Η αποτίμηση της πολιτιστικής κληρονομιάς: Μια ανάλυση των οικονομικών εργαλείων και των περιορισμών τους

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 15, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.30814
Λέξεις-κλειδιά:
πολιτιστική κληρονομιά, οικονομικά του πολιτισμού, πολιτιστική πολιτική, πολιτιστική αξία, πολιτική οικονομία
Μήνα Δραγούνη
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Περίληψη

Τα τελευταία χρόνια, η διεθνής νεοφιλελεύθερη πολιτική για τον πολιτισμό προωθεί τη ρητορική της «ανταποδοτικότητας των επενδύσεων» στα πολιτιστικά αγαθά και κατ’ επέκταση την ανάγκη δημιουργίας κατάλληλων μεθοδολογιών για την αποτίμηση της αξίας τους. Σε αυτό το πλαίσιο, το παρόν άρθρο εξετάζει ορισμένες από τις βασικές έννοιες και τις μεθόδους των συστημικών οικονομικών, οι οποίες επιστρατεύονται στη μέχρι τώρα βιβλιογραφία για να ορίσουν και να οριοθετήσουν την οικονομική και κοινωνική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όπως υποστηρίζεται, παρότι η αξία των μνημείων συγκροτείται συλλογικά μέσα από πολύπλοκες κοινωνικές διαδικασίες και αλληλεπιδράσεις, οι νεοκλασικές οικονομικές τεχνικές περιορίζονται στην αποσπασματική αποτύπωσή της με όρους ατομικής κατανάλωσης. Καθώς προκύπτει η ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση στο ζήτημα, προτείνεται η σύνθεση μεθοδολογιών που αφενός συνδυάζουν τα εργαλεία των οικονομικών με την ποιοτική συμμετοχική έρευνα και αφετέρου εδράζονται σε ευρύτερες ιδέες και προβληματικές της πολιτικής οικονομίας που απομακρύνονται από τις συνηθισμένες υποθέσεις της μικροοικονομικής θεωρίας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Μήνα Δραγούνη , Πάντειο Πανεπιστήμιο

Δρ Πολιτιστικής Διαχείρισης (UCL), Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αναφορές
Βουδούρη, Δ. (Επιμ.) (2014). Διαχείριση πολιτιστικών οργανισμών σε περιόδους κρίσης. Πρακτικά Διημερίδας (31 Μαΐου-1 Ιουνίου 2013). Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Εμμανουήλ, Δ., Καυταντζόγλου, Ρ., και Σουλιώτης, Ν. (2016). Κοινωνικές τάξεις και πολιτιστική κατανάλωση – μια πολλαπλά επίμαχη σχέση. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 146 (Α), σελ. 3-37. https://doi.org/10.12681/grsr.10642
Καράγιωργας, Δ. (1979). Δημόσια οικονομική (Πρώτος Τόμος): Οι οικονομικές λειτουργίες του κράτους. Εκδόσεις Παπαζήση.
Abrina, T. A. S., and Bennett, J. (2020). Using choice modelling to estimate the non-market benefits of coral reef restoration in the Philippines. Ocean & Coastal Management, 185, 105039. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2019.105039
Anderson, B. (1983) [2006]. Imagined communities: Reflections on the origins and the spread of nationalism. Verso.
Atkinson, A. B., and Stiglitz, J. E. (2015). Lectures on public economics: Updated edition. Princeton University Press.
Australia ICOMOS (1999). The Burra Charter. https://australia.icomos.org/wp-content/uploads/BURRA-CHARTER-1999_charter-only.pdf (accessed 29 December 2020).
Avdikos, V., and Dragouni, M. (2021). Assessing values of cultural heritage and museums: A holistic framework. In B. J. Hracs, T. Brydges, T. Haisch, A. Hauge, J. Jansson and J. Sjöholm (Eds.), Culture, creativity and economy: Collaborative practices, value creation and spaces of creativity (pp. 83-94). Routledge, https://doi.org/10.4324/9781003197065
Avrami, E., Macdonald, S., Mason, R. and Myers D. (Eds.) (2019) Values in heritage management. The Getty Conservation Institute.
Bakhshi, H., Fujiwara, D., Lawton, R., Mourato, S., and Dolan, P. (2015). Measuring economic value in cultural institutions. Arts and Humanities Research Council.
Begg, D., Vernasca, G., Fischer, S., and Dornbusch, R. (2014). Economics (11th ed.). McGraw-Hill Education.
Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge University Press.
Brida, J. G., Meleddu, M., and Pulina, M. (2012). Understanding urban tourism attractiveness: The case of the Archaeological Ötzi Museum in Bolzano. Journal of Travel Research, 51 (6), pp. 730-741. https://doi.org/10.1177%2F0047287512437858
Cebr (2019). The heritage sector in England and its impact on the economy. Centre for Economics and Business Research.
Council of Europe (2005). Convention on the Value of Cultural Heritage for Society. Faro, 27. X.2005. CET Series 199. https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/199 (accessed 20 January 2021).
Crossick, G., and Kaszynska, P. (2016). Understanding the value of arts & culture. UK Arts & Humanities Research Council.
De Cesari, C. (2020). Heritage beyond the nation-state? Nongovernmental organizations, changing cultural policies, and the discourse of heritage as development. Current Anthropology, 61(1), 30-56. https://doi.org/10.1086/707208
de la Torre, M. (Ed.) (2005). Heritage values in site management: Four case studies. Getty Conservation Institute.
Diaz-Andreu, M. (2017). Heritage values and the public. Journal of Community Archaeology & Heritage, 4 (1), 2-6. https://doi.org/10.1080/20518196.2016.1228213
Dragouni, M. (2017). Sustainable heritage tourism: Towards a community-led approach. Doctoral thesis. UCL. https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10025949/ (accessed 2 December 2020).
Dragouni, M. (2020). An economic analysis of heritage within the commons framework: Reflections on theory, methodology and social imagery. In S. Lekakis (Ed.), Cultural heritage in the realm of the commons. Ubiquity Press, pp. 45-65. https://doi.org/10.5334/bcj.d
Dragouni, M., Fouseki, K., and Georgantzis, N. (2018). Community participation in heritage tourism planning: is it too much to ask?. Journal of Sustainable Tourism, 26 (5), pp. 759-781. https://doi.org/10.1080/09669582.2017.1404606
Cultural Heritage Counts for Europe Consortium (2015). Cultural Heritage Counts for Europe. International Cultural Centre.
English Heritage (2008). Conservation Principles: Policies and Guidance for the Sustainable Management of the Historic Environment. English Heritage.
Franco, S. F., and Macdonald, J. L. (2018). The effects of cultural heritage on residential property values: Evidence from Lisbon, Portugal. Regional Science and Urban Economics, 70, pp. 35-56. https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2018.02.001
Fujiwara, D., Cornwall, T., and Dolan, P. (2014). Heritage and wellbeing. English Heritage.
Girard L. G., and Gravagnuolo, A. (2017). Circular Economy and cultural heritage/landscape regeneration. Circular business, financing and governance models for a competitive Europe. BDC. Bollettino Del Centro Calza Bini, 17 (1), pp. 35-52.
Hall, S. (1999). Whose heritage? Un-settling ‘the heritage’, re-imagining the post-nation. Third Text, 13 (49), pp. 3-13. https://doi.org/10.1080/09528829908576818
Harvey, D. (2012). Rebel Cities: From the Right to the city to the urban revolution. Verso.
HM Treasury (2020). The Green Book: Central government guidance on appraisal & evaluation. The National Archives.
Jaffry, S., and Apostolakis, A. (2011). Evaluating individual preferences for the British Museum. Journal of Cultural Economics, 35 (1), pp. 49-75. https://doi.org/10.1007/s10824-010-9133-z
Kim-Prieto, C., Diener, E., Tamir, M., Scollon, C., and Diener, M. (2005). Integrating the diverse definitions of happiness: A time-sequential framework of subjective well-being. Journal of Happiness Studies, 6 (3), pp. 261-300. https://doi.org/10.1007/s10902-005-7226-8
King, D. M., Mazzotta, M., and Markowitz, K. (2000). Ecosystem Valuation website (http://www.ecosystemvaluation.org). US Department of Agriculture (Natural Resources Conservation Service), National Oceanographic and Atmospheric Administration. (accessed 30 December 2020).
Kopytoff, I. (1986). The cultural biography of things: commoditization as process. In Appadurai, A. (Ed.) The social life of things: Commodities in cultural perspective. Cambridge University Press, pp. 64-91.
Lazrak, F., Nijkamp, P., Rietveld, P., and Rouwendal, J. (2014). The market value of cultural heritage in urban areas: an application of spatial hedonic pricing. Journal of Geographical Systems, 16 (1), pp. 89-114. https://doi.org/10.1007/s10109-013-0188-1
Lampi, E., and Orth, M. (2009). Who visits the museums? A comparison between stated preferences and observed effects of entrance fees. Kyklos, 62 (1), pp. 85-102. https://doi.org/10.1111/j.1467-6435.2009.00425.x
Lawton, R., Fujiwara, D., Mourato, S., Bakhshi, H., Lagarde, A., and Davies, J. (2018). The economic value of heritage: A benefit transfer study. Nesta.
Lekakis, S. (2020). A political economy of heritage and the commons: A first sketch focusing on Greece. In S. Lekakis (Ed.), Cultural heritage in the realm of the commons: Conversations on the case of Greece (pp. 17-44). Ubiquity Press. https://doi.org/10.5334/bcj.c
Lekakis, S., and Dragouni, M. (2020). Can cultural economy be social? Discussing about the rural heritage of Greece. The Greek Review of Social Research, 155, pp. 99-120. https://doi.org/10.12681/grsr.24827
Licciardi, G., and Amirtahmasebi, R. (Eds). (2012). The economics of uniqueness. The World Bank.
McClelland, A. (2018). Heritage and values-based approach. The Encyclopedia of Archaeological Sciences. Wiley-Blackwell.
McGuire, R. (2008). Archaeology as political action. University of California Press.
Nijkamp, P. (2012). Economic valuation of cultural heritage. In G. Licciardi and R. Amirtahmasebi (Eds.), The economics of uniqueness, The World Bank, pp. 75-106.
Rypkema, D., and Cheong, C. (2011). Measurements and indicators of heritage as development. In ICOMOS 17th General Assembly, 2011-11-27 / 2011-12-02, Paris. http://openarchive.icomos.org/1283/1/IV-1-Article3_Rypkema_Cheong.pdf (accessed 30 December 2020).
Sharifi-Tehrani, M., Verbic, M., and Chung, J. Y. (2013). An analysis of adopting dual pricing for museums: The case of the national museum of Iran. Annals of Tourism Research, 43, pp. 58-80. https://doi.org/10.1016/j.annals.2013.04.001
Stiglitz, J. E., and Rosengard, J. K. (2015). Economics of the public sector (4th ed.). W.W. Norton Company Inc.
Throsby, D. (2012). Heritage Economics: A Conceptual Framework. In G. Licciardi and R. Amirtahmasebi (Eds.), The economics of uniqueness (pp. 45-74). The World Bank.
– (2019). Heritage Economics: Coming to terms with value and valuation. In E. Avrami, S. Macdonald, R. Mason, and D. Myers (Eds), Values in heritage management (pp. 199-209). The Getty Conservation Institute.
Voltaire, L., Lévi, L., Alban, F., and Boncoeur, J. (2017). Valuing cultural world heritage sites: an application of the travel cost method to Mont-Saint-Michel. Applied Economics, 49 (16), pp. 1593-1605.http://dx.doi.org/10.1080/00036846.2016.1221046
UNESCO (2011). Recommendation on the Historic Urban Landscape. UNESCO. http://whc.unesco.org/uploads/activities/documents/activity-638-98.pdf (accessed 20 January 2021).
UNESCO/United Nations Development Programme (2013). Creative Economy Report: Widening Local Development Pathways. http://www.unesco.org/culture/pdf/creative-economy-report-2013.pdf (accessed 31 December 2020).
Williams, R. (1961). The long revolution. Broadview Press.
World Health Organisation (1946). Constitution of the World Health Organization. https://apps.who.int/gb/bd/PDF/bd47/EN/constitution-en.pdf?ua=1 (accessed 30 December 2020).