξεις-κλειδιά:
χώρος μνήμη ταυτότητα ελληνική παροικία στην Αίγυπτο
Irakleitos Souyioultzoglou
Πάντειο Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0002-9875-7196
Περίληψη

Το παρόν άρθρο εξετάζει τη διαδικασία παραγωγής Λόγων αναφορικά με την παρουσία των Ελλήνων στη σύγχρονη Αίγυπτο, αναδεικνύοντας τις αναπαραστάσεις του χώρου ως στοιχείο που θεμελιώνει διαχρονικά το συλλογικό αφήγημα και την ταυτότητα των μελών της παροικίας που έχουν μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα. Υποστηρίζεται ότι η συσσώρευση του αποθέματος μνήμης μέσα από τις βιωματικές αφηγήσεις και τη διάδραση των Αιγυπτιωτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παράγει συγκεκριμένα μοτίβα σύνδεσης στοιχείων του χώρου με πολιτισμικούς κώδικες, κοινωνικές σχέσεις και εναλλακτικές τοπογραφίες που διατηρούν στον χρόνο την πρόσληψη της παροικίας ως οργανικού κοινωνικού συνόλου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Irakleitos Souyioultzoglou, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μεταδιδακτορικός ερευνητής, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

 

Αναφορές
Αδαμαντίδου, Μ. (1994). Ελληνικός περίπατος στο Κάιρο. Ελληνική Κοινότητα Καΐρου.
Καράγιωργα, Ο. (2005). Αίγυπτος, Μανσούρα και η εκεί ελληνική ζωή μας. Γραφικές Τέχνες Τουμαζάτος.
Αναγνωστοπούλου, Σ. (2006). Κοινωνικές και πολιτισμικές επιδράσεις από την εγκατάσταση των προσφύγων. Στο Κ. Τσιτσελίκης (επιμ.), Η ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών: Πτυχές μιας εθνικής σύγκρουσης (σελ. 249-267). Κριτική.
Γιαλουράκης, Μ. 2006 [1967]. Η Αίγυπτος των Ελλήνων: Συνοπτική ιστορία των Ελλήνων της Αιγύπτου. Εκδόσεις Καστανιώτη.
Ιακωβίδης, Ι. (2011). Κωνσταντινουπολίτες, Αιγυπτιώτες, Μικρασιάτες και Πόντιοι στην Ελλάδα (ιδίως κατά το β’ ήμισυ του 20ού αιώνα). Σίδερης.
Κατσάπης, Κ (2011). Το προσφυγικό ζήτημα. Στο Α. Λιάκος (επιμ.), Το 1922 και οι πρόσφυγες: Μια νέα ματιά (σελ. 125-169). Νεφέλη.
Κουμούτση, Π. (2003). Αλεξάνδρεια: Στον δρόμο των ξένων. Εμπειρία Εκδοτική.
Λεοντή, Ά. (1998). Τοπογραφίες του ελληνισµού: Χαρτογραφώντας την πατρίδα (µτφρ.: Π. Στογιάννος). Αθήνα: SCRIPTA.
Νταλαχάνης, Α. (2010). Μεταξύ παροικίας, μητρόπολης και διασποράς: Στρατηγικές μετανάστευσης για τους Έλληνες της Αιγύπτου, 1945-1956. Μνήμων, 31, σελ. 187-214.
Νταλαχάνης, Α. (2015). Ακυβέρνητη παροικία: Oι Έλληνες στην Αίγυπτο από την κατάργηση των προνομίων στην έξοδο, 1937-1962. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Μαραγκούλης, Μ. (2011). Καιρός να συγχρονισθώμεν: Η Αίγυπτος και η αιγυπτιώτικη διανόηση (1919-1939). Gutenberg.
Σουλογιάννης, Ε. (1999). Η θέση των Ελλήνων στην Αίγυπτο: από την ακμή στην παρακμή και τη συρρίκνωση. Πολιτισμικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων.
Σταυρίδης, Σ. (2006). Η σχέση χώρου και χρόνου στη συλλογική μνήμη. Στο Σ. Σταυρίδης (επιμ.), Μνήμη και εμπειρία του χώρου (σελ. 13-42). Αλεξάνδρεια.
Στεφανάκης, Δ. (2012). Μέρες Αλεξάνδρειας. Ψυχογιός.
Φουρτούνας, Ι. (2020). Ελληνική Σούμπρα. Ορθόδοξο Πατριαρχικό Κέντρο Καΐρου.
Χατζηφώτης, Ι. (1999). Αλεξάνδρεια: Δύο aιώνες του νεότερου Ελληνισμού (19ος-20ος). Ελληνικά Γράμματα.
Alpan (2012). But the memory remains: History, memory and the 1923 Greco-Turkish population exchange. The Historical Review/La Revue Historique, 9, pp. 199-232.
Appadurai, A. (1981). The past as a scarce resource. Man, 16 (2), pp. 201-219. doi:10.2307/2801395
Baym, N. K. (2010). Personal connections in the digital age. Polity.
Baym, N. K. and boyd, d. (2012). Socially mediated publicness: an introduction. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 56 (3), pp. 320-329. doi:10.1080/08838151.2012.705200
Bender, B. (2006). Place and landscape. In C. Tilley, W. Keane, S. Kuechler, M. Rowlands and P. Spyer (Eds.) Handbook of Material Culture, pp. 303–14. Sage.
Borutta, M. and Jansen, J.C. (2016). Vertriebene and Pieds-Noirs in Postwar Germany and France: Comparative Perspectives. Palgrave.
boyd, d. (2010). Social network sites as networked publics: Affordances, dynamics, and implications. In Z. Papacharissi (Ed.), A networked self: Identity, community and culture on social network sites, pp. 39–58. Routledge.
Buettner, E. (2016). Europe after empire: Decolonization, society, and culture. Cambridge University Press.
Buettner, E. (2018). Postcolonial migrations to Europe. In M. Thomas and A. Thompson (Eds.), The Oxford Handbook of the Ends of Empire, pp. 601–620. Oxford University Press.
Cole, J. (2001). Forget colonialism? Sacrifices and the art of memory. University of California Press.
Della Dora, V. (2006). The rhetoric of nostalgia: postcolonial Alexandria between uncanny memories and global geographies. Cultural Geographies 13, pp. 207-238.
Eyerman, R. and Sciortino, G. (2020). The cultural trauma of decolonization: Colinial returnees in the national imagination. Palgrave McMillan.
Fahmy, Z. (2011). Ordinary Egyptians: Creating the modern nation through popular culture. Stanford University Press.
Fontein, J. (2011). Graves, ruins, and belonging: Towards an Anthropology of proximity. Journal of the Royal Anthropological Institute 17, pp. 706-727.
Foucault, M. (1986). Of other spaces. Trans.: Miskowiec, J. Diacritics, 16 (1) (Spring), pp. 22-27.
Gorman, A. (2009). Repatriation, migration or readjustment: Egyptian Greek dilemmas of the 1950s. In D. Tziovas (Εd.). Greek diaspora and migration since 1700: Society, politics and culture, pp. 61-72. Ashgate.
Hanley, W. (2008). Grieving cosmopolitanism in Middle East studies. History Compass, 6 (5), pp. 1346–1367.
Haag, M. (2004). Alexandria: City of memory. American University of Cairo Press.
Halim, H. (2013). Alexandrian Cosmopolitanism: An archive. Fodham University Press.
Hawas, M. (2019). The politics of nostalgia: Memory restructuring in the Eastern Mediterranean. Global-e. Menmonic Solidarity Series. www.21global.ucsb.edu/global-e/april-2019/politics-nostalgia-memory-restructuring-eastern-mediterranean
Hodgkin, K. and Radstone, S. (Eds.). (2003a). Contested pasts: The politics of memory. Routledge.
Hodgkin, K. and Radstone, S. (Eds.). (2003b). Regimes of memory. Routledge.
Ilbert, R. (1996). Alexandrie 1830-1930: Histoire d'une communaute citadine (2τ.). Institut Français d’Archéologie Orientale.
Ilbert, R., Yannakakis, I. and Hassoun J. (Eds.). (1997). Alexandria 1860-1960: The brief life of a cosmopolitan community (trans. Clement, C.). Harpocrates Publishing.
James, A. (2001). Memories of Anatolia: generating Greek refugee identity, Balkanologie, 1 (2). doi: 10.4000/balkanologie.720
Kazamias, A. (2009). The «purge» of the Greeks from Nasserite Egypt: Myths and realities. Journal of the Hellenic Diaspora, 35 (2), pp. 13-34.
Kitroeff, A. (1989). The Greeks in Egypt 1919-1937: Ethnicity and class. Ithaca Press.
Kitroeff, A. (2012). Asia Minor refugees in Greece. A history of identity and memory, 1920s – 1980s. In G. Shirinian (Ed.), The Asia Minor catastrophe and the Ottoman Greek genocide. The Asia Minor and Pontos Hellenic Research Center.
Kitroeff, A. (2019). The Greeks and the making of modern Egypt. American University in Cairo Press
Lefebvre, H. (1991) [1974]. The production of space. (Trans.: D. Nicholson-Smith) Blackwell.
Lefebvre, H. [1976]. Reflections on the politics of space. (Trans.: M. Enders). Antipode, 8, pp. 30-37.
Lefebvre, H. (1996). Writings on cities. E. Kofman and E. Lebas (Eds.). Blackwell Publishers.
Low, S. and Lawrence-Zuniga, D. (2007) [2003]. Locating culture. In S. Low, D. Lawrence-Zuniga (Eds.), The Anthropology of space and place: Locating culture. Blackwell.
Mitchell, T. (1991). Colonising Egypt. University of California Press.
Molden, B. (2016). Resistant pasts versus mnemonic hegemony: On the power relations of collective memory. Memory Studies, 9 (2), pp. 125–142.
Mylona, E. (2018). a presence without a narrative: The Greeks in Egypt, 1961-1976. Revue des Mondes Musulmans et de la Méditerranée, 144, pp. 175-190.
Nora, P. (1989). Between memory and history: Les lieux de memoire. (Trans.: M. Roudebush). Representations, 26 (spring), pp. 7-24.
Papacharissi, Z. (2002). The virtual sphere: The internet as a public sphere. New Media & Society, 4 (1), pp. 9-27.
Papacharissi, Z. (2009). The virtual geographies of social networks: a comparative analysis of Facebook, LinkedIn and ASmallWorld. New Media & Society, 11(1-2), pp. 199-220
Rymarczuk, R. and Derksen, M. (2014). Different spaces: Exploring Facebook as heterotopia. First Monday, 19 (6). https://doi.org/10.5210/fm.v19i6.5006
Said, L. (2016). Heritage and nationalism in Nasser’s Egypt: the case of belle époque Alexandria. Master thesis. https://era.ed.ac.uk/handle/1842/20475
Smith, A.L. (2006). Colonial memory and postcolonial Europe: Maltese settlers in Alegeria and France. Indiana University Press.
Starr, D. (2005). Recuperating cosmopolitan Alexandria: Circulation of narratives and narratives of circulation. Cities, 22 (3), pp. 217–228.
Stoler, A. and Strassler, K. (2000). Castings for the colonial: Memory work in «New Order» Java. Comparative Studies in Society and History, 42, pp. 4-48.
Stoller, P., (1995). Embodying colonial memories. Routledge.
Tilley, C. (1994). A phenomenology of landscape: Places, paths and monuments. Berg publishers.
Tilley, C. (2006). Introduction: identity, place, landscape and heritage. Journal of Material Culture, 11, pp. 7-32.
Zubaida, S. (2002). Middle Eastern Experiences of Cosmopolitanism. In S. Vertovec and R. Cohen (Eds.). Conceiving cosmopolitanism: Theory, context, and practice (pp. 32-41). Oxford University Press.
Zubaida, S. (2010). Cosmopolitan citizenship in the Middle East. Opendemocracy.net. https://www.opendemocracy.net/en/cosmopolitan-citizenship-in-middle-east/.
Zubaida, S. (2011). Beyond Islam: A new understanding of the Middle East. I.B. Tauris.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)