Development and reproduction of Lobesia botrana on vine and olive inflorescences

Περίληψη

Έγιναν πειράματα τόσο στην ύπαιθρο όσο και στο εργαστήριο, με σκοπό να διευκρινιστεί ο ρόλος
της ελιάς ως ξενιστή του Lobesia botrana (Dennis και Schiffermueller) σε σχέση με την άμπελο.
Στα πειράματα υπαίθρου παρατηρήθηκε η ανάπτυξη της προνύμφης σε ανθοταξίες αμπέλου
και ελιάς σε 3 διαφορετικά στάδια ανάπτυξης της ανθοταξίας, πρώιμο, ενδιάμεσο, αναπτυγμένο.
Για το σκοπό αυτό εγκλωβίστηκαν 7 ανθοταξίες αμπέλου σε σάκκους από οργαντίνα αφού
προηγουμένως τοποθετήθηκαν 15 νεοεκκολαφθείσες προνύμφες σε κάθε ανθοταξία. Στην ελιά
εγκλωβίστηκαν με τον ίδιο τρόπο κλαδίσκοι που έφεραν 5 ζεύγη ανθοταξιών, αφού αφαιρέθηκαν
τα φύλλα από τους κόμβους που έφεραν τις ανθοταξίες. Δύο φορές την εβδομάδα γινόταν 

έλεγχος της εξέλιξης των προνυμφών και της κατάστασης των ανθοταξιών. Οι προνύμφες νυμ-
φώνονταν στις πτυχές του σάκκου. Οι νύμφες μαζεύονταν 2 φορές την εβδομάδα και μεταφέρονταν
στο εργαστήριο όπου διατηρούνταν σε χώρο με φωτοπερίοδο L:D 16:8 ωρών και θερμοκρασία
24°:22°C. Ζυγίζονταν σε ηλικία 7-10 ημερών. Τα ενήλικα τοποθετούνταν ανά 5 ζεύγη
σε πλαστικά διαφανή κύπελλα με διαστάσεις 5 χ 7.5 x 9.2 cm σκεπασμένα με χαρτοπετσέτα. Για
τροφή τους είχαν βαμβάκι εμποτισμένο με διάλυμα ζάχαρης 5%. Στα πειράματα εργαστηρίου
τοποθετήθηκε μέσα σε τρυβλίο Petri μία ανθοταξία αμπέλου ή ένας βλαστός ελιάς με 2 ζεύγη ανθοταξιών
και 15 νεοεκκολαφθείσες προνύμφες. Οι ανθοταξίες αντικαθιστούνταν όταν μαραίνονταν.
Και στην περίπτοιση αυτή χρησιμοποιήθηκαν 3 στάδια ανάπτυξης των ανθοταξιών. Η
εκτροφή του εντόμου έγινε στις πιο πάνω συνθήκες.
Τα πειράματα προτίμησης ωοτοκίας έγιναν στο εργαστήριο σε L:D 16:8 και 25°:23"C, σε μικρά
μεταλλικά κλουβιά, που στο καθένα τοποθετήθηκαν 4 θηλυκά. Ως υποστρώματα ωοτοκίας
τοποθετούνταν ανθοταξίες και φύλλα ελιάς ή αμπέλου. Όλα τα πειράματα εκτός από ένα ήταν
του τύπου διπλής επιλογής.
Τα πειράματα υπαίθρου έδειξαν ότι η ανάπτυξη των προνυμφών στα 3 διαφορετικά στάδια
εξέλιξης των ανθοταξιών στην ελιά ήταν βραδύτερη από εκείνη στα στάδια Η και Ι της αμπέλου,
αλλά όχι σημαντικά, αλλά σημαντικά ταχύτερη από του σταδίου G. Οι νύμφες που προήλθαν
από άνθη ελιάς ήταν βαρύτερες, χωρίς η διαφορά να είναι σε όλες τις περιπτώσεις στατιστικά
σημαντική. Η νυμφική θνησιμότητα ήταν χαμηλή σ' όλες τις περιπτώσεις, ενώ αντίθετα, η προ-
νυμφική θνησιμότητα ήταν υψηλή.
Τα πειράματα εργαστηρίου έδειξαν ότι η ανάπτυξη της προνύμφης ήταν σημαντικά ταχύτερη
στις ανθοταξίες της ελιάς απ' ότι της αμπέλου σε αντίστοιχα στάδια εξέλιξης των ανθοταξιών.
Οι νύμφες από ανθοταξίες ελιάς ήταν σημαντικά βαρύτερες από εκείνες που προήλθαν από αν-
Οοταξίες αμπέλου σ' όλες τις περιπτώσεις. Η απόδοση σε ενήλικα ήταν μεγαλύτερη και η νυμφική
θνησιμότητα μικρότερη στις ανθοταξίες ελιάς απ' ό,τι στης αμπέλου.
Ο αριθμός αυγών ανά θηλυκό και ο συντελεστής αυξήσεως του πληθυσμού από γενεά σε γενεά
ήταν μεγαλύτεροι στα άτομα που αναπτύχθηκαν σε ανθοταξίες ελιάς απ' ό,τι σ' εκείνα που αναπτύχθηκαν
σε ανθοταξίες αμπέλου, τόσο στην ύπαιθρο όσο και στο εργαστήριο.
Όσον αφορά την προτίμηση ωοτοκίας, τα πειράματα διπλής επιλογής έδειξαν ότι οι ανθοταξίες
αμπέλου προτιμούνται ως υπόστρωμα ωοτοκίας από εκείνες της ελιάς και από τα φύλλα
ελιάς ή αμπέλου. Τα φύλλα αμπέλου προτιμούνται από τα φύλλα και τα άνθη ελιάς σταδίου F
αλλά όχι από εκείνα σταδίου Ε. Τα φύλλα ελιάς προτιμούνται από τα άνθη σταδίου F αλλά όχι
από εκείνα σταδίου Ε. Στο πείραμα χωρίς επιλογή γεννήθηκαν σημαντικά λιγότερα αυγά σε ανθοταξίες
ελιάς στο στάδιο F απ' ό,τι στο στάδιο Ε, ή σε ανθοταξίες αμπέλου ή σε φύλλα ελιάς ή
αμπέλου.
Συμπεραίνουμε ότι τα φύλλα και οι ανθοταξίες ελιάς, σε ορισμένα στάδια ανάπτυξης, απουσία
ανθοταξιών αμπέλου, γίνονται δεκτά ως υπόστρωμα ωοτοκίας του L. botrana. Οι προνύμφες
αναπτύσσονται εξίσου γρήγορα και υπό ορισμένες συνθήκες γρηγορότερα σε άνθη ελιάς και δίνουν
ενήλικα που έχουν υψηλή ωοπαραγωγική ικανότητα. Συνεπώς, ελαιώνες που βρίσκονται
κοντά σε αμπέλια μπορεί να αποτελέσουν εστίες παραγωγής αξιόλογων πληθυσμών του εντόμου
στην πρώτη γενεά. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη όταν προγραμματίζονται μέτρα
καταπολέμησης του εντόμου αυτού.