Η αναγέννησις της πόλεως του Πειραιώς

Περίληψη

'Ο Πειραιεύς, ό όποιος δέν ύπήρχεν ώς οικισμός κατά τό 1821,
έση μείωσε ταχεϊαν άνάπτυξιν μεταξύ τών έτών 1870 καί 1928
(1840: κάτοικοι 5.279, 1870: 11.047, 1920: 133.482, 1928:
180.788 — Στοιχεία άπογραφών τοϋ Κεντρικοϋ Δήμου). Έκτοτε
ό πληθυσμός τής πόλεως παρουσίασε στασιμότητα (1961:
κάτοικοι 183.887), συνεχισθεϊσαν μέχρι τοϋ 1967.
’Από τοϋ έτους όμως αύτοϋ αρχίζει να σημειοϋται απότομος
άλλαγή εις όλους τούς τομείς, όφειλομένη κυρίως είς
μεταβολήν τής δημοτικής ήγεσίας.
Ή νέα δημοτική άρχή άνεγέννησε τόν Πειραιά καί τόν
κατέστησε κέντρον προσελκύσεως τοϋ πληθυσμοϋ τής περιοχής
Πρωτευούσης καί τών έπαρχιών: πολεοδομικά έργα είς
τό κέντρον καί τήν περιφέρειαν τοϋ Δήμου, άξιοποίησις καί
ΐδρυσις θεάτρων, μουσείων, δημαρχιακών κτιρίων καί άλλαι
δραστηριότητες, οικονομικοί, κοινωνικοί καί πολιτιστικοί,
είδον τό φώς είς Πειραιά κατά τήν τελευταίαν τετραετίαν. Ή
πόλις τοϋ Πειραιώς ανταγωνίζεται σήμερον τήν πόλιν τών
’Αθηνών είς όλα τα σημεία. ’Ιδού μερικοί δεϊκται: ό πληθυσμός
τοϋ Πειραιώς ήρχισε νά αυξάνεται ταχέως, ή τιμή τών οικοπέδων
έτριπλασιάσθη είς πολλάς συνοικίας έντός τριών έτών,
ό οικοδομικός όργασμός εύρίσκεται είς αποκορύφωμα. Είς
τήν θέσιν τών τρωγλοσυνοικιών καί τών «παζαριών» άνεγεί-
ρονται άνετοι πολυκατοικίαι καί σύγχρονα έμπορικά κέντρα.
'Η άκτινοβολία τοϋ Πειραιώς είναι σήμερον πανελλήνιος καί
τείνει νά γίνη παγκόσμιος.
Έν τούτοις, τό άναγεννητικόν τοΰτο έργον συνήντησε πολλάς
δυσκολίας. Τό Κράτος είς τήν άρχήν υπήρξε φειδωλόν
είς πιστώσεις προς τόν Πειραιά, διότι δέν έπίστευεν ότι ήτο
δυνατή μία τοιαύτη άναγέννησις. Ή σημαντικωτέρα δυσκολία
προήλθεν έκ τών καθιερωμένων κοινωνικών συνηθειών καί
μερικών «τυφλών» ή καί «όξυδερκών» συμφερόντων. Π.χ.
οί κρεοπώλαι τής παλαιάς «άνατολίτικης» αγοράς άντέδρα-
σαν ζωηρώς εις τήν άντικατάστασιν τοϋ «παζαριοϋ» μέ έν
σύγχρονον έμπορικόν κέντρον. ’Επίσης, πλεΐσται αντιδράσεις
καί παρανοήσεις έξεδηλώθησαν όταν κατεδαφίσθη τό παλαιόν
σταματημένον Ρολόι τοϋ Πειραιώς, σύμβολον τής στα-
σιμότητος μιας πόλεως, ή όποια σήμερον πλέον σφύζει άπό
έντονον ζωήν. Άπό τήν έντασιν αυτήν τής ζωής τής πόλεως
ώφελοϋνται όλοι, καί πρώτοι έξ όλων οί άντιδράσαντες είς
τό άναγεννητικόν έργον τής δημοτικής άρχής. Π.χ. οί κρεο-
πώλαι, τών όποιων ή πελατεία ηύξήθη λόγω αύξήσεως τοϋ
πληθυσμού καί τοϋ εισοδήματος τών κατοίκων τής πόλεως. ’Εκ
τούτου, όλος ό πληθυσμός έχει πλέον έγκολπωθή τό άνανεω-
τικόν πνεϋμα τής δημοτικής άρχής καί όχι μόνον δέν αντιδρά
πλέον, άλλά συμμετέχει ένεργώς είς πλείστας δημοτικός δραστηριότητας.
'Η περίπτωσις τοϋ Πειραιώς παρουσιάζει ένδιαφέρον διά
τούς έρευνητάς (πολεοδόμους, κοινωνιολόγους κτλ.), καθώς
καί διά τούς δημοτικούς καί πολιτικούς παράγοντας. Διότι
μαρτυρεί ότι, όταν ύπάρχη ισχυρά πολιτική βούλησις καί
«άνανεωτική ήγεσία», είναι δυνατόν νά άλλάξη ή όψις τών
πόλεων αί όποΐαι παρουσιάζουν στασιμότητα. ’Απαιτείται
όμως νά ύπάρχη καί θάρρος, διά νά άντιμετωπισθοϋν αί ίσχυ-
ραί άρχικώς καλοπροαίρετοι ή μή άντιδράσεις τών όλίγων
ή τών πολλών. Τέλος, χρειάζεται καί όλίγη τύχη διά νά εύ-
ρεθή έπί κεφαλής τοϋ Δήμου σύγχρονος Δήμαρχος, ώς ό τοϋ
Πειραιώς.