Αναμέτρηση με τη σωστή πλευρά της ιστορίας: Λόγος, παιδαγωγική, χρόνος και η ηθική της κριτικής ακαδημαϊκής έρευνας

pdf (English)
Δημοσιευμένα: июл. 25, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/grsr.42199
Λέξεις-κλειδιά:
αναστοχαστικότητα, κριτικές σπουδές λόγου, κριτική εφαρμοσμένη γλωσσολογία, κριτική θεωρία, κριτική παιδαγωγική, ιστορικότητα
Panayota Gounari
University of Massachusetts Boston
https://orcid.org/0000-0003-2015-9513
Περίληψη

Το παρόν κείμενο αποτελεί μια κριτική αναστοχαστική αποτίμηση της ακαδημαϊκής μου διαδρομής, χαρτογραφώντας τις θεωρητικές και πολιτικές δεσμεύσεις που έχουν διαμορφώσει το έργο μου στο πέρασμα του χρόνου. Αντλώντας από βιωμένες εμπειρίες, ιχνηλατώ την εξέλιξη της επιστημονικής μου σκέψης μέσα από τρεις αλληλένδετους θεματικούς άξονες: (1) την κατασκευή σε επίπεδο Λόγου και κανονικοποίηση του ακροδεξιού αυταρχικού λόγου, (2) τις ιδεολογικές λειτουργίες της εκπαίδευσης ως πεδίου σύγκρουσης εντός καπιταλιστικών δομών, και (3) τη σημασία της ιστορικής σκέψης ως μεθοδολογικής, επιστημολογικής και πολιτικής αναγκαιότητας. Στους τρεις αυτούς τους θεματικούς άξονες, υποστηρίζεται ότι η κριτική δεν αποτελεί απλώς μια μεθοδολογική επιλογή αλλά μια ιστορικά και πολιτικά τοποθετημένη πράξη. Το άρθρο αυτό αναδεικνύει την ανάγκη ιστορικοποίησης, πολιτικοποίησης και ριζοσπαστικοποίησης της διανοητικής εργασίας στην υπηρεσία του κοινωνικού μετασχηματισμού.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών διατίθενται με άδεια  Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο τον χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη της Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, καθώς και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Panayota Gounari, University of Massachusetts Boston

Professor of Applied Linguistics, Department of Applied Linguistics, University of Massachusetts Boston

Αναφορές
Achugar, M. (2017). Critical Discourse Analysis and history. In J. Flowerdew & J. E. Richardson (Eds.), The Routledge handbook of Critical Discourse Studies (pp. 298–311). Routledge.
Adorno, T. W. (2005). Minima moralia: Reflections from damaged life (E. F. N. Jephcott, Trans.). Verso. (Original work published 1951)
Bernstein, B. (1990). The structuring of pedagogic discourse: Class, codes & control, Volume IV. Routledge.
Boukala, S. (2021). We need to talk about the hegemony of the left. Journal of Language and Politics, 20(3), 361–382. https://doi.org/10.1075/jlp.19053.bou
Chouliaraki, L. (2008). The mediation of suffering and the vision of a cosmopolitan public. Television & New Media, 9(5), 371–391. https://doi.org/10.1177/1527476408315496
Chouliaraki, L., & Fairclough, N. (1999). Discourse in late modernity: Rethinking Critical Discourse Analysis. Edinburgh University Press.
Collin, R. (2015). Introducing Jameson to critical discourse analysis. Critical Discourse Studies, 13(2), 158–173.
Deleuze, G., & Guattari, F. (1980). Mille plateaux: Capitalisme et schizophrénie 2. Les Éditions de Minuit.
Fairclough, N. (2003). Analyzing discourse: Textual analysis for social research. Routledge.
Fairclough, N., & Wodak, R. (1997). Critical Discourse Analysis. Discourse as Social Interaction, 2(1), 258–284.
Forchtner, B. (2011). Critique, the discourse–historical approach, and the Frankfurt School. Critical Discourse Studies, 8(1), 1–14.
https://doi.org/10.1080/17405904.2011.533564
Forchtner, B., & Tominc, A. (2012). Critique and argumentation: On the relation between the discourse-historical approach and pragma-dialectics. Journal of Language and Politics, 11(1), 31–50.
Forchtner, B., & Wodak, R. E. (2018). Critical Discourse Studies: A critical approach to the study of language and communication. In R. Wodak & B. Forchtner (Eds.), The Routledge Handbook of language and politics (pp. 135–150). Routledge.
Freire, P. (2017). Pedagogy of the oppressed (M. B. Ramos, Trans.; 50th Anniversary ed.). Bloomsbury Academic.
Fromm, E. (1973). The anatomy of human destructiveness. Holt, Rinehart and Winston.
Gounari, P. (2005). Intellectuals rethinking politics of difference: A pedagogical project. The Discourse of Sociological Practice, 7(1–2), 175–186.
Gounari, P. (2006). Language policy in the United States: Uncommon language and the discourse of common sense. Belgian Journal of English Language and Literatures, 4, 39-50.
Gounari, P. (2008). Unlearning the official history: Agency and pedagogies of possibility. In L. Bartolomé & H. Trueba (Eds.), Ideologies in education: Unmasking the trap of teacher neutrality (pp. 97–114). Peter Lang.
Gounari, P. (2018). Authoritarianism, discourse and social media: Trump as the ‘‘American agitator’’. In J. Morelock (Ed.), Critical theory and authoritarian populism: A global perspective (pp. 207–227). University of Westminster. Press. https://www.uwestminsterpress.co.uk/site/books/10.16997/book30/
Gounari, P. (2019). Education in the Trump era: Educators’ mobilizations as critical public pedagogy. The International Journal of Critical Media Literacy, 1(2), 228–245. https://doi.org/10.1163/25900110-00102005
Gounari, P. (2020a). ‘‘Hail Trump, hail our people, hail victory!’’: Teaching in authoritarian times. In R. Verma & M. Apple (Eds.), Disrupting hate: Teacher activists, democracy and pedagogies of disruption (pp. 39–55). Routledge.
Gounari, P. (2020b). Introduction to the special issue on critical pedagogies. L2 Journal, 12(2), 3–20. https://doi.org/10.5070/L212249913
Gounari, P. (2021a). From Twitter to Capitol Hill: Far-right authoritarian populist discourses, social media and critical pedagogy. Brill.
Gounari, P. (2021b). One-dimensional social media: The discourse of authoritarianism and the authoritarianism of discourse. In J. Morelock (Ed.), How to critique authoritarian populism: Methodologies of the Frankfurt School (pp. 431–454). Brill.
https://doi.org/10.1163/9789004444744_018
Gounari, P. (2025). Radical pedagogies in the age of authoritarian neoliberalism: History as liberatory praxis. In N. DeLissovoy & R. O. Fregoso Bailón (Eds.), Teaching as radical logic: Dialectic, analectic, and education. Lexington Books.
Gounari, P., Morelock, J., & Narita, F. Z. (2022). Critical pedagogy and beyond. Cadernos CIMEAC, 12(3), 8–20. https://doi.org/10.18554/cimeac.v12i3.6622
Gramsci, A. (2007). Prison notebooks: Volume 3 (J. A. Buttigieg, Trans.). Columbia University Press. (Original work published 1935).
Grollios, G., & Gounari, P. (2016). Liberatory and critical education in Greece: Historical trajectories and perspectives. Gutenberg Publishers.
Heer, H., Manoschek, W., Pollak, A., & Wodak, R. (2008). The discursive construction of history: Remembering the Wehrmacht’s war of annihilation. Palgrave Macmillan.
Horkheimer, M. (1939). The Jews and Europe. The Charnel-House.
https://thecharnelhouse.org/2015/03/20/the-jews-and-europe/
Krzyżanowski, M., & Wodak, R. (2009). The politics of exclusion: Debating migration in Austria. Transaction Publishers.
Marcuse, H. (1964). One-dimensional man: Studies in the ideology of advanced industrial society. Beacon Press.
Mbembe, A. (2003). Necropolitics. Public Culture, 15(1), 11–40.
https://doi.org/10.1215/08992363-15-1-11
McKenna, B. (2004). Critical discourse studies: Where to from here? Critical Discourse Studies, 1(1), 9–39. https://doi.org/10.1080/17405900410001674498
Milani, T. M., & Richardson, J. E. (2022). Discourses of collective remembering: Contestation, politics, affect. Critical Discourse Studies, 19(1), 1–18.
Nghia-Nguyen, M., & Gounari, P. (forthcoming). Collective remembering and necropolitical discourse: The American War in Vietnam commemorated. Language in Society.
Reisigl, M., & Wodak, R. (2001). Discourse and discrimination: Rhetorics of racism and antisemitism. Routledge.
Reisigl, M., & Wodak, R. (2009). The discourse-historical approach. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of critical discourse analysis (pp. 87–121). SAGE.
Reisigl, M., & Wodak, R. (2016). The Discourse-Historical Approach (DHA). In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Studies (pp. 23–61). SAGE Publications.
Richardson, J. (2004). (Mis)Representing Islam: The racism and rhetoric of British broadsheet papers. John Benjamins Publishing Company.
Rothberg, M. (2010). Multidirectional memory in focus: Interview with Michael Rothberg. European Memories.
https://europeanmemories.net/magazine/multidirectional-memory-in-focus/
Russom, G. (2012). Obama’s neoliberal agenda for education. International Socialist Review, 71. https://isreview.org/issue/71/obamas-neoliberal-agenda-education
Said, E. W. (1994). Representations of the intellectual: The 1993 Reith lectures. Pantheon Books.
Wodak, R. (1996). The genesis of racist discourse in Austria since 1989. In C. R. Caldas-Coulthard & M. Coulthard (Eds.), Texts and practices: Readings in critical discourse analysis (pp. 107–128). Routledge.
Wodak, R. (2001). What is CDA about. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of critical discourse analysis (pp. 1–33). SAGE.
Wodak, R. (2015). The politics of fear: What right-wing populist discourses mean. SAGE.
Wodak, R., & Krzyżanowski, M. (2017). Right-wing populism in Europe and USA: Contesting politics and discourse beyond ‘Orbanism’ and ‘Trumpism’. Journal of Language and Politics, 16(4), 471–484.
Wodak, R., & Meyer, M. (Eds.). (2009). Methods of Critical Discourse Analysis (2nd ed.). SAGE.
Wodak, R., & Pelinka, A. (2002b). Introduction: From Waldheim to Haider. In R. Wodak & A. Pelinka (Eds.), The Haider phenomenon (pp. vii–xxvii). Transaction Press.
Wodak, R., & Pelinka, A. (Eds.). (2002a). The Haider phenomenon. Transaction Press.
Wodak, R., & van Dijk, T. (2000). Racism at the top: Parliamentary discourses on ethnic issues in six European states. Drava Verlag.
Wodak, R., de Cillia, R., Reisigl, M., & Liebhart, K. (2009). The discursive construction of national identity. Edinburgh University Press.
Wodak, R., KhosraviNik, M., & Mral, B. (Eds.). (2013). Right-wing populism in Europe: Politics and discourse. A&C Black.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)