Η σκιά του Κώστα Παπαϊωάννου στο τοπίο του σύγχρονου πολιτισμού

PDF
Δημοσιευμένα: Feb. 28, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/ethiki.33674
Λέξεις-κλειδιά:
Άνθρωπος Κριτικοϊστορική οντολογία Απανθρωποποίηση Τέχνη Δυτικός πολιτισμός
Άννα Λάζου
Περίληψη

Το, ακόμη άγνωστο πλατύτερα, έργο του Κώστα Παπαϊωάννου συνιστά ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα παραδείγματα εφαρμογής του ανθρωπολογικού στοχασμού (που φέρει επιρροές της μαρξιστικής κριτικής του πολιτισμού, αλλά και του στοχασμού του 19ου αιώνα), σε μια εκ νέου θεώρηση κι εκ βάθρων αναδόμηση της σχέσης του ανθρώπου με τον πολιτισμό και την κοινωνία, δείχνοντας προς αξίες ηθικές, πολιτικές και αισθητικές που επιρρωνύουν την υπεύθυνη και δραστική θέση της φιλοσοφίας στην εποχή μας. Στο βιβλίο του Ο άνθρωπος και ο ίσκιος του, αξιοποιώντας φιλοσοφικές επιρροές των Hegel, Marx, Nietzsche και Kirkegaard, ο συγγραφέας ασκεί κριτική στον σύγχρονο πολιτισμό, αλλά και στον ίδιο τον Marx και στον ιστορικό υλισμό, κάνοντας μια ενδιαφέρουσα σύνδεση με την τέχνη της εποχής του. Ο Παπαϊωάννου αναγνωρίζεται ως σημαντικός αναλυτής του ελληνο-δυτικού πολιτισμού, διατηρώντας, παράλληλα, μέχρι τον πρώιμο θάνατό του τα φιλοσοφικά και πολιτικά του ενδιαφέροντα κι εμβαθύνοντας σε αυτά. Τα ιστορικοαισθητικά του πονήματα για την ελληνική και τη βυζαντινή τέχνη, μαζί με την κριτική της νεωτερικής διανόησης, παραμένουν ενεργά σημεία αφετηρίας της διαδρομής και συγκροτούν το περίγραμμα της κληρονομιάς και της σκιάς του.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

  1. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

  1. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Papaioannou, Kostas. De la Critique du ciel a la critique de la terre. Paris: Allia, 1998.
Αποστολόπουλος, Απόστολος. Οι τέσσερις Έλληνες (Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Παπαϊωάννου, Κώστας Αξελός, Ιάνης Ξενάκης). Αθήνα: Κάκτος, 2008.
Βάσση, Παναγιώτα. Ο «πολιτικός άνθρωπος» στο έργο του Κώστα Παπαϊωάννου. Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2015.
Βάσση, Παναγιώτα. "Συνέχεια ή σύγκρουση στη διαχρονικότητα του ελληνικού πολιτισμού; Μία διερεύνηση του ζητήματος σε τρεις νεοέλληνες στοχαστές της διασποράς: Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Παπαϊωάννου, Κώστας Αξελός." Φιλοσοφία, Τέχνη, Θεραπεία – PATh 1 (2020): 285-299. https://www.researchgate.net/publication/358057782_PATH_1_FULL_Repaired
Δεληγιώργη, Αλεξάνδρα. "Ιστορική συνείδηση και Βιο-πολιτική: Κώστας Παπαϊωάννου vs Giorgio Agamben." Στο Αφιέρωμα στον φιλόσοφο Κώστα Παπαϊωάννου – Δεκατέσσερεις Εισηγήσεις, επ. Δημήτρης Αρμάος, 234-272. Αθήνα: Σύγχρονη Δελφική Αμφικτυονία, 2008.
Δεληγιώργη, Αλεξάνδρα. "Από την φιλοσοφία της Ιστορίας του Σπένγκλερ στην Ιστορία της Φιλοσοφίας του Κώστα Παπαϊωάννου." Νέα Εστία, 159,1790 (Ιούνιος 2006).
Καστοριάδης, Κορνήλιος. Η Ελληνική Ιδιαιτερότητα, τ. Α': Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο. Σεμινάρια 1982-1983. Μτφρ. Ξ. Γιαταγάνας. Επιμ. Ζ. Καστοριάδη. Αθήνα: Κριτική, 2007.
Λάζου, Άννα. Άνθρωπος, ο δημιουργός. Αθήνα: Αρναούτη, 2016. https://www.academia.edu/25950097/ΑΝΘΡΩΠΟΣ_Ο_ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ_ΛΑΖΟΥ_ΤΕΛΙΚΟ
Παπαϊωάννου, Κώστας. Μαρξ και Μαρξισμός, τ. Ι: Οντολογία και Αλλοτρίωση. Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2009.
Παπαϊωάννου, Κώστας. Ο άνθρωπος και ο ίσκιος του. Αθήνα: εκδόσεις ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 2013 (1η έκδοση στις Εναλλακτικές εκδόσεις, 1995).