Η εναντιότητα ως αναγκαία προϋπόθεση για τη θεωρία της μεσότητας του Αριστοτέλη
Περίληψη
Δεν διατίθεται περίληψη
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Μπόμπολη Ε. (2020). Η εναντιότητα ως αναγκαία προϋπόθεση για τη θεωρία της μεσότητας του Αριστοτέλη. Ηθική. Περιοδικό φιλοσοφίας, (5), 36–45. https://doi.org/10.12681/ethiki.22688
- Τεύχος
- Αρ. 5 (2008)
- Ενότητα
- Άρθρα
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:
- Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
- Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
- Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ως «χώρος» αποδίδεται ο αριστοτελικὀς όρος ίδιος τόπος, που δηλώνει τον χώρο τον οποίο περιέχει ένα σώμα. Ο «χώρος» είναι κατά συµβεβηκός γνώρισμα και δεν ταυτίζεται ούτε µε το σώµα ούτε µε την ύλη ούτε µε το είδος. Χωρίς τον «χώρο» η κίνηση είναι αδιανόητη. Φυσ. Δ, 1-5 και W. D. Ross, Aristotle's Physics, Οξφόρδη, 1936, σσ. 53-58.
W. D. Ross, Aristotle's Physics, σελ. 536.
Κατηγ. 4a10-4b19.
Ο Αριστοτέλης διακρίνει τη µορφή απὀ το είδος. Η µορφή δηλώνει το αισθητό περίγραµµα µιας ουσίας, ενώ το είδος τη νοητή δοµή της, για αυτό και χρησιµοποιείται ως συνώνυμο του «τι ην είναι». Στην αγγλική και οι δύο έννοιες του Αριστοτέλη αποδίδονται ως ταυτόσημες µε τον όρο «form».
Στο Περί αισθήσεως αναφέρονται τα ενάντια αυτά ως δύο από τα τέσσερα ζεύγη συζυγιών, που είναι οι εξής: εγρήγορσις και ύπνος, νεότης και γήρας, αναπνοή και εκπνοή, ζωή και θάνατος. Μόνο τα νεότης και γήρας - ζωή και θάνατος ισχύουν για όλους τους οργανισμούς. Και τα τέσσερα ζεύγη μαζί ισχύουν µόνο στα ζώα, 436a, 13-16.
Ο Αριστοτέλης στο Περί ψυχής αντιμετωπίζει κριτικά την αδυναμία των προκατόχων του να εξετάσουν την ψυχή στο οργανικό της πλαίσιο. Η πλάνη των θεωριών αυτών έγκειται στη διχοτόµηση του οργανισμού σε σώμα και ψυχή, µια και στη συνέχεια η διχοτόμηση αυτή απολήγει σε µια ψυχή εντελώς χωριστή από τη συνολική οργανική κατάσταση.
Στο Περί ψυχής, 408b, 31-2, ορθά θέτει το ζήτημα ο Cherniss γράφοντας πως ο Αριστοτέλης φαίνεται πως όντως αναγνωρίζει ότι µπορούμε να αποδώσουµε στην ψυχή κίνηση, όχι όµως με τη σημασία της μετατόπισης. Αφού επισηµάνει ότι η ψυχή δεν κινείται τοπικά παρά κατά το συµβεβηκός, πριν καταλήξει στο γενικό συμπέρασμα ότι η ψυχή αδυνατεί να κινείται, εξετάζει το επιχείρηµα, σύμφωνα µε το οποίο λέµε ότι η ψυχή λυπάται, χαίρεται, θαρρεύει, φοβάται, οργίζεται, αισθάνεται και διανοείται, και πως όλα αυτά είναι κινήσεις.
Στο Περί ψυχής, 426a, 28-68, ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι η αίσθηση είναι αναλογία (λόγος). Όταν όµως τα αισθητά βρίσκονται σε κατάσταση υπερβολής, διαλύουν ή φθείρουν την αίσθηση. Ο λόγος είναι εκείνη η δέουσα αναλογία που βρίσκεται ανάµεσα στα άκρα. Από εδώ μπορούμε να εικάσουµε ότι η ηθική θεωρία της µεσότητας έχει τις ρίζες της στα φυσιολογικά θεµέλια της ψυχολογικής του θεωρίας. Βλ. Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο 1, κεφ. 13, 1102a, 12 κ. εξ.
Περί αισθήσεως, 439a. Περί ζώων μορίων 647a, 19 κ.εξ., 653a, 29.
Ο Αριστοτέλης δεν έχει ξεχωριστούς όρους, όπως «αισθητηριακό ενέργηµα» και «αντίληψη». Ο αριστοτελικός όρος και για τα δύο είναι "αίσθησις".
Περί ψυχής, 419a, 32, 420b, 14.
Το φως και το σκοτάδι δεν είναι ούτε ουσίες ούτε στοιχεία. Είναι τα ενάντια που οριοθετούν τα άκρα του διαφανούς στοιχείου. Βλ. Περί ψυχής, 418b, 18., επίσης, Τοπικά, 119a, 30.
Το Φως επειδή επιδέχεται τροποποιήσεις από κάθε σωματική επιφάνεια, εγείρει το ερώτημα "ποιο είναι το χρώμα των τεσσάρων στοιχείων". Η φωτιά -θερµή και ξηρή- στο αποκορύφωµα της δύναµής της εἰναι λευκή, ο αέρας -θερμός και υγρός- ως επί το πλείστον είναι λευκός, το νερό -ψυχρό και υγρό- είναι βαθύ μαύρο, επειδή δεν περιέχει φωτιά, και η γη -ψυχρή και ξηρή- είναι μαύρη αλλά λιγότερο από ὁτι το νερό.
Περί ψυχής 425a, 3-13.
Ο Παπανούτσος στη Γνωσιολογία, Αθήνα, 1954, σσ. 150-151, υποστηρίζει ότι η κριτική που άσκησε ο Κant στις αριστοτελικές κατηγορίες είναι σήµερα άσχετη, αφού το πραγµατικό πρόβλημα στην αριστοτελική θεωρία των κατηγοριών δεν είναι τόσο η αποτυχία να τις εξαγάγει ο Αριστοτέλης παραγωγικά από µια µόνο αρχή, όπως ο Kant, όσο η δυσχέρεια, σύμφωνα µε την οποία οι κατηγορίες εἰναι τρόποι της νόησης και τύποι του όντος.
Ηθικά Νικομάχεια, 1106a24b 7, 1106b 28-35.
Ηθικά Νικοµάχεια, 1106b36 - 1107a2, 1139a22.
Ηθικά Νικομάχεια, 1107a, 6-7.
Πολιτικά, Βιβλίο Ι, κεφ. 1, 2.
Πολιτικά, 1253a, 27-29.
