Είμαστε μόνοι στο συμπάν; Οι μετεωρίτες δίνουν απαντήσεις;

PDF (ελληνικά)
Publiée : Dec 2, 2013
DOI : https://doi.org/10.12681/bgsg.10897
Ι. Μπαζιώτης
Τμήμα Ορυκτολογίας, Πετρολογίας και Οικονομικής Γεωλογίας, Σχολή Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 54124, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα & Department of Geosciences, University of Perugia, 06100, Perugia, Italy
L. A. Taylor
Planetary Geosciences Institute, Department of Earth and Planetary Sciences, University of Tennessee, Knoxville, TN 37996, USA
Résumé

Ο άνθρωπος, παρά τα τεράστια άλματα τεχνολογικής ανάπτυξης που έχει κάνει, δε διαθέτει ακόμα τη δυνατότητα για να πραγματοποιήσει ταξίδια ρουτίνας σε κοντινά ουράνια σώματα. Ωστόσο, η θεμελίωση της Διαστημικής Επιστήμης είναι προ-ετών μία πραγματικότητα. Οι Αποστολές Apollo, που έλαβαν χώρα κατά το χρονικό διάστημα 1969-1972, περιελάμβαναν την προσελήνωση, τον περίπατο των αστροναυτών και τη συλλογή πολύτιμων δειγμάτων. Έκτοτε, δεν έχει πραγματοποιηθεί άλλο όμοιο ταξίδι του ανθρώπινου είδους. Η πιθανότητα πραγματοποίησης μελλοντικών αποστολών όπως η επιστροφή στη Σελήνη, ή στον πλανήτη Άρη, ή σε κάποιο αστεροειδή (π.χ. Εστία), φαντάζει αρκετά μικρή ώστε να υλοποιηθεί ακόμα και τις επόμενες δεκαετίες. Παρολαυτά, η φύση, έχει το μηχανισμό και τις διαδικασίες επίλυσης αυτού του προβλήματος, καθώς «στέλνει» εξω-γήϊνα κομμάτια πετρώματος με τη μορφή μετεωρίτη, στη Γη. Η πτώση μετεωριτών στη Γη αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός, καθώς αποκαλύπτουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα αρχέγονα στάδια σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, την ηλικία και τη διαδικασία δημιουργίας άλλων πλανητών. Ωστόσο, το μεγάλο ερώτημα, αν φιλοξενούν ή μπορούν να φιλοξενήσουν ίχνη που υποδηλώνουν ζωή απασχολεί τους ερευνητές τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η επιστημονική ομάδα υπό την αιγίδα του καθηγητή McKay το 1996 στα πλαίσα μελέτης του μετεωρίτη ALH 84001 με προέλευση τον πλανήτη Άρη, υποστήριξε ότι ανακάλυψε δομές που αντιστοιχούν σε νανοβακτήρια. Στην παρούσα εργασία εστιάζουμε στους μετεωρίτες με προέλευση τον πλανήτη Άρη, παρουσιάζοντας την ιστορία από τη γέννεση των πρωτολίθων τους, μέχρι και τη στιγμή που προσκρούουν στη γη. Γίνεται προσπάθεια να κατανοηθεί ο τρόπος δημιουργίας ενός μετεωρίτη χρησιμοποιώντας ορυκτολογικά-πετρολογικά-γεωχημικά στοιχεία, και η τοποθέτηση του κάθε γεγονότος στο χρόνο με βάση σύγχρονα γεωχρονολογικά δεδομένα. Σε πρόσφατες μελέτες του μετεωρίτη Tissint, έχοντας επίσης προέλευση από τον πλανήτη Άρη, υποστηρίζεται ότι ανακαλύφθηκαν δομές πλούσιες σε άνθρακα και οξυγόνο. Επίσης πρόσφατες επιτόπιες παρατηρήσεις από το διαστημικό όχημα Curiosity, υποδεικνύουν την ύπαρξη επιφανειακού νερού που έρεε κατά το παρελθόν στην επιφάνεα του πλανήτη Άρη. Με βάση τα προηγούμενα, καταλήγουμε ότι ο πλανήτης Άρης ίσως να μην αποτελεί ένα «νεκρό» πλανήτη. Αποδεικνύουμε όμως ότι πολλά από τα πετρώματα που φθάνουν στη Γη, έχουν υποστεί μία πολύπλοκη ιστορία η οποία συνδέεται με την ανάπτυξη εξαιρετικά μεγάλων πιέσεων και θερμοκρασιών στην επιφάνεια του πλανήτη από τον οποίο προέρχονται, ικανών να καταστρέψουν οποιοδήποτε ίχνος ζωής πριν από αυτές. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αξιολόγηση των μελετών να γίνεται με σύνεση πριν αναντίρρητα αποδειχθεί το γεγονός ύπαρξης ζωής. 

Article Details
  • Rubrique
  • Opening Lectures
Creative Commons License

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale 4.0 International.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.

Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal. Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.

Téléchargements
Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.
Références
Baziotis I.P., Liu Y., Mc Sween H.Y., Bodnar R.J. and Taylor L.A. 2012. Tissint Meteorite: A fresh piece of Martian lava with new discoveries, 75th Annual Meeting Met. Soc., August 12-17, 2012 in Cairns, Australia, #5250.
Baziotis I.P., Liu Y., DeCarli P.S., Melosh H.J., Mc Sween H.Y., Bodnar R.J. and Taylor L.A. 2013. The Tissint Martian meteorite as evidence for the largest impact excavation, Nature Comm., 4, 1404, doi: 10.1038/ncomms2414.
Baziotis I.P., Liu Y. and Taylor L.A. 2013. Detailed Raman Spectroscopic Study of the Tissint Meteorite: Extraordinary Occurrence of High Pressure Polymorphs in a Single Fresh Piece of Martian Shergottite, Geoph. Res. Abs., 15, EGU2013-5463.
Bianciardi G., Miller J.D., Straat P.A. and Levin G.V. 2012. Complexity analysis of the Viking labeled release experiments, Int. J. Aeronautical Space Sci., 13(1), 14-26.
Bischoff A. 2001. Meteorite classification and the definition of new chondrite classes as a result of successful meteorite search in hot and cold deserts, Planet. Space Sci., 49 (8), 769-776.
Blinova A. and Herd C.D.K. 2009. Experimental study of polybaric REE partitioning between olivine, pyroxene and melt of the Y 980459 composition: insights into the petrogenesis of depleted shergottites, Geochim. Cosmochim. Acta, 73, 3471 – 3492.
Brennecka G.A., Borg L.E. and Wadhwa M. 2012. The age of Tissint: Sm-Nd & Rb-Sr isotope systematics, 75th Annual Meeting Met. Soc., August 12-17, 2012 in Cairns, Australia, #5157.
Chennaoui Aoudjehane H. et al. 2012. Tissint Martian Meteorite: A fresh look at the interior, Surface, and Atmosphere of Mars, Science, 338, 785-788.
DeCarli P.S. 2013. Meteorites from Mars via a Natural Two-stage Gas Gun, Procedia Engineering, 58, 570-573.
El Goresy, A., Gillet, P., Miyahara, M., Ohtani, L., Ozawa, S., Lin, Y., Feng, L., Escerig, S., 2013. Multiple shock events and diamond formation on Mars, 44th LPSC, The Woodlands, Texas, #1037.
Ferrière L., Brandstätter F., Topa D., Schula T., Baziotis I.P., Münker C. and Koeberl C. 2013. The complex history of Tissint inferred from different types of melt inclusions and isotopic systems, 76th Annual Meeting Met. Soc., July 29th - August 2nd, 2013 in Edmonton, Canada,
Fritz J., Artemieva N. and Greshake A. 2005. Ejection of Martian meteorites, Meteorit. Planet. Sci., 40, 1393-1411.
Grosshans T.E., Lapen T.J., Andreasen R. and Irving A.J. 2013. Lu-Hf and Sm-Nd ages and source compositions for depleted shergottite Tissint, 44th LPSC, The Woodlands, Texas, #2872.
Head J.N., Melosh H.J. and Ivanov B.A. 2002. Martian meteorite launch: high-speed ejecta from small craters, Science, 298, 1752–1756.
Herd C.D.K., Borg L E., Jones J.H. and Papike J.J. 2002. Oxygen fugacity and geochemical variations in the martian basalts: implications for martian basalt petrogenesis and the oxidation state of the upper mantle of Mars, Geochim. Cosmochim. Acta, 66, 2025–2036.
Irving A.J., Kuehner S.M., Tanaka R., Herd C.D.K., Chen G. and Lapen T.J. 2012. The Tissint depleted permafic olivine-phyric shergottite: petrologic, elemental and isotopic characterization of a recent Martian fall in Morocco, 43rd LPSC, The Woodlands, Texas, #2510.
Levin G. V. and Straat P.A. 1976. Viking labeled release biology experiment: interim results, Science, 194(4271), 1322-1329.
Lin Y. et al. 2013. NanoSims analysis of organic carbon from Mars: evidence for a biogenetic origin, 44th LPSC, The Woodlands, Texas, #1476.
Liu Y., Taylor L.A., Baziotis I.P., Mc Sween H.Y., Bodnar R.J., DeCarli P.S. and Melosh H.J. 2013. Impact excavation of Martian meteorites: index from shock formed minerals, 44th LPSC, The Woodlands, Texas, #1371.
McKay D.S., Gibson E.K., Thomas-Keprta K.L., Vali H., Romanek C.S., Clemett S.J., Chillier X.D.F., Maechling C.R. and Zare R.N., 1996. Search for life on Mars: possible relic biogenic activity in martian meteorite ALH84001, Science, 273, 924–930.
Moser D.E., Chamberlain K.R., Tait K.T., Schmitt A.K., Darling J.R., Barker I.R. and Hyde B.C. 2013. Solving the Martian meteorite age conundrum using micro-baddeleyite and lauchgenerated zircon, Nature, 499, 454-457, doi: 10.1038/nature12341.
Sharp T.G. and DeCarli P.S. 2006. Shock effects in meteorites, Meteorites and the early solar system II, 653-677.
Shaw C.S.J. and Walton E. 2013. Thermal modeling of shock melts in Martian meteorites: Implications for preserving Martian atmospheric signatures and crystallization of high-pressure minerals from shock melts, Meteorit. Planet. Sci., 1-13, doi: 10.1111/maps.12100.
Shearer C.K., Burger P.V., Papike J.J., Borg L.E., Irving A.J. and Herd C. 2008. Petrogenetic linkages among martian basalts. Implications based on trace element chemistry of olivine, Meteorit. Planet. Sci., 43, 1241–1258.
Steele A. et al. 2012. A reduced organic carbon component in Martian basalts, Science, 337, 212-215.
Symes S.J.K., Borg L.E., Shearer C.K. and Irving A.J. 2008. The age of martian meteorite NWA 1195 and the differentiation history of the shergottites, Geochim. Cosmochim. Acta, 72, 1696 – 1710.
Wallis J., Wickramasinghe C., Wallis D., Miyake N., Wallis M., Di Gregorio B. and Al Mufti S. 2012. Discovery of biological structures in the Tissint Mars meteorite, J Cosmology, 18, 8500-8505.
Williams R.M.E. et al. 2013. Martian fluvial conglomerates at Gale Crater, Science, 340, 1068-1072.