Ο Κώστας Παπαϊωάννου και η Φιλοσοφία της Ιστορίας στη θρησκεία

PDF
Δημοσιευμένα: Φεβ 28, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/ethiki.33678
Λέξεις-κλειδιά:
Σύγχρονη Νεοελληνική φιλοσοφία Κριτικοί φιλόσοφοι Φιλοσοφία της θρησκείας
Μάριος Μπέγζος
Περίληψη

Η «τριανδρία» των κριτικών φιλοσόφων του νεοελληνισμού (Αξελός, Καστοριάδης, Παπαϊωάννου) εκκολάπτεται μέσα στα «πέτρινα χρόνια» της ξενικής κατοχής και του εθνικοαπελευθερωτικού αντιστασιακού κινήματος στην Αθήνα (1941-1944). Αλλά θα επωαστεί στον τόπο της αναγκαστικής παρισινής εξορίας, από το 1945 μέχρι το τέλος της ζωής τους, λόγω των πολιτικών διωγμών τόσο από το εθνικιστικό καθεστώς όσο κι από τη σταλινική ηγεσία του αντιστασιακού μετώπου. Πρόκειται για τη μοναδική και την πιο αξιοθαύμαστη περίπτωση «εξαγωγής» πρωτοτύπου νεοελληνικού φιλοσοφικού λόγου, σε αντίθεση με όλες τις άλλες ομαδοποιήσεις νεοελλήνων στοχαστών που είτε αρκούνται στη μεταπρατική «εισαγωγή» της δυτικοευρωπαϊκής νεωτερικότητας («ακαδημαϊκοί» φιλόσοφοι), είτε επαφίενται στην εξιστόρηση της ελληνικής και της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας («παιδευτικοί» και «νεωτερικοί» φιλόσοφοι), είτε πάλι κηρύσσουν μια εξιδανικευμένη φιλοσοφική ελληνικότητα («μετανεωτερικοί» φιλόσοφοι με διαφοροποιήσεις όμως μεταξύ τους). Στο παρόν, επιχειρείται, μέσω του Κώστα Παπαϊωάννου, μία σύντομη παρουσίαση της φιλοσοφίας της Ιστορίας στη θρησκεία.


 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

  1. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

  1. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Borgeaud, Philippe. Η Μητέρα των Θεών. Από την Κυβέλη στην Παρθένο Μαρία. Αθήνα: Καρδαμίτσα, 2001.
Eliade, Mircea. Κόσμος και Ιστορία. Ο Μύθος της Αιώνιας Επιστροφής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999.
Eliade, Mircea. Το Ιερό και το Βέβηλο. Αθήνα: Αρσενίδης, 2002.
Eliade, Mircea. Traited’ Histoiredes Religions. Paris: 1986, 1964.
Makris, G. P. Islam in the Middle East. A Living Tradition. Oxford: Blackwell, 2007.
Norris Cochrane, Charles. Christianity and Classical Culture. London: Liberty Fund, 1974, 1940.
Russell, Bertrand. Why I am not a Christian. London: Touchstone, 1977, 1957.
White, Lynn. Machina ex Deo. Essays in the Dynamism of Western Culture. London: MIT Press, 1968.
White, Lynn. “The Historical Roots of our Ecological Crisis.” Science 155 (1967): 1203-1207.
Αγουρίδης, Σάββας. Ιστορία της Θρησκείας του Ισραήλ. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1995.
Γιάλομ, Ίρβιν. Θρησκεία και Ψυχιατρική. Αθήνα: Άγρα, 2003.
Ζηζιούλας, Ιωάννης. Ελληνισμός και Χριστιανισμός. Αθήνα: Αποστολική Διακονία, 2003.
Ζηζιούλας, Ιωάννης. Η Κτίση ως Ευχαριστία. Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της οικολογίας. Αθήνα: Ακρίτας, 1992.
Ζιράρ, Ρενέ. Εθεώρουν τον Σατανάν ως αστραπήν. Αθήνα: Εξάντας, 2002.
Ζιράρ, Ρενέ. Η Αρχαία Οδός των Ασεβών. Αθήνα: Εξάντας, 1991.
Ζιράρ, Ρενέ. Κεκρυμμένα από καταβολής. Αθήνα: Χριστάκης, 1994.
Ζιράρ, Ρενέ. Το Εξιλαστήριο Θύμα. Η Βία και το Ιερό. Αθήνα: Εξάντας, 1991.
Κέκκου, Μ. “Μητέρα Μεγάλη.” Στο Θρησκειολογικό Λεξικό, επ. Μελέτης Μπέγζος, 383-387. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Κοντίδης, Θεόδωρος, επ. Ο Καθολικισμός. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Κρίστεβα, Τζούλια. Στην αρχή ήταν η αγάπη. Ψυχανάλυση και πίστη. Αθήνα: Άγρα, 1988.
Λεκάτσα, Παναγή. Η Μητριαρχία και η σύγκρουσή της με την Ελληνική Πατριαρχία. Αθήνα: Καστανιώτης, 1977.
Λίποβατς, Θάνος. Το ΄Ονομα του Πατέρα και η Δυσφορία μέσα στον Πολιτισμό. Αθήνα: Πόλις, 2007.
Λουδοβίκος, Νικόλαος. Ψυχανάλυση και Ορθόδοξη Θεολογία. Αθήνα: Αρμός, 2003.
Μακρής, Γεράσιμος. Ισλάμ. Πεποιθήσεις, πρακτικές και τάσεις. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2004.
Μινουά, Ζωρζ. Η Ιστορία της Αθεϊας. Αθήνα: Νάρκισσος, 2007.
Μπαρναβί, Ελί. Φονικές Θρησκείες. Αθήνα: Πόλις, 2007.
Μπέγζος, Μάριος. Αμφίσημη Εκκοσμίκευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2002.
Μπέγζος, Μάριος. Διαλεκτική Φυσική και Εσχατολογική Θεολογία. Αθήνα: 1985.
Μπέγζος, Μάριος. Δοκίμια Ψυχολογίας της Θρησκείας. Αθήνα: Εξάντας, 2004.
Μπέγζος, Μάριος. Εισαγωγή στη Θρησκειολογία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2006.
Μπέγζος, Μάριος. Θεοκρατία ή Δημοκρατία; Μελέτες Κοινωνιολογίας της Θρησκείας. Αθήνα: Γρηγόρη, 2005.
Μπέγζος, Μάριος, επ. Θρησκειολογικό Λεξικό. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Μπέγζος, Μάριος. Νεοελληνική Φιλοσοφία της Θρησκείας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1998.
Μπέγζος, Μάριος. Φαινομενολογία της Θρησκείας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1995.
Νάσιος, Χρήστος. Ο Μυστικισμός του Δυτικού Χριστιανισμού. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Νησιώτης, Νίκος. Από την Ύπαρξη στη Συνύπαρξη. Κοινωνία, τεχνολογία, θρησκεία. Αθήνα: Μαΐστρος, 2004.
Νίτσε, Φρίντριχ. Ο Αντίχριστος. Αθήνα: Ιδεόγραμμα, 2007.
Ντανιέλ, Ζαν. Ο Θεός είναι φανατικός;. Αθήνα: Πόλις, 1998.
Ντε Σαντ, Ντ. Α. Διάλογος Ιερωμένου και Ετοιμοθανάτου. Αθήνα: Futura, 2007.
Ντολτό, Φρανσουάζ. Τα Ευαγγέλια και η Πίστη. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2002.
Ονφρέ, Μισέλ. Πραγματεία περί Αθεολογίας. Αθήνα: Εξάντας, 2006.
Παραδέλλης, Θ. “Μητριαρχία.” Στο Θρησκειολογικό Λεξικό, επ. Μελέτης Μπέγζος, 383-387. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Ροζάνης, Στέφανος, επ. Ο Σύγχρονος Ιουδαϊσμός. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1995.
Σβαρτς, Ρετζίνα. Βία και Μονοθεϊσμός. Αθήνα: Φιλίστωρ, 2000.
Σέλερ, Μαξ. Η θέση του ανθρώπου στον κόσμο. Αθήνα: 1989.
Τερζάκης, Φώτης. Αποσπάσματα μιας Φιλοσοφίας της Φύσης. Αθήνα: Futura, 2003.
Τερζάκης, Φώτης. Μελέτες για το Ιερό. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1997.
Τερζάκης, Φώτης. “Ψυχανάλυση, ψυχαναλυτική κριτική της θρησκείας.” Στο Θρησκειολογικό Λεξικό, επ. Μελέτης Μπέγζος, 584-589. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000.
Φρόυντ, Σίγκμουντ. Ο Άνδρας Μωυσής και η Μονοθεϊστική Θρησκεία. Αθήνα: Επίκουρος, 1997.
Φρόυντ, Σίγκμουντ. Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας. Αθήνα: Επίκουρος, 1994.
Φρόυντ, Σίγκμουντ. Τοτέμ και Ταμπού. Αθήνα: Επίκουρος, 1978.